آغاز فصل تازه‌اى از مناسبات سياسى احزاب شيعى با حکومت بحرين

به نظر مى‌رسد بحرين دور تازه‌اى از ناآرامى‌هاى سياسى را آغاز کرده است. براى چندمين بار شيعيان که اکثريت جامعه بحرين را تشکيل مى‌دهند طى مراسمى که به مناسبت روز شهدا برپا شده بود با نظاميان وابسته به هيات حاکمه که اقليت اين کشور را تشکيل مى‌دهند درگير شدند که اين درگيرى‌ها به خونريزى‌‌هاى شديد منجر شده است.

 

بنا به گزارش‌ها نظاميان بحرين طى روزهاى گذشته با حمله به تجمع خودجوش مردم اين کشور در منطقه " جد حفص"،"على جاسم محمد مکى" جوان 31 ساله بحرينى را کشته و شمارى را مجروح کردند.

 

در پى اين حادثه، نيروهاى امنيتى بحرين، در سراسر اين کشور مستقر شده و با شهروندان درگير شدند که اين درگيرى‌ها همچنان ادامه دارد.

 

گزارش‌ها حاکى است که صداى انفجار در مناطق مختلف بحرين به گوش مى‌رسد و در معبرهاى ورودى برخى شهرها و روستاهاى اين کشور، آتش سوزى‌هايى رخ داده است. برخى گزارش‌ها از احتمال کشته‌شدن شهروندان ديگر نيز خبر داده‌اند.

 

در همين حال پايگاه‌هاى وابسته به شيوخ شيعه بحرين از مردم خواسته‌اند در حسينيه‌ها اجتماع کنند و عليه دولت دست به تظاهرات بزنند.

 

اين در حالى است که نيروهاى امنيتى شهر " الدير" و مسيرهاى منتهى به شهر " سماهيج " را به محاصره کامل خود در آورده‌اند.

 

جمعيت وفاق ملى اسلامى بحرين که فعال‌ترين حزب معارض اين کشور به شمار مى‌رود نيز در پى اين حادثه، نشستى اضطرارى برگزار و بيانيه‌اى صادر کرد.

 

بر اساس بيانيه اين جمعيت فراکسيون پارلمانى جمعيت وفاق ملى اسلامى در حال بررسى جديدترين تحولات ناشى از کشته‌شدن اين جوان بحرينى است و تماس‌هايى را با مقام‌هاى مسؤول در دولت از جمله " فيصل الحمر" وزير بهداشت، " على البوعينين" رئيس دادستانى کل، سران جمعيت بحرينى دفاع از حقوق بشر و نيز ديگر مؤسسات ذيربط انجام داده است.

 

شوراى اسلامى علماى بحرين نيز با صدور بيانيه‌اى در پايگاه اطلاع‌ رسانى رسمى خود، با ابراز تأسف شديد از حوادث روزهاى اخير که با قلع و قمع وحشيانه، دهشت‌افکنى و حمله به شهروندان بحرينى همراه بوده است، خواستار تحقيق دقيق و بى‌طرفانه درباره اين حوادث غير عقلانى و بى‌منطق و بازخواست مسؤولان مربوطه شده است.

 

اين شورا همچنين از دولت خواسته است با آزادى تمامى زندانيان و رعايت مصالح عمومى به آرام‌کردن فضاى کشور کمک کند و از به ‌کارگيرى افراطى زور و خشونت عليه شهروندان بپرهيزد.

 

شوراى اسلامى علماى بحرين همچنين تأکيد کرده است براى خارج شدن از بحران‌هاى مکرر در اين کشور، بايد برخورد پليسى و امنيتى با مطالبات مردمى را کنار گذاشت و براى کاهش مشکلات و تحقق خواسته‌هاى عادلانه ملى با روش‌هاى مسالمت‌آميز تعامل کرد.

 

از سوى ديگر ظاهرا " حسن مشيمع" دبير کل جنبش حق نيز در پى اوج‌گيرى تحولات امنيتى و جناياتى در بحرين صبح پنجشنبه وارد منامه شده است.

 

وى که سال‌ها در لندن در تبعيد به سر مى‌ برده است چندى پيش و هم‌زمان با آغاز درگيرى‌هاى سياسى در کشورش از حضور در جلسه مهم با مقام‌هاى سياسى در لندن خوددارى و اعلام کرده بود شرايط به ‌گونه‌اى است که بايد هر چه زودتر به کشورش بازگردد.

 

جمعيت دفاع ازحقوق بشر بحرين همچنين اسامى فعالان حقوقى دستگيرشده در روزهاى اخير را که تمام اسناد،‌ مدارک، مکتوبات و رايانه‌هاى آنان نيز مصادره شده است و برخى از آنان در خواب و بدون پوشيدن لباس مناسب دستگير شده‌اند را نيز اعلام کرده است.

 

السنابس از جمله مناطق شيعه‌نشينى است که هزاران نفر در آن سکونت دارند و فعاليت مساجد و حسينيه‌هاى اين منطقه از زمان جنگ 33 روزه اسرائيل با حزب‌الله لبنان تا کنون رشد چشمگيرى يافته است.

 

شش حزب بحرينى نيز با صدور اطلاعيه‌هاى شديداللحنى به تداوم فضاى سرکوب در اين کشور اعتراض کرده و خواستار پايان اقدامات دولت عليه شهروندان اين کشور شدند.

 

تحولات روزهاى گذشته بحرين خبر از يک واقعيت تلخ دارد. واقعيتى که متاسفانه مى‌توان گفت در تمام کشورهاى عربى از مصر و ليبى گرفته تا يمن دامنگير همه شده است.

 

آن اين که ديو استبداد آن هم از نوع عربى آن دوباره در منطقه قوت گرفته و با چرخه‌هاى برنده خود به جان مردم، اصلاح‌طلبان، آزاديخواهان و روشنفکران به معناى واقعى کلمه افتاده است.

 

اين ديو زمانى خود را رها شده از خطر احساس کرد که تهديدهاى غرب به دنياى عرب که بر خلاف ديگر نقاط جهان همچنان بکر از نفوذ آزادى و انديشه مدرن باقى مانده، فروکش کرده و اين فرصت را به دولتمردان عرب داده است که با آسودگى خيال به طور کامل به سرکوب مردم و آزادى‌خواهان بپردازند.

 

دولت بحرين که به نسبت يکى از آزادترين کشورهاى عرب حاشيه خليج فارس از لحاظ آزادى بيان و آزادى‌هاى فرهنگى محسوب مى‌شود نيز از اين قاعده تلخ مستثنا نيست.

 

خاندان سلطنتى اين کشور نماينده گروه اقليت مردم بحرين هستند که با قوه زور توانسته‌اند تا کنون بر مسند قدرت باقى بمانند و به حيات سياسى خود ادامه دهند.

 

" حمد بن عيسى آل خليفه " زمانى که در مارس 1999 بر سر کار آمد، قول داده بود که اصلاحات سياسى و اقتصادى در بحرين به اجرا بگذارد و مردم شيعه بحرين را از آزادى بيان و برخوردارى از حداقل حقوق شهروندى که تا آن زمان بسيارى از مردم بحرين از آن محروم بودند، بهره‌مند کند.

 

اما با گذشت 7 سال از زمان حکومت وى، همچنان مردم بحرين از نبود آزادى رنج مى‌برند و همچنان از اين که به آزادى‌هاى فردى آنها احترام گذارده نمى‌شود و از سوى هيات حاکمه مورد سرکوب و آزار و اذيت قرار مى‌گيرند، سر خورده‌اند.

 

شيخ حمد زمانى بر سر کار آمد که زمزمه‌هاى لزوم نفوذ دموکراسى در خاورميانه ولو به قوه زور سر داده شده بود. از اين رو وى نيز تلاش کرد با هدف اين که خود را پيشتاز برقرارى دموکراسى و آزادى بيان در بحرين معرفى کند، وعده‌هاى بسيارى را در همين زمينه سر دهد.

 

واقعيت اين است که وى در ابتدا همانند بسيارى از امراى عرب از ترس اين که مبادا روزى برسد که کار از کار گذشته باشد و ديگر نتوان کارى براى جبران مافات کرد سريعتر از زمان، اصلاحات سياسى را سر لوحه فعاليت‌هاى خود قرار داد و بى‌اعتنا به هشدارهاى مقام‌هاى بحرينى اطراف خود به انجام يک سرى اصلاحات سياسى نيز دست زد. صدور عفو عمومى براى زندانيان و آزادى صدها تن از زندانيان سياسى از جمله اين اقدامات بود.

 

اوج اين خوش بينى زمانى بود که در انتخابات نمايندگان مجلس که سال گذشته ميلادى برگزار شد تقريبا تمام گروه‌ها و احزاب سياسى مخالف دولت از جمله احزاب شيعى شرکت کردند و از قضا توانستند حداکثر کرسى‌هاى مجلس را از آن خود کنند و حتى امتياز و جايگاه ويژه‌اى نيز در دولت بحرين به دست آوردند.

 

اهميت اين انتخابات به اندازه‌اى بود که کارشناسان به آن لقب " آشتى حکومت و مخالفان" دادند.

 

احزاب سياسى شيعه بحرين به اندازه‌اى خوش‌بين بودند که با اتخاذ روش‌هاى دموکراتيک و حرکات دموکراسى‌طلبانه تمام هم و غم خود را وقف بازى‌هاى سياسى با اصول دموکراتيک کردند با اين تصور که ديگر زمان مخالفت صرف آن هم از خارج و تحريک دولت براى سرکوب و تندروى براى رسيدن به خواسته‌ها سر آمده و اکنون بايد رويه تعادل و تسامح و همکارى با حکومت براى رسيدن به حقوق حقه را مد نظر قرار داد.

 

اما اين روند مسالمت‌آميز تا زمانى دوام داشت که غربى‌ها و در راس آنها ايالات متحده آمريکا همچنان از تحولات آزادى‌طلبانه و دموکراتيک در منطقه حمايت مى‌کردند. پس از آن که آمريکايى‌ها به دليل حساسيت موضوع امنيتى عراق قسمت اعظم وقت و تبليغات خود را صرف اين کشور کردند و از سوى ديگر جنگ 33 روزه اسرائيل با حزب‌الله به نفع حزب‌الله به پايان رسيد، دفاع از انديشه‌هاى دموکراتيک متوقف شد.

 

پيروزى حزب‌الله در برابر اسرائيل در جريان جنگ‌هاى 33 روزه و قدرت گرفتن شيعيان درعراق آن هم با انجام انتخابات دموکراتيک سبب شده بود که جريان‌هاى شيعى به شکل پويا فعال شوند که در اين ميان جريان‌هاى شيعى بحرينى در صدر قرار دارند.

 

دقيقا زمان احساس خطر از يک سو و فرصت‌طلبى براى در دست نگه داشتن کامل قدرت توسط هيات‌هاى حاکمه کشورهاى عربى از سوى ديگر از همين زمان آغاز شد.

 

سرکوب گسترده‌اى در مصر عليه جريان‌هاى اسلام‌گرا از جمله اخوان‌المسليمن و احزاب شيعى، روزنامه‌نگاران، نويسندگان و آزادى‌خواهان آغاز شد که با سکوت کامل مجامع جهانى همچنان ادامه دارد.

 

مشابه چنين جريانى در امارات متحده عربى نيز آغاز شده که البته توسط جريان‌هاى زيرزمينى به دور از چشم رسانه‌ها و مجامع بين‌المللى در حال انجام است. در يمن و اردن نيز مشابه همين جريان فعال شده است.

 

و اکنون بحرين نيز به جمع سرکوب‌گران آزادى و حرکت‌هاى دموکراتيک پيوسته است. اين که اين جريان مخوف تا کجا ادامه خواهد داشت، هنوز معلوم نيست. کارشناسان اميدوارند با تحولات آينده‌اى که ممکن است به واسطه انتخابات رياست جمهورى آمريکا، بريتانيا و غيره دنيا به خود ببيند، اتفاقات تازه‌اى به نفع سرکوب‌شوندگان مشاهده شود.

 

تنها اميد مى‌رود گذر زمان  تاثير عکس بر اين جريان نگذارد.