یک بام و دو هوای فرانسه در آزادی بیان

دیپلماسی ایرانی: این روزها ادعای غرب در رابطه با اجرای ملاک های آزادی خواهانه و لیبرال منشانه در بوته امتحان قرار گرفته است. دولت های غربی که انتشار مطالب موهن در رابطه با پیامبر مکرم اسلام را نمودی از آزادی بیان در جوامع خود می دانند، برگزاری تظاهرات برای اعتراض به آن را ممنوع کرده اند و این ممنوعیت را ایجاد مانع برای آزادی بیان نمی دانند. دولت فرانسه در این میان معیار های سخت گیرانه تری در برخورد با موج اعتراضات مسلمانان در پیش گرفته است. وزیر کشور فرانسه به نیروهای امنیتی دستور داده که در صورت بروز هر گونه تجمع اعتراض آمیز در این خصوص، با آن به شدت برخورد کنند. دیپلماسی ایرانی این مسئله را در گفت و گو با دکتر پیروز ایزدی، کارشناس مسائل فرانسه بررسی کرده است:

وزیر کشور فرانسه اعلام کرده است که برگزاری تظاهرات اعتراض آمیز در تمامی شهرهای فرانسه ممنوع است. سیاست اولاند، نخست وزیر فرانسه در قبال این مسئله چیست و تا چه حد مورد حمایت مردم فرانسه است؟

دولت فرانسه این مسئله را تحت عنوان این که ما نمی توانیم جلوی آزادی بیان را بگیریم و روزنامه ها و مطبوعات در بیان مطالب آزاد هستند، خواسته است که این مسئله را توجیه نماید. در حالی که در مقابل مشاهده می شود که اگر کسی در فرانسه به طور مثال هولوکاست را زیر سوال ببرد، طبق قوانین این کشور مورد مجازات قرار می گیرد. موارد پیگیری و اجرای این مسئله هم مشاهده شده است. به هر حال این جا تناقضی در سیاست های کشور فرانسه وجود دارد و این تنها به دولت آقای اولاند اختصاص ندارد. در دولت های قبلی فرانسه نیز همین شرایط وجود داشته است.

این مسئله ناشی از نوعی اسلام هراسی در بین بخشی از مردم فرانسه و در بین نخبگان حکومتی است. جمعیت مسلمانی که در فرانسه زندگی می کنند، حدود پنج تا شش میلیون نفر هستند که نزدیک به ده درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. با خیزش موج اسلام گرایی که طی چند دهه اخیر بر میزان و ابعاد آن افزوده شده، این خطر از نظر فرانسوی ها وجود دارد که به هر حال مسلمانان با ارزش های دینی و مذهبی که دارند، ارزش های جمهوری فرانسه را زیر سوال ببرند.

آیا تا به حال از این جمعیت مسلمانان در فرانسه، اقدامات افراط گرایانه دیده شده است که این اسلام هراسی میان مردم فرانسه وجود دارد؟

اقدامات البته در سطح گسترده و وسیع نبوده اما به طور جسته و گریخته اقداماتی صورت گرفته است. می توان به اتفاقی که چندی پیش در یکی از شهرهای فرانسه اتفاق افتاد اشاره کرد که در آن یک نفر به پلیس و ژاندارم ها تیراندازی کرده بود. بنابراین اتفاقات جسته و گریخته ای صورت گرفته است. اما معمولا نخبگان حکومتی از این می ترسند که این گونه عقاید افراطی گسترش پیدا کند. به هر حال مسلمانان از این لحاظ که در جامعه فرانسه در حاشیه هستند و از نظر وضعیت اقتصادی و اجتماعی فرودست تر هستند و فرصت های شغلی کمتری در اختیار دارند، برای جذب در جریانات افراطی مستعد تر هستند.

شما اشاره کردید که سیاست اولاند با سیاست دولت های قبلی در فرانسه متفاوت نبوده است. با توجه به این که فضای اعتراضی پیش از چاپ این کاریکاتور در روزنامه فرانسوی نیز وجود داشت، آیا دولت فرانسه نمی توانست  اقدامات پیش گیرانه ای برای چنین ماجرایی پیش بینی کند؟

به هر حال وقتی اعتقاد دولت این است که آن ها آزاد هستند که هر مطلبی را به چاپ برسانند، اقدامات پیش گیرانه محلی از اعراب ندارد.

تازه ترین نظرسنجی ها حاکی از کاهش محبوبیت فرانسوا اولاند است. دلیل این مساله را در چه می دانید؟

آمار مربوط به کاهش محبوبیت آقای اولاند پیش از این قضیه منتشر شد و به این مسئله بر می گشت که آیا آقای اولاند قادر هست که وعده های انتخاباتی خود را عملی کند یا خیر؟ شاخص های بیکاری در ماه قبل در فرانسه افزایش پیدا کرده است. امید مردم نسبت به بهبود وضعیت اقتصادی کمتر شده و این مهم ترین دلیل کاهش محبوبیت آقای اولاند است. بسیاری آقای اولاند را متهم کرده اند که نتوانسته از زمانی که روی کار آمده است چندان اقدام مثبتی برای بهبود وضعیت معیشتی مردم انجام دهد. البته آقای اولاند باز هم قول هایی داده و لوایحی را به مجلس در زمینه مالیات ها و کسر بودجه و رونق بخشیدن به اقتصاد ارائه کرده است. با این حال باید توجه داشت که جواب دادن این طرح ها زمان بر است. بنابراین علت اصلی کاهش محبوبیت آقای اولاند ناتوانی او در اجرای وعده های انتخاباتی است.

به نظر شما اختلاف آلمان و فرانسه بر سر تشکیل اتحادیه بانکی، وضعیت آقای اولاند را در داخل فرانسه بد تر نخواهد کرد؟

آقای اولاند از ابتدا معتقد بود که اوراق قرضه اروپایی، باید برای جبران قروضی که کشورهای اروپایی مانند ایتالیا و اسپانیا به بار آورده اند، منتشر شود. البته این مسئله از ابتدا با مخالفت آلمان رو به رو شد. او بیشتر بر مولفه رشد در برنامه اتحادیه اروپا تاکید داشت. بیشترین اختلافات میان آلمان و فرانسه بر سر این مسئله بود که هنوز هم ادامه دارد. البته دو کشور سعی کرده اند مولفه رشد را به نوعی در پیمان مالی بگنجانند. البته آقای اولاند مجلس ملی فرانسه را ترغیب کرده که به این پیمان رای مثبت بدهد.

با این حال باید توجه داشت که نسبت به حل بحران میان آلمان و فرانسه اختلافات زیادی وجود دارد به طوری که عده ای معتقد بودند که فرانسه در حال تبدیل شدن به سخنگوی دولت های جنوبی است. یعنی فرانسه از موضع کشورهایی که عموما دچار مشکل اقتصادی هستند مانند اسپانیا و ایتالیا و یونان دفاع می کند و با سیاست های ریاضتی مخالفت می کند. البته باید توجه داشت که اولاند مخالف سیاست های ریاضتی نیست، اما می گوید باید در کنار سیاست های ریاضتی به مسئله رشد و تزریق پول هم توجه شود تا با تحریک تقاضا بتوان به اقتصاد رونق بخشید.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی/12

انتشار اولیه : یکشنبه 2 مهر 1391 / بازانتشار : چهارشنبه 5 مهر 1391