حماس، مصر را به ایران ترجیح می‌دهد؟
دیپلماسی ایرانی: وداع حسنی مبارک با قدرت موجی از تحلیل‌ها و باید و نبایدها را در رسانه‌های بین المللی به راه انداخت. شاید آنقدر که تحلیل‌گران مشهور سطح بین المللی در خصوص مصر پیش و پس از مبارک نوشتند در مورد تونس و حتی لیبی نوشته نشد. قلب جهان اسلام که نخستین تریبون را در اختیار باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده قرار داده بود اکنون باز هم در راس اخبار و تحلیل‌ها است. سرنوشت رابطه قاهره – تهران به کجا می‌انجامد؟
آیا واشنگتن نشین‌ها همچنان رفیق شفیق دولتمردان مصری باقی خواهند ماند؟ برخی اعتقاد دارند که رفتن حسنی مبارک به نفع ایران تمام شد و برای اثبات ادعای خود هم دلایل بسیاری در چنته دارند. پیش بینی می‌شود که سیاست خارجی مصر در قبال ایران تغییر کند و این تغییر شاید حتی در حد تعیین سفیر از سوی دو طرف باشد. با این همه اگر مصر و ایران به هم نزدیک شوند، باز هم در حوزه‌های بسیاری با هم رقابت خواهند داشت.
یکی از اصلی‌ترین این حوزه‌ها رابطه با حماس است. در روزهای حضور حسنی مبارک در قدرت، رابطه میان قاهره با حماس نه تنها مثبت نبود بلکه در بسیاری از موارد کاملا منفی هم بود. با این همه از دولت پس از آقای دیکتاتور انتظار نزدیکی به حماس می‌رود. این سیاست بسیاری از دولتمردانی است که برای مصر بعد از حسنی مبارک برنامه ای در سر دارند. از جمله این افراد محمد البرادعی است، رئیس سابق آژانس بین المللی انرژی هسته ای و مردی که می‌رود تا در انتخابات اتی ریاست جمهوری کشورش بخت خود را آزمایش کند.
هرگونه تغییر در رابطه میان مصر و حماس می‌تواند بر محاصره غزه هم تاثیر گذار باشد. به نظر می‌رسد که دولتمردان جدید در قاهره می‌روند تا رابطه حسنه با حماس را برای نخستین بار تجربه کنند. این مساله را می‌توان از سفر هیاتی بلندپایه به قاهره از غزه دریافت. شاید دیر زمانی طول نکشد که دفتر حماس در قاهره هم آغاز به کار کند.
در نگاه نخست ایران از دوستی حماس با قاهره شاد خواهد شد و آن را به خروج حماس از انزوا تعبیر خواهد کرد. با این همه در بلند مدت دوستی بسیار نزدیک میان حماس و دولتمردان جدید در قاهره می‌تواند ایران را به حاشیه براند. در این فضا قاهره و تهران وارد دور رقابت با هم خواهند شد.
تحلیل‌گران ادعا می‌کنند که مصر به دلیل همجواری با نوار غزه و البته هم‌کیشی با حماس که اهل تسنن را تشکیل می‌دهند گزینه بهتری برای دوستی با این گروه است. ایران هم فاصله جغرافیایی قابل توجهی با نوار غزه دارد و هم شیعه است. علاوه بر این مسائل می‌توانید نیم نگاهی هم به جایگاه ایران و مصر در غرب بیندازید.
درست است که حسنی مبارک از گردونه معادلات سیاسی حذف شده اما مصر پس از وی تاکنون با هیچ‌کدام از متحدان قدیمی از آمریکا تا کشورهای اروپایی قطع رابطه نکرده است. در شرایطی که ایران از 32 سال پیش به واسطه کارشکنی غربی‌ها رابطه چندان حسنه ای با قاره سبز نشین‌ها نداشته اما جایگاه قاهره در قلب اروپا مشخص است.
تنش در رابطه میان ایران و عربستان، منجر به فاصله گیری ایران از دیگر اعضای جهان اسلام در روزهای انقلاب در منطقه شده است. بسیاری این فاصله را به ضعف ایران تعبیر می‌کنند و با این همه کم هم نیستند کسانی که ادعا می‌کنند ایران در دراز مدت برنده این بازی خواهد بود. بازی میان ایران و اعراب در منطقه هر روز خطرناک‌تر از دیروز می‌شود.
با جدی شدن این بازی، طرف‌های درگیر چاره ای نخواهند داشت جز انتخاب میان ایران و عربستان. یارگیری در منطقه هر روز شدت بیشتری می‌گیرد. اعراب چاره ای ندارند جز انتخاب میان ایران و عربستان. جای اندک تعجبی هم ندارد که عربستان انتخاب برتر اعرابی باشد که با ایران شیعه مشکل دارند. در این میان سوریه تنها متحد ایران در جهان عرب بود که ان هم این روزها دستخوش تحولات نه چندان خوشایند شده است.
مصری‌ها که مجوز عبور دو ناو ایرانی از کانال سوئز را صادر کرده بودند نیز در این جنگ سرد کنار عرستان سعودی ایستاده اند. این مساله را می‌توان در سخنان نبیل العربی وزیر امور خارجه مصر در حمایت از اقدام عربستان در بحرین یافت. وی در گفتگویی در این خصوص گفت: امنیت و ثبات سیاسی در منطقه خلیج فارس خط قرمزی است که مصر هیچ گاه از آن عبور نخواهد کرد.
علاوه بر ایران، سوریه هم دیگر متحد حماس در منطقه بود. با این همه عرضه بر بشار اسد سوری هم این روزها به واسطه خیزش‌های عمومی‌و اعتراض‌های مردمی‌بسیار تنگ شده است. به نظر می‌رسد که سوری‌ها هم تصمیم گرفته اند حداقل در پشت پرده دست ایران را در این جنگ سرد رها کنند. با این تفاسیر به نظر می‌رسد که رهبران حماس هم در تغییری استراتژیک ترجیح دهند دست خاندان سعود و به تبع آن مصر را در دست بگیرند تا ایران را. دولت جدید در مصر برای بازتعریف نقش خود به ایفای نقشی سازنده در معادلات صلح نیاز دارد و به همین دلیل تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا دست تهران از از مناقشه میان فلسطین و اسرائیل کوتاه کند.
البته در مقوله نزدیکی میان حماس و قاهره، این تنها ایرانی‌ها نیستند که نگران خواهند بود. بلکه اسرائیل هم از این نزدیکی وحشت دارد. رابطه میان حماس و تهران بهانه خوبی برای اسرائیل بود تا حلقه را بر حماس تنگ و تنگ تر کند. نزدیک شدن حماس به قاره، قاعده بازی را برای اسرائیلی‌ها تغییر می‌دهد. وقتی نام مصری به میان می‌آید که با اسرائیل قرارداد صلح را امضا کرده، کارت‌های در اختیار تل آویو کم می‌شود. اسرائیل و ایران در این 32 سال هیچ نقظه مشترکی با هم نداشتند، اکنون این دغدغه مشترک یعنی دوستی قاهره با حماس، هر دو را معذب کرده است.
منبع: سایت پی بی اس
نظر شما :