حالا نوبت اخم توتال فرانسه است

ديپلماسى ايرانى: تهدید آقای معاون اول به اخم بر فرانسوی‌ها کارگر نیافتاد، بعد از آنکه شرکت پژو فرانسه در پاسخ به اظهارات محمدرضا رحیمی که اگر ایران به فرانسه یک «اَخم» کند اقتصاد فرانسه فرو می‌پاشد، اعلام کرد سرمایه گذاری پژو در ایران و گردش مالی‌ آن تنها یک درصد گردش مالی این شرکت را تشکیل می‌دهد، امروز شرکت توتال فرانسه هم اعلام کرد که خرید و فروش فرآورده‌های نفتی با ایران را متوقف کرده است.

شرکت توتال فرانسه طی ده سال گذشته همکاری گسترده‌ای با ايران داشته است. اين شرکت در سال ۱۹۹۷، قراردادی برای همکاری در توسعه میدان گازی پارس جنوبی امضا کرد و از آن به بعد نقشی اصلی را در پروژه‌های توسعه میدان‌های نفتی و گازی و احداث مراکز فرآوری نفتی با ایران ایفا کرد.

توتال فرانسه که در پنج سال اخیر فروغ گذشته در پارس جنوبی و پروژه‌های نفتی ایران را نداشت، سال 2008 و همزمان با تصویب سومین قطعنامه تحریمی علیه برنامه‌های هسته‌ای ایران بود که به همراه چند شرکت نفتی دیگر افزایش سرمایه‌گذاری خود را در ایران متوقف کرد، در آن زمان مدیرعامل توتال اعلام کرد: «امروزه سرمايه گذاری در ايران برای ما خطر سياسی دارد، چون مردم خواهند گفت که توتال برای پول حاضر است به هر کاری دست بزند.»

با این حال توتال به دلیل منافع چشمگیری که از حضور در پروژه‌های نفتی ایران و بخصوص پارس جنوبی نصیبش می‌شد کج‌دار و مریز در این پروژه‌ها حضور داشت اما با تصویب قطعنامه چهارم علیه ایران این روند، دستخوش تغییراتی شد.

اردیبهشت سال جاری توتال اعلام کرد: «اگر ایالات متحده آمریکا تحریم‌های تازه‌ای را علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کند، آماده قطع صدور بنزین به ایران خواهد بود.»

روابط ایران و توتال بعد از اعلام آمادگی این شرکت برای قطع صدور بنزین به ایران دچار افت و خیزهای زیادی شد.

ابتدا مسعود میرکاظمی وزیر نفت دوهفته بعد از این اعلام توتال، اعلام کرد که به تعدادى از شرکت‌هاى خارجى مثل توتال که برخى از فازهاى پارس جنوبى را معطل گذاشته‌اند، اعلام شده که اين پروژه‌ها به شرکت‌هاى داخلى واگذار خواهد شد.

هفته اول تیرماه هم شرکت توتال اعلام کرد که به دنبال تحريم‌های بين المللی شورای امنيت سازمان ملل و تحريم‌های ايالات متحده که صنعت نفت و گاز ايران را مورد هدف قرارداده، از اين پس صادرات بنزين و ديگر فرآورده‌های نفتی به ايران را به حالت تعليق در می آورد.

این تصمیم توتال، که در سال 2009 و علی‌رغم تحریم‌های پیشین تن به آن تحریم‌ها نداده بود و مبلغ ۲.۶ میلیارد یورو نفت خام و میعانات گازی از ایران خریداری کرده و همچنین مبلغ ۲۷.۴ میلیون یورو فرآورده نفتی به ایران فروخته  بود، بلافاصله با استقبال دولت فرانسه مواجه شد.

ایران هم بلافاصله اعلام کرد اتکایش به بنزین وارداتی کمتر شده و هیچ مشکلی در زمینه تولید یا واردات بنزین ندارد.

البته این شرکت برای باز گذاشتن راه‌های حضور در آینده در پروژه‌های نفتی چند روز بعد از توقف فروش بنزین به ایران تاکید کرد که «تحریم‌های تازه علیه ایران اشتباه است چرا که به مردم عادی آسیب می‌رسانند.»

ماجرا اما به اینجا ختم نشد، هشتم مهرماه جیمز استینبرگ، معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده، گفت: «خرسندم که به اطلاع برسانم ما از چهار شرکت بین‌المللی انرژی توتال، شل، استات اویل و انی قول گرفته‌ایم که به سرمایه‌گذاری‌هایشان (در ایران) پایان دهند و از هرگونه فعالیت تازه در بخش انرژی ایران خودداری کنند.»

فردای آن روز اما توتال اعلام کرد: «از آنجایی که خرید نفت از ایران هیچ مغایرتی با تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران ندارد، این شرکت همچنان به خرید نفت از جمهوری اسلامی ادامه می‌دهد.»

چند روز بعد از آن در رسانه‌های دولتی ایران منجمله روزنامه ایران و رسانه‌های موازی خبری با تیتر«"توتال" و "شل" تحریم آمریکا علیه ایران را دور زدند» منتشر شد.

در این خبر آمده بود که روزنامه وال استریت ژورنال گزارش داد که دو شرکت بزرگ نفتی "توتال" فرانسه و "رویال داچ شل" هلند با نادیده گرفتن تحریم آمریکا علیه ایران اعلام کردند در پروژه‌های نفتی ایران حضور خواهند داشت و راه را برای سرمایه‌گذاری‌ و حضور خود در پروژه‌های نفتی ایران باز گذاشته‌اند.

این رسانه‌ها به نقل از این روزنامه آمریکایی نوشتند: «مدیر شرکت فرانسوی توتال بلافاصله پس از بیانیه وزارت امور خارجه آمریکا با مقامات ایرانی تماس گرفته است تا به آنها اطمینان دهد این شرکت تصمیم ندارد به داد و ستدهای خود با جمهوری اسلامی پایان بدهد.»

با این گزارش غیررسمی بارقه‌هایی از امید از ادامه فعالیت پررنگ توتال در ایران به وجود آمد، اما چند روز بعد از آنکه محمدرضا رحیمی فرانسه را که این روزها با مشکل اعتصاب‌های عمومی دست و پنجه نرم می‌کند تهدید به اخم کرد، ناگهان کریستف دو مارژری، رئیس توتال اعلام کرد که این شرکت خرید و فروش فرآورده‌های نفتی با ایران را متوقف کرده است.

وی به رویترز گفت که خیلی ساده است. تحریمی است که به آن رای داده شده و به شکل قانون اروپا و فرانسه درآمده است؛ ما به این تحریم احترام می‌‌گذاریم. این تحریم فروش و خرید فرآورده را منع می‌کند و ما از پیش، این تحریم را به اجرا درآورده‌ایم؛ ما پیش از این (خرید وفروش فرآورده) را متوقف کرده‌ایم.»

نکته اما در اینحاست که اتحادیه اروپا تنها سرمایه‌گذاری در حوزه نفت‌وگاز ایران را مشمول تحریم‌های یکجانبه خود کرده است و نه خرید و فروش فرآورده‌های نفتی با ایران و طرح طرح ممنوعیت صادرات فرآورده‌های نفتی و از جمله بنزین، در کنگره آمریکا به تصویب رسیده است که این تصمیم توتال نشان از تسلیم شدن در برابر فشارهای آمریکاست.

هرچند که توتال اعلام کرده خرید نفت خام از ایران را متوقف نمی‌کند اما به نظر می‌رسد شرکت توتال با روندی که در ماه‌های اخیر در پیش گرفته تلاش می‌کند بیشتر خود را با سیاست‌های دولت فرانسه و آمریکا هماهنگ کند تا چشم امید به سرمایه‌گذاری‌های آتی در پروژه‌های نفتی ایران داشته باشد، شاید این شرکت سود هماهنگی با دولت فرانسه و آمریکا را آنی‌تر از سود احتمالی آینده در مشارکت در پروژه های نفتی ایران می‌بیند.

به هر حال، ایران فرانسه را تهدید به اخم کرد و توتال فرانسه با این تصمیم خود اخم فرانسه به ایران را عملی کرد، باید دید حرکت بعدی ایران در قبال فرانسه چیست، آیا باز هم این کشور را تهدید به اخم می‌کند یا تهدیدات خود را عملی می‌کند و این اخم نتیجه‌اش عمیق‌تر و گسترده‌تر از اخم شرکت‌هایی چون توتال خواهد بود یا تنها اثری کوچک خواهد داشت یا حتی این تهدید در حد یک بلوف باقی خواهد ماند؟