ایران رودر رو با چالش‌های بین‌المللی

۰۸ تیر ۱۳۸۹ | ۱۶:۵۹ کد : ۱۱۴۹۶ نگاه ایرانی
نویسنده خبر: شمس‌الدین خارقانى
گفتاری از سيد شمس الدين خارقانى‌، سفیرسابق ایران در آلمان.
ایران رودر رو با چالش‌های بین‌المللی
ایران در هفته‌های گذشته مشمول دو گونه تحریم قرار گرفت. یکی تحریم‌های بین‌المللی بود و دسته‌ای دیگر تحریم‌های منطقه‌ای. شورای امنیت سازمان ملل دوهفته پیش در قطعنامه 1929 تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال کرد که این تحریم‌ها به جهت الزام بین‌المللی که دارند اهمیت بیشتری دارند. اما پیش از آنکه این قطعنامه در شورای امنیت به تصویب برسد در 17 ژوئن اتحادیه اروپا تحریم‌هایی را در مورد ایران وضع کرد که موجبات نگرانی برخی کشورها نظیر روسیه را نیز فراهم کرد. به این جهت که روسیه معتقد بود تحریم‌های منطقه‌ای نباید پیش‌تر از تحریم‌های بین‌المللی باشند اما اتحادیه اروپا استدلال می‌کرد که این تحریم‌های منطقه‌ای هستند که پیش از تحریم‌های بین‌المللی باید ایران را به مذاکره و انجام تعهدات بین‌المللی تشویق و ترغیب کند.

شورای امنیت در بیانیه خود به نوعی 1+5 را  به عنوان تنها ارگان بین‌المللی که با ایران طرف گفتگو است به رسمیت شناخت و این موضوع اروپایی‌ها را تشویق کرد که قطعنامه تحریم‌ها علیه ایران را زودتر اعلام کنند.

در قطعنامه شورای امنیت موضوع انرژی و حامل‌های انرژی چندان مطرح نشده بود. صرفا در مقدمه قطعنامه به موضوع گران شدن حامل‌های انرژی به عنوان یک عامل قدرت برای ایران در موضوع انرژی هسته‌ای اشاره شده بود. اما علاوه بر مسائلی که در قعطعنامه سازمان ملل مطرح شده بود اروپایی‌ها در قطعنامه خود به طور مستقیم موضوع سرمایه‌گذاری و انتقال تکنولوژی در مورد نفت و به خصوص گاز اشاره کردند و به این ترتیب هرگونه سرمایه‌گذاری در این حوزه و انتقال انرژی که خود نوعی سرمایه‌گذاری است را مورد تحریم قرار دادند. به این ترتیب بحث خط لوله گاز نیز نمی‌تواند ممکن باشد.

آمریکایی‌ها بیشتر بر دو نکته تمرکز کردند. در وهله اول آنها به گزارش CIA  اهمیت دادند و ان که ایران برای تبدیل شدن به یک قدرت هسته‌ای زمان چندانی نیاز ندارد و می‌تواند هرچه سریع‌تر این کار را انجام دهد. از سوی دیگر آمریکا به تحریم‌های بیشتر روی آورده است به خصوص در زمینه نفت، گاز و دیگر حامل‌های انرژی نظیر بنزین.

بعضی از شرکت‌های نفتی اروپایی علاوه بر شرکت شل تحریم‌ها را به طور جدی مورد توجه قرار داده و حتی پیش از این که تحریم‌های مورد تاکید ایالات متحده اعمال شوند فروش بنزین به ایران را مورد تحریم قرار دادند. البته ایران می‌تواند از شرکت‌های کوچکتر و بعضی کشورها که با ایران مبادلاتی دارند بنزین مورد نیاز خود را تامین کند اما شرکت‌های بزرگ می‌توانستند تضمینی جدی برای این تامین باشند.

علاوه بر شورای امنیت و اروپا، کانادا نیز مجموعه‌ای از تحریم‌ها را در مورد ایران تصویب و اعمال کرده است.

اگرچه تحریم‌های بین‌المللی که از سوی شورای امنیت به تصویب رسیده اند تاثیر بیشتری دارند و الزام و اجبار بین‌المللی برای اجرای آنها وجود دارد اما تحریم‌های منطقه‌ای نیز می‌تواند فشار زیادی به ایران وارد کند.

در حال حاضر آمریکا و اروپا با قدرت اقتصادی که دارند لابی بزرگی را به همراه کشورهایی نظیر کانادا و اسرائیل ایجاد کرده‌اند که به نوعی اجماع جهانی علیه ایران در مورد تحریم‌های مدنظرشان ایجاد کنند که این موضوع می‌تواند اقتصاد ایران را دچار مشکلاتی کند.

در درازمدت اگر ایران نتواند سیاست خارجی منسجمی ‌را به کار گیرد تحریم‌ها می‌توانند تاثیرات به سزایی به جای بگذارند. بسیاری از کشورها علاقه‌ای به تحریم ایران ندارند اما به دلیل فشاری که از سوی کشورهای قدرتمند به آنها وارد می‌شود آنها نیز این تحریم‌ها را اجرا خواهند کرد. این به این دلیل است که این کشورها نمی‌خواهند ارتباطات خود با کشورهای بزرگ و قدرتمند دچار مشکل شوند و تحت فشار آن کشورها به این کار تن در می‌دهند.

 دراین مورد می‌توان به اتحادیه اروپا اشاره کرد که تحریم‌ها را علاوه بر کشورهای عضوش به کشورهای مرتبط با آن نیز تسری داده و از کشورهایی که ارتباط نزدیکی با اتحادیه اروپا دارند و یا در آینده خواهان عضویت در اتحادیه اروپا هستند خواسته که این تحریم‌ها را اجرا کنند.

از سوی دیگر اتحادیه اروپا از خانم اشتون وزیر خارجه این اتحادیه خواسته که مذاکرات با آقای جلیلی انجام داده و نتایج را به این اتحادیه اعلام کند. که به نظر می‌رسد با توجه به اخبار رسیده ایران به طور اصولی پذیرفته که این مذاکرات انجام شود.

به طور کلی باید گفت اگر به همین صورت پیش رود مشکلات عدیده‌ای پیش روی ایران خواهد بود و تحریم‌ها می‌تواند مشکلات جدی برای اقتصاد ایران ایجاد کند. این که ایران چگونه رفتار خواهد کرد و چگونه می‌تواند مشکلات ایجاد شده در زمینه پولی، مالی، تجاری و به خصوص در زمینه نفت و گاز و بنزین و انتقال این اقلام و به خصوص در حوزه بیمه را برطرف کند سوالی است که در آینده پاسخ داده خواهد شد.

شمس‌الدین خارقانى

نویسنده خبر


نظر شما :