آمانو:هرگز نگفتیم ایران تسلیحات هسته‌ای دارد
جوان آنلاین نوشت:
روز جمعه، متعاقب مذاکرات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ایران، یوکیا آمانو، دبیرکل آژانس گفت‌وگوی انحصاری در وین با وال استریت ژورنال انجام داد که در ذیل گزیده‌ای از مصاحبه آورده شده است:
آقای دبیرکل، آیا مذاکره با ایران به بن‌بست رسیده؟
ما امیدوار بودیم که بتوانیم امروز یک رویکرد منظم را یکسره کنیم،اما اگر امروز چنین نشد، امیدواریم در آینده نزدیک چنین اتفاقی روی دهد. ما آماده درنظرگرفتن برخی از پیشنهادهای آنها که قبلاً بیان شد هستیم. ما ناامید شده‌ایم و فکر نمی‌کردیم این روند با شکست مواجه شود. البته مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد. گرچه هنوز تاریخ آن مشخص نشده است. ما باید از امروز به تبادل نظر بپردازیم. اما پس از نشست بی‌حاصل امروز و با وجود برخی موانع، نمی‌توانم چندان خوش‌بین باشم.
این نشست را با نشست قبلی‌تان در تهران چگونه مقایسه می‌کنید؟
نشست تهران مثبت بود. این اولی باری بود که من با سعید جلیلی (مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای ایران) ملاقات می‌کردم. این مهمترین نشست در خصوص این رویکرد ساختار بندی شده با آقای جلیلی بود. ما به بسیاری مسایل پرداختیم. او موضع اساسی ایران را تشریح کرد. البته ما در بسیاری از حوزه‌ها نگاه یکسانی نداشتیم، اما زمینه مشترک هم داشتیم و من احساس کردم اختلافات بسیار محدود است. به من گفته شد که این اختلافات مانعی نخواهد بود. من امیدوار بودم که بتوانیم به توافقنامه‌ای دست یافته و به زودی آن را امضا و اجرا کنیم.
آیا شما متوجه تغییر موضع ایران شده‌اید؟
باید بررسی کنیم، ما معمولاً اخبار و اطلاعات را مانند یک پازل کنار هم می‌گذاریم. به تدریج متوجه موضوع می‌شویم-البته نه به طور کامل، اما ایده بهتری از آنچه روی داده به دست خواهیم آورد و این که بهترین راه در آن راستا چه خواهد بود. البته این زمان‌بر است و ما پیش از برگزاری یک نشست دیگر به کمی زمان نیازمندیم.
پاسخ شما به این انتقاد که ایران صرفاً در حال وقت تلف کردن است و این که دیدار شما از تهران شتابزده بود، چیست؟
من فکر نمی‌کنم اختلافی با جامعه بین‌الملل وجود داشته باشد یا این که دیدار من منجر به این اختلاف شده است. در ماه نوامبر یک قطعنامه هیات مدیره آژانس آشکارا اعلام کرد که آژانس و ایران باید گفت‌وگوهایشان را شدت بخشند. ما دو دور مذاکره انجام دادیم و تقریباً شخصی بود که اختلافات کم یا محدود شده و این که لزوم فشار دیگری وجود داشت و به همین علت هم من به تهران سفر کردم و به نظر من آن یک اقدام بسیار منطقی بود. البته نتیجه نشست من چندان خوب نبود و ما باید با توجه به نتیجه نشست امروز در مورد چگونگی اقدامات و رفتار بعدی خود تصمیم بگیریم.
ایران از آژانس کپی‌های مدارک مربوط به تحقیقات آژانس را خواستار شده است، آیا آژانس با این کار موافقت خواهد کرد؟
فکر نمی‌کنم این موضوع جدی باشد. البته آژانس هم نمی‌تواند تمام پرونده‌ها را در اختیار ایران قرار دهد، به خصوص مدارکی که متعلق به ما نیست. بنابراین نمی‌توان تمام مدارک را در اختیار گذاشت. اما اگر کشورها مایل باشند پرونده‌ها را در اختیار داشته باشند و اگر زمان برای این کار مناسب باشد، می‌توانیم این پرونده‌ها را در اختیار آنها قرار دهیم. اما اگر براساس قضاوت ما برخی اطلاعات به قدر کافی معتبر نباشد، این کار را نخواهیم کرد. ما همواره مدارک را بررسی و تجزیه تحلیل می‌کنیم و وقتی مدارک در اختیار ما باشد و این کار را درست بدانیم می‌توانیم آنها را در اختیار ایران بگذاریم. ما این موضوع را به طول کاملاً واضح برای ایران توضیح داده‌ایم و بنابراین فکر نمی‌کنم مساله مهمی در میان باشد.
در مورد چگونگی تحقیقات چطور؟ ایران خواستار بررسی مسایل یکی پس از دیگری شده، حال چه به صورت جداگانه یا دسته جمعی و این که وقتی که یک موضوع مورد بررسی قرار گرفته و قطعی نشد دیگر هرگز نباید به سراغ آن رفت. رویکرد آژانس در این باره چیست؟
راه‌های زیادی برای رسیدن به سازش وجود دارد. اما این که بگویند باید یک موضوع را پیش از رفتن به سراغ دیگری حل کنیم، چیز غیرممکنی است و این سازگار با شیوه دایمی ما نیست. ما گفتیم که ناامید شده‌ایم اما بهتر است که شفاف باشیم. نتایج امروز ناامید‌کننده بود و ما این را اعلام کردیم. اکنون باید به این فکر کنیم که چه اقداماتی می‌توان برای آینده انجام داد.
پارچین تا چه حد اهمیت دارد؟
پارچین برای ما یک اولویت است اما فقط یکی از مسایل است. موضوع فقط پارچین نیست، مسایل مهم دیگری نیز وجود دارد که در ضمیمه گزارش ماه نوامبر تشریح شده است. کوچک جلوه دادن اهمیت پارچین اشتباه است اما تاکید بیش از حد به اهمیت پارچین هم کار اشتباهی است.
از آنجا که نمی‌توان چیزی در پارچین پیدا کرد، چقدر نگران پاکسازی‌های انجام شده در آنجا هستید برای مثال ساختمان‌های تخریب شده، جابه‌جایی خاک و پاشیدن آب به داخل ساختمان‌ها؟
ما نگرانیم اما نمی‌توانیم بگوییم چقدر؛ زیرا آژانس ماموری در پارچین ندارد و از تصاویر ماهواره‌ای استفاده می‌کند. ممکن است آنچه ما دیروز دیده‌ایم فردا درست نباشد و ما از نقشه‌های آنها بی‌خبریم. بنابراین در این مرحله نمی‌توانم بگویم چقدر نگرانیم. نمی‌توان گفت اقدامات ما تا چقدر مانع حرکت خواهد شد،اما در کل این فعالیت‌ها کمکی به اثبات اقدامات انجام شده نمی‌کند. ما خواستار همکاری با ایرانیم.
روابط خود با ایران را چگونه توصیف می‌کنید؟ نماینده ایران آژانس را به جاسوسی متهم کرده و به طور ضمنی آژانس را در قتل دانشمندانش همدست دانسته، واکنش شما چه بوده است؟
در تعریف یا توصیف این روابط، واکنش نشان دادن به موضع ایران کار اشتباهی است. ما به سهم خود بر روی مسایل اساسی کار کردیم. ما دارای یک توافقنامه امنیتی همه جانبه هستیم که باید به آن عمل کنیم. من باید در این چارچوب بی‌طرف و واقع‌بین باشم. من می‌خواهم صریح و شفاف باشم، شاففیت بسیار مهم است حتی اگر ایران این موضوع را دوست نداشته باشد. ما باید برای حل این مساله درک آشکری از شرایط کنونی و مشکلات داشته باشیم. در غیر این صورت پیشرفتی حاصل نخواهد شد.
روابط ایران و آژانس بالا و پایین دارد. اما من چندان نگران نیستم. به نظرم من باید مطابق با این اصل وظیفه خود را به خوبی انجام دهم. امیدوارم کشورهایی چون ایران هم متوجه این موضوع باشند زیرا این راه رسیدن به یک راه‌حل است.
بحث‌ها و مذاکرات آژانس با ایران و مذاکرات جداگانه روسیه، چین، فرانسه،آلمان، آمریکا و بریتانیا تا چه حد به هم نزدیک و مرتبط است؟
اقدامات آژانس و گروه ۱+۵، روندی جداگانه، مستقل و متفاوت از یکدیگر است. آنها با هم فرق دارند، زیرا چارچوب مسایل مورد بحث ما متفاوت است. البته برخی مسایل مشترک هم وجود دارد و ما باید از این عناصر شناخت. آگاهی داشته باشیم. اما این چرخه کاملاً متفاوت است، گاهی ۳+EU۳ پیشرفت حاصل می‌کند، گاهی ما پیشرفت نمی‌کنیم. گاهی اوقات هم ما به چشم‌انداز بهتری،نسبت به ۳+EU۳ دست پیدا می‌کنیم. اما من چندان نگران این اختلافات و بالا و پایین‌ها نیستم. پیشرفت سودمند نه تنها برای ۳+EU۳ بلکه برای جامعه بین‌الملل نیز مفید و کارساز خواهد بود.
در گزارش ماه نوامبر شما از بابت اقدامات انجام شده در سال ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ بسیار صریح و روشن بودید مثلاً کامپیوترهای طراح کلاهک‌ها یا انفجارهای مرکزی. چه نگرانی‌هایی باعث لزوم این تحقیقات در ایران شده است؟
این که بگوییم مهترین موضوع و مهمترین نگرانی چیست، دشوار است؛ زیرا این‌ها همگی به هم مرتبط هستند. آنچه ما نگفته‌ایم این است که ایران تسلیحات هسته‌ای دارد. ما هرگز چنین حرفی نزده‌ایم. ضمناً نگفته‌ایم که ایران تصمیم به کسب تسلیحات هسته‌ای دارد. اما گفته‌ایم که از بابت مسایل مختلف نگرانی، مسایلی که مربوط به ابزار انفجار هسته‌ای است. بنابراین ما باید شفاف باشیم و اگر ما نتوانیم شفاف باشیم، نگرانی‌مان بیشتر شده و این شرایط نامعین و مبهم ادامه پیدا خواهد کرد. اما اگر بتوانیم روند شفاف‌سازی را آغاز کنیم، نگرانی‌هایمان کاهش می‌یابد.
ما درباره اتهامات مربوط به ادامه تلاش‌های ایران برای گسترش تکنولوژی تسلیحات هسته‌ای چه می‌دانیم؟
من دانشمند تسلیحات نیستم، ضمناً بیشتر فعالیت‌ها مربوط به پیش از سال ۲۰۰۳ است. اما احتمالاً برخی فعالیت‌ها بعد از سال ۲۰۰۳ نیز ادامه داشته است.
ممکن است برخی پروژه‌های مربوط به تسلیحات هسته‌ای بعد از سال ۲۰۰۳ نیز ادامه داشته، اکنون درباره این فعالیت‌ها چه می‌دانید؟
این یکی از موضوعات مهم مسایل حل نشده است. ما اطلاعات و درک بهتری از این ساختار داشته و علاقه‌مندیم برای شفاف‌سازی با طرفین ایرانی خود بحث و گفت‌وگو کنیم و آنچه در گذشته می‌دانستیم محدودتر از چیزی است که اکنون از آن باخبریم.
نظر شما :