صادق زیباکلام: پیام اصلی، مصالحه با ایران است
شرق: درحالی که بیش از 10 روز تا برگزاری مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 فاصله است، روزنامه فرانسوی «لوفیگارو» از سفر نخست‌وزیر اسبق فرانسه به تهران خبر داده است. به گفته این روزنامه «میشل روکار» که به جناح سوسیالیست فرانسه تعلق دارد و از سال 1988 تا 1991 نخست‌وزیری فرانسه را برعهده داشته است در نظر دارد طی این سفر با «سعید جلیلی»، مذاکره‌کننده ارشد ایرانی در موضوع هسته‌ای دیدار کند. بر همین اساس «مهر» به نقل از «لوفیگارو» نوشته است: «میشل روکار» نخست‌وزیر اسبق و سوسیالیست فرانسه جمعه شب برای سفری سه روزه وارد تهران شده و در نظر دارد با برخی مقامات ایرانی گفت‌وگو کند.
این منابع دیپلماتیک به نقل از نزدیکان نخست‌وزیر سابق فرانسه که هم حزبی «فرانسوا اولاند»، رییس‌جمهور جدید محسوب می‌شود، تاکید کردند: روکار همچنین در نظر دارد در یک کنفرانس خبری شرکت کرده و با برخی از شخصیت‌های آکادمیک ایرانی نیز دیدار کند. لوفیگارو در ادامه تصریح کرده است: «سفر روکار 81 ساله به دعوت ایران صورت گرفته که قرار بود در ماه آوریل گذشته انجام شود، اما به علت بیماری روکار به تعویق افتاد. این روزنامه فرانسوی این دیدار را با هدف بهبود و تقویت روابط تهران و پاریس پس از دوران نه چندان خوب روابط در زمان «سارکوزی» دانسته است.» به نوشته «لوفیگارو» فرانسه طی دو سال گذشته در پیش‌قراول کشورهایی که خواستار اعمال تحریم شدیدتر علیه ایران بوده، قرار داشته است. تهران نیز پس از انتخاب اولاند ابراز امیدواری کرده بود که این تحول موجبات آغاز دوران جدیدی از روابط دو کشور را به وجود آورد. اما با این وجود فیگارو می‌نویسد با این همه به درستی روشن نیست آیا میشل روکار در این سفر حامل پیامی برای مقامات جمهوری اسلامی است یا نه. اهمیت این دیدار، اما از آنجایی نشات می‌گیرد که اگرچه جناح پیروز فرانسه، سوسیالیست‌ها هستند، اما با توجه به اینکه دو روز دیگرزمان کاری سارکوزی به عنوان رییس‌جمهور فرانسه به پایان می‌رسد، تصمیم گیرنده اصلی در مذاکرات هسته‌ای ایران نماینده دولت اولاند خواهد بود نه سارکوزی. بنابراین شاید به همین دلیل باشد که اولاند پیش‌دستی کرده و نماینده‌اش را فرستاده است تا پیام اصلی را او به ایران برساند. بر همین مبنا هم است که «صادق زیبا کلام»، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران به صورت تلویحی چنین حدسی را تایید می‌کند و می‌گوید که «میشل روکار» می‌خواهد پیام مصالحه را به ایران برساند و اعلام کند فرانسه خواستار تحریم و وارد شدن فشار بیشتر بر ایران در جریان پرونده هسته‌ای نیست.
همان‌طور که می‌دانید طبق اخبار منتشرشده میشل روکار نخست‌وزیر اسبق فرانسه قرار است به ایران سفر کند. با توجه به اینکه وی متمایل به سوسیالیست‌هاست و از آنجایی که هنوز آقای سارکوزی رییس‌جمهور فرانسه است، تحلیل شما از سفر وی به ایران چیست؟
روی کارآمدن سوسیالیست‌ها در فرانسه تا جایی که مربوط به ایران است دارای دو جنبه متضاد است. از لحاظ جنبه منفی آن می‌توان به این نکته اشاره کرد که سوسیالیست‌ها مثل چپ‌ها، لیبرال‌ها و... در مجموع نسبت به مباحث دموکراسی، آزادی و حقوق‌بشر جدی‌تر از جناح راست و محافظه‌کاران در غرب هستند. بنابراین باید از این بابت گفت که طبق ادعاهایی که دارند به ایران فشار بیشتری وارد خواهد شد. اما از جنبه مثبت می‌توان این طور گفت که سارکوزی نقطه عطفی در تاریخ فرانسه به وجود آورد که این اتفاق دست‌کم در تاریخ فرانسه بعد از جنگ جهانی دوم بی‌سابقه بود و آن
«نگاه به واشنگتن» بود. سارکوزی مقصد اولین سفر خارجی خود بلافاصله بعد از ریاست‌جمهوری را آمریکا قرار داد و نزدیکی زیادی با واشنگتن و غرب داشت. به این ترتیب با توجه به دشمنی میان آمریکا و ایران در بسیاری موارد سیاست‌های فرانسه دنباله و ادامه سیاست آمریکا بود. از این بابت سوسیالیست‌ها فاصله جدی با آمریکا می‌گیرند و سیاست جدیدشان بیش از آنکه به واشنگتن نزدیک باشد به اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی نزدیک خواهد بود. بنابراین می‌توان گفت آمدن سوسیالیست‌ها از یک جهت به نفع و از جهت دیگر به ضرر ایران هستند.
پس با این وضع معتقدید چه تاثیری در روند مذاکرات هسته‌ای بغداد خواهد داشت؟
معتقدم علایم مثبتی دراین‌باره به چشم می‌خورد، البته گفته می‌شود که 1+5 و اتحادیه اروپا سعی خواهند کرد امتیاز بیشتری از ایران بگیرند و مذاکره‌کنندگان سعی می‌کنند کمترین امتیاز را بدهند. اما اینکه گفته می‌شود از ایران خواهند خواست تا فردو تعطیل و غنی‌سازی تعلیق شود در حد حدس و گمان است و غربی‌ها هیچ خواسته مشخصی مطرح نکرده‌اند. در واقع مشکل اصلی برای این است که غربی‌ها خواهان اطمینان یافتن و ضمانت هستند. بنابراین معتقدم سوسیالیست‌ها با توجه به علایم مثبتی که صادر شده، تلاش می‌کنند برخلاف سارکوزی رفتار کنند و سعی می‌کنند بیشتر بر مبنای مصالحه رفتار کنند.
به نظر شما میشل روکار پیام خاصی را از طرف اولاند (رییس‌جمهور منتخب فرانسه) برای ایران خواهد آورد؟
خیر. هیچ پیام مشخصی نه از جانب آمریکا، نه فرانسه و نه کشوری دیگری در کار نیست. آنچه مسلم است اینکه ایران نشان داده خواهان مصالحه است. بنابراین به نظر می‌رسد وی می‌آید تا بگوید فرانسه خواهان تحریم‌های بیشتر و رویارویی با ایران نیست بلکه فرانسه خواهان این است که مسایل اختلاف‌آمیز با ایران را کنار بگذارد و مشکلات ایران و 1+5 با مصالحه حل شود.
این منابع دیپلماتیک به نقل از نزدیکان نخست‌وزیر سابق فرانسه که هم حزبی «فرانسوا اولاند»، رییس‌جمهور جدید محسوب می‌شود، تاکید کردند: روکار همچنین در نظر دارد در یک کنفرانس خبری شرکت کرده و با برخی از شخصیت‌های آکادمیک ایرانی نیز دیدار کند. لوفیگارو در ادامه تصریح کرده است: «سفر روکار 81 ساله به دعوت ایران صورت گرفته که قرار بود در ماه آوریل گذشته انجام شود، اما به علت بیماری روکار به تعویق افتاد. این روزنامه فرانسوی این دیدار را با هدف بهبود و تقویت روابط تهران و پاریس پس از دوران نه چندان خوب روابط در زمان «سارکوزی» دانسته است.» به نوشته «لوفیگارو» فرانسه طی دو سال گذشته در پیش‌قراول کشورهایی که خواستار اعمال تحریم شدیدتر علیه ایران بوده، قرار داشته است. تهران نیز پس از انتخاب اولاند ابراز امیدواری کرده بود که این تحول موجبات آغاز دوران جدیدی از روابط دو کشور را به وجود آورد. اما با این وجود فیگارو می‌نویسد با این همه به درستی روشن نیست آیا میشل روکار در این سفر حامل پیامی برای مقامات جمهوری اسلامی است یا نه. اهمیت این دیدار، اما از آنجایی نشات می‌گیرد که اگرچه جناح پیروز فرانسه، سوسیالیست‌ها هستند، اما با توجه به اینکه دو روز دیگرزمان کاری سارکوزی به عنوان رییس‌جمهور فرانسه به پایان می‌رسد، تصمیم گیرنده اصلی در مذاکرات هسته‌ای ایران نماینده دولت اولاند خواهد بود نه سارکوزی. بنابراین شاید به همین دلیل باشد که اولاند پیش‌دستی کرده و نماینده‌اش را فرستاده است تا پیام اصلی را او به ایران برساند. بر همین مبنا هم است که «صادق زیبا کلام»، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران به صورت تلویحی چنین حدسی را تایید می‌کند و می‌گوید که «میشل روکار» می‌خواهد پیام مصالحه را به ایران برساند و اعلام کند فرانسه خواستار تحریم و وارد شدن فشار بیشتر بر ایران در جریان پرونده هسته‌ای نیست.
همان‌طور که می‌دانید طبق اخبار منتشرشده میشل روکار نخست‌وزیر اسبق فرانسه قرار است به ایران سفر کند. با توجه به اینکه وی متمایل به سوسیالیست‌هاست و از آنجایی که هنوز آقای سارکوزی رییس‌جمهور فرانسه است، تحلیل شما از سفر وی به ایران چیست؟
روی کارآمدن سوسیالیست‌ها در فرانسه تا جایی که مربوط به ایران است دارای دو جنبه متضاد است. از لحاظ جنبه منفی آن می‌توان به این نکته اشاره کرد که سوسیالیست‌ها مثل چپ‌ها، لیبرال‌ها و... در مجموع نسبت به مباحث دموکراسی، آزادی و حقوق‌بشر جدی‌تر از جناح راست و محافظه‌کاران در غرب هستند. بنابراین باید از این بابت گفت که طبق ادعاهایی که دارند به ایران فشار بیشتری وارد خواهد شد. اما از جنبه مثبت می‌توان این طور گفت که سارکوزی نقطه عطفی در تاریخ فرانسه به وجود آورد که این اتفاق دست‌کم در تاریخ فرانسه بعد از جنگ جهانی دوم بی‌سابقه بود و آن
«نگاه به واشنگتن» بود. سارکوزی مقصد اولین سفر خارجی خود بلافاصله بعد از ریاست‌جمهوری را آمریکا قرار داد و نزدیکی زیادی با واشنگتن و غرب داشت. به این ترتیب با توجه به دشمنی میان آمریکا و ایران در بسیاری موارد سیاست‌های فرانسه دنباله و ادامه سیاست آمریکا بود. از این بابت سوسیالیست‌ها فاصله جدی با آمریکا می‌گیرند و سیاست جدیدشان بیش از آنکه به واشنگتن نزدیک باشد به اتحادیه اروپا و کشورهای اروپایی نزدیک خواهد بود. بنابراین می‌توان گفت آمدن سوسیالیست‌ها از یک جهت به نفع و از جهت دیگر به ضرر ایران هستند.
پس با این وضع معتقدید چه تاثیری در روند مذاکرات هسته‌ای بغداد خواهد داشت؟
معتقدم علایم مثبتی دراین‌باره به چشم می‌خورد، البته گفته می‌شود که 1+5 و اتحادیه اروپا سعی خواهند کرد امتیاز بیشتری از ایران بگیرند و مذاکره‌کنندگان سعی می‌کنند کمترین امتیاز را بدهند. اما اینکه گفته می‌شود از ایران خواهند خواست تا فردو تعطیل و غنی‌سازی تعلیق شود در حد حدس و گمان است و غربی‌ها هیچ خواسته مشخصی مطرح نکرده‌اند. در واقع مشکل اصلی برای این است که غربی‌ها خواهان اطمینان یافتن و ضمانت هستند. بنابراین معتقدم سوسیالیست‌ها با توجه به علایم مثبتی که صادر شده، تلاش می‌کنند برخلاف سارکوزی رفتار کنند و سعی می‌کنند بیشتر بر مبنای مصالحه رفتار کنند.
به نظر شما میشل روکار پیام خاصی را از طرف اولاند (رییس‌جمهور منتخب فرانسه) برای ایران خواهد آورد؟
خیر. هیچ پیام مشخصی نه از جانب آمریکا، نه فرانسه و نه کشوری دیگری در کار نیست. آنچه مسلم است اینکه ایران نشان داده خواهان مصالحه است. بنابراین به نظر می‌رسد وی می‌آید تا بگوید فرانسه خواهان تحریم‌های بیشتر و رویارویی با ایران نیست بلکه فرانسه خواهان این است که مسایل اختلاف‌آمیز با ایران را کنار بگذارد و مشکلات ایران و 1+5 با مصالحه حل شود.
نظر شما :