تاریخ نشست ایران و آژانس تعیین شد

دیپلماسی ایرانی: در آستانه انتشار گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص فعالیت های هسته ای ایران که گفته می شود در آن به افزایش ظرفیت غنی سازی اشاره شده، دیپلمات ها از توافق ایران و آژانس برای ازسرگیری مذاکرات در تاریخ 27 سپتامبر  ( 5 مهر ) خبر دادند. این نخستین مذاکراتی خواهد بود که پس از روی کار آمدن دولت حسن روحانی، بین ایران و آژانس انجام می شود.

دیپلمات ها در گفت و گو با خبرگزاری آسوشیتدپرس، تاکید کردند این مذاکرات با تمرکز بر دسترسی بازرسان آژانس به سایت پارچین برگزار می شود. این در حالی است که آژانس حدود دو سال است که به دنبال بازدید از این سایت واقع در جنوب شرق تهران است، اما مقامات ایران هنوز این مجوز را صادر نکرده اند. از سوی دیگر هر از چندی اخباری در مورد پاکسازی پارچین از سوی رسانه های بین المللی منتشر می شود. برای مثال اخیرا ادعا شد که ایران با اسفالت بخشی از زمین سایت پارچین سعی در پاکسازی داشته است. اما مقامات تهران همواره این ادعا ها را تکذیب می کنند.

پیش از اینکه مذاکرات ایران و آژانس در اوایل سال جاری میلادی متوقف شود، دو طرف در 18 ماه قبل از آن 10 بار مذاکره کردند که به هیچ نتیجه ای نرسید. آژانس ادعا می کند در پارچین فعالیت های مرتبط با تسلیحات هسته ای انجام می شود.

اما تاریخ مذاکرات ایران و آژانس در حالی تعیین شده که هنوز زمانی برای مذاکرات ایران و گروه 1+5 ( آمریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) مشخص نشده است. پیش از این نیز بارها، پس از وقفه های طولانی در روند مذاکرات، نخست آژانس برای مذاکره با ایران پیش قدم می شد و پس از آن مذاکره با گروه 1+5، نیز از سرگرفته می شد. به هر ترتیب این نخستین آزمون دولت روحانی خواهد بود که در آن میزان جدیت وی برای حل مساله هسته ای، محک زده می شود. این در حالی است که روحانی، رضا نجفی را به عنوان جانشین علی اصغر سلطانیه، نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی معرفی کرده و هم اکنون همه در انتظار معرفی تیم هسته ای دولت تدبیر و امید هستند که انتظار می رود محمد جواد ظریف هدایت آن را بر عهده بگیرد.

برخی تحلیلگران با اشاره به اظهارات روحانی در دوران تبلیغات انتخاباتی و پس از آن و ابراز تمایل به حل مجادله های ایران با جامعه بین المللی تاکید دارد که رئیس جمهور جدید ایران در صورتی که بخواهد گامی در جهت تعدیل تنش ها بردارد، باید برای تغییر رویکرد هسته ای ایران تلاش کند. هرچند که روحانی نیز همواره بر حقوق هسته ای ایران تاکید کرده است.

به هر ترتیب تاریخ نشست ایران و آژانس در حالی اعلام می شود که دیپلمات ها می گویند در گزارشی که به زودی از سوی آژانس منتشر می شود، علاوه بر افزایش ظرفیت غنی سازی به در حالت خلا قرار گرفتن برخی سانتریفوژها و پیشرفت در پروژه آب سنگین راکتور اراک نیز اشاره شده است. مقامات آمریکایی، اسرائیلی و دیگر منتقدان برنامه های هسته ای ایران ، ادعا می کنند که راکتور اراک از توانایی تولید پلوتونیوم برخوردار است که در تولید سلاح هسته ای کارایی دارد و به این ترتیب ایران می تواند ظرف مدت یک سال یا بیشتر، مواد لازم برای ساخت بمب هسته ای را آماده کند.

با این وجود، مقامات سرویس های جاسوسی آمریکا می گویند هنوز به گزارش برآورد جاسوسی از برنامه های هسته ای ایران که در سال 2007، منتشر شد، اعتماد دارند. در این گزارش آمده بود که ایران فعالیت های مرتبط با ساخت سلاح هسته ای را از سال 2003، متوقف کرده است. اما انگلیس، فرانسه، آلمان، اسرائیل و برخی دیگر از متحدان آمریکا ادعا می کنند که ایران فعالیت های هسته ای نظامی را پس از این تاریخ نیز ادامه داده است. این دیدگاهی است که آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز با آن مشترک است و ادعا می کند شاید برخی فعالیت های پنهانی همچنان در جریان باشد. البته آژانس تا کنون هیچ مدرک مستدلی دال بر تسلیحاتی بودن اهداف هسته ای ایران منتشر نکرده است.

باید گفت سرنوشت مذاکرات ایران و آژانس در مهرماه، تا حدود زیادی به مساله سوریه و حمله نظامی آمریکا به این کشور بستگی دارد، چرا که در این صورت، به گفته برخی تحلیلگران، ایران در مذاکرات هسته ای فعال ظاهر نخواهد شد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10