10 دلیل برای بروز بحران در اقتصاد ایران

اقتصاد ایرانی: نشست انجمن اقتصاددانان ایران به بررسی مشکلات ساختاری اقتصاد ایران اختصاص یافت. در این نشست دکتر ادیب 5 دلیل برای بیان مشکلات اقتصادی ایران را مطرح کردند.

آمارهای رسمی نشان می دهد، مسیر حرکتی اقتصاد ایران به شدت فرساینده شده است. دکتر ادیب برای بیان دلایل مشکلات اقتصادی ایران 5 دلیل ارائه می کنند. شرح این 5 علت فرسودگی اقتصاد ایران به گفته او چنین است:

1-    در سال 81 تا آذر 90 حدود 18 میلیون جوان بین 21 تا 31 سال داریم که فقط طی این 10 سال تنها 4 میلیون شغل ایجاد بر طبق اعلام مرکز آمار ایران شده است.

2-    ورود آب به حوزه های آبریز کشور در چند سال اخیر حدود 400 میلیارد مکعب است این در حالیست که از سال 47 تا 80 ورود آب به حوزه های آبریز کشور معادل 900 میلیارد مکعب در سال بوده است.

3-    از سال 81 تا به امروز به تعداد بازنشسته های کشور یک میلیون و 800 هزار نفر اضافه شده این در حالی است که تعداد شاغلین کشوردو میلیون و 200 هزار نفر است. در سال 65 حقوق شاغلین کشور در حدود سه برابر بازنشستگان کشور بود در حال حاضر حقوق شاغلین فقط 6 درصد بیشتر از بازنشسته ها است. هم به تعداد بازنشسته ها اضافه شده و هم حقوق بازنشسته ها به کفایت تأمین شده است. در حال حاضر تعدادشاغلین کشور سه میلیون و 600 هزار نفر و تعداد بازنشسته ها سه میلیون و 800 هزار  نفر است یعنی برای اولین بار تعداد بازنشسته ها  از شاغلین است در کشوری که هرم سنی آن بسیار جوان است.

4-    خواب سرمایه در ایران سه تا 6 برابر استاندارد جهانی است به عبارتی در ایران حداقل سه برابر استاندارد جهانی نیاز به نقدینگی و تسهیلات وجود دارد که این امر نشانگر بحران در کشور است.

5-    ارزش حامل های انرژی در ایران اعم از گاز و فراوردهای نفتی حدود 130 میلیارد دلار است که اگر دلار 1000 تومان را در نظر بگیریم ارزش حامل های انرژی در ایران 130 هزار میلیارد تومان است.

6- در دی ماه 89 که فاز اول هدفمند کردن یارانه ها اجرا شد کل فروش حامل های انرژی در کشور 40 هزار میلیارد تومان است اگر دلاری 1000 تومان مد نظر قرار دهیم در دی ماه 89، 90 میلیارد یارانه به اقتصاد تعلق گرفته است که به عباراتی بالغ بر  90 هزار میلیارد تومان است. در حال حاضر با دلاری 4 هزار تومان 520 هزار میلیارد تومان ارزش حامل های انرژی می باشد که از این مبلغ 40 هزار میلیارد آن از طریق مردم تأمین می شود بنابراین 480 هزار میلیارد دلار روی نرخ ارز یارانه داده می شود که چنین پولی در اقتصاد ایران وجود ندارد به این معنی است که این نرخ ارز بر حامل های انرژی قابل اعمال نیست. 

7-هفته گذشته سپرده های ارزی در سیستم بانکی 60 میلیارد دلار و بدهی ارزی دولت به بخش خصوصی 45 میلیارد دلار با نرخ 1226 تومان بود حالا با نرخ جدید ارز بانک بخواهد این 60 میلیارد دلار پول ملت را برگرداند با نرخ 4 هزار تومان حدود 180 هزار میلیارد تومان بانک ها باید اختلاف بدهند این در حالیست که کل تسهیلات زنده سیستم بانکی تا آخر مرداد 140 هزار میلیارد بود که در این صورت بانک ها بیشتر از تسهیلاتشان اختلاف نرخ ارز را باید بپردازند این نرخ ارز بر کسری امور بانکی قابل اعمال نیست.    

8- حدود 45 هزار میلیارد تومان تسهیلات ارزی وجود دارد  که این رقم را بر 3 ضرب کنیم 135 هزار میلیارد تومان اختلاف است که فعالین اقتصادی بخش خصوصی باید این 3 برابر اختلاف را به سیستم بانکی بپردازند چنین پولی اصلا در دست بخش خصوصی نیست این نرخ ارز بر باز پرداخت تسهیلات ارزی قابل اعمال نیست.

9- در حال حاضر 29 میلیارد دلار مانده اعتبارات اسنادی کشور برای وارد کردن کالا با دلار 1226 اقدام به گشایش اعتبار کرده اند که از این رقم 2 میلیارد دلار آزاد بوده 27 میلیارد دلار با 1226 تومان تأمین شده است. این نرخ ارز بر اعتبارات اسنادی قابل اعمال نیست.

10- حقوق گمرکی در سال گذشته تعرفه مؤثر آن 10 درصد بوده به این معنی که از واردات حقوق گمرکی گرفته شده تقریبا 6 هزار میلیارد حقوق گمرکی دریافت کرده ایم در سال جاری هنوز تعرفه را با 1226 تومان حساب می کنند یعنی تعرفه مؤثر را به 3.5 درصد تنزل دادند این در حالیست که متوسط تعرفه سازمان تجارت جهانی 6/3 درصد است نرخ تعرفه در ایران از نرخ متوسط تعرفه جهانی پایین تر است که صنعت کشور را بدون هیچ حمایتی مقابل واردات خارجی قرار دادیم.  

به گفته ادیب این ده دلیل نشان می دهد که اقتصاد کشور با بحران مواجه شده است.