نگاه عمل‌گرایانه متکی نسبت به اصلاح شورای امنیت
دیپلماسی ایرانی: هر چند محمود احمدی نژاد روز جمعه سفرش را به نیویورک پایان داد و به ایران بازگشت، اما وزیر خارجه‌اش، منوچهر متکی هنوز در نیویورک حضور دارد و در اجلاس‌ها و جلساتی که در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در حال برگزاری است، شرکت می‌کند.
گرچه در اهدافی که توسط وزارت خارجه و شخص رئیس جمهور پیگیری می‌شود نوعی وحدت وجود دارد اما به نظر می‌رسد طریقه پیگیری آن‌ها متفاوت است. در حالی که احمدی نژاد با نگاهی ایده آلیستی و تبلیغاتی به سیاست خارجی می‌نگرد، در وزارت امورخارجه، یعنی دستگاه دیپلماسی کشور شاهد نوعی واقع‌گرایی هستیم.
نمونه این تفاوت در پیگیری اهداف را می‌توان نحوه اظهارنظر احمدی نژاد و متکی درباره اصلاح شورای امنیت یافت. احمدی نژاد و متکی هر دو از لزوم اصلاح ساختار شورای امنیت صحبت می‌کنند، اما یکی از اصلاح کلی ساختار سازمان ملل صحبت می‌کند و دیگری راه‌های مطرح شده را بررسی می‌کند و این همان تفاوت در نگرش را نشان می‌دهد.
احمدی نژاد در نطق خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تاکید بر نقش ویژه مجمع عمومی ضرورت اصلاح ساختار سازمان ملل و تبديل آن به يک سازمان روزآمد و کاملا مردمى، بيطرف، آزاد، عادل و موثر در مناسبات جهانى و هم‌چنین اصلاح ساختار شوراى امنيت از طریق سلب امتياز ويژه تبعيض آلود وتو را مورد اشاره قرار داد.
ضرورت سلب امتیاز تبعیض آمیز وتو در حالی از سوی احمدی نژاد بیان می‌شود که اساسا به دلیل خلاء قدرت نظم دهنده جهان در جامعه ملل بود که این نهاد نتوانست به وظایف خود مبنی بر حفظ صلح عمل کند و موسسان سازمان ملل برای جلوگیری از بروز دوباره جنگ‌های بزرگ به چنین راهکاری متوسل شدند.
البته انتقادات نسبت به حق وتوی اعضای دائم شورای امنیت همواره وجود داشته اما پیشنهادات کارشناسی شده‌ای که درباره اصلاح ساختار شورای امنیت مطرح شده در جهت افزایش تعداد اعضای دائم و غیردائم یا رعایت تناسب جغرافیایی اعضای شورای امنیت بوده است.
نگاه متکی به اصلاح ساختار شورای امنیت عمل‌گرایانه‌تر است. او در نشست هماهنگی وزرای خارجه کشورهای عضو کنفرانس اسلامی درباره روند اصلاح ساختار سازمان ملل و به ويژه شوراى امنيت گفت: سازمان ملل در دو دهه اخير با چالش‌هاى گسترده‌اى مواجه بوده و کارآمدى خود را براى پاسخگويى موثر به نيازهاى نوين جهانى از دست داده است. از اين رو، تداوم روند تجديد ساختار اين سازمان با هدف تقويت توانايى و ارتقاء ظرفيت‌هاى آن، از جمله از طريق شفاف‌تر ساختن اقدامات و فعاليت‌هاى سازمان و دموکراتيک‌تر کردن روند تصميم‌گيرى در نهادهاى مختلف آن، کماکان ضرورتى اجتناب ناپذير قلمداد مى‌شود. وى بر ضرورت اختصاص سهم متناسب از کرسى‌هاى غيردائم و دائم شوراى امنيت به کشورهاى اسلامى تأکيد کرد.
تاکید متکی بر ضرورت اختصاص سهم متناسب از کرسی‌های شورای امنیت به کشورهای اسلامی نشان دهنده این مسئله است که او راه‌حل‌های موجود را بررسی کرده و به دنبال بهینه سازی پیشنهادهایی است که از طریق کوفی انان، دبیرکل سابق سازمان ملل به کشورها پیشنهاد شده است.
همراهی نگاه ایده آلیستی احمدی نژاد و نقش او در سیاست خارجی با تکیه بر دیپلماسی عمومی، با نگاه عمل گرایانه و رئالیستی متکی و مسئولیت او در پیگیری منافع ملی از طریق دیپلماسی رسمی گرچه ممکن است گاهی باعث بروز اختلافاتی میان دولت و وزارت خارجه شود، اما در صورت هماهنگی مواضع می‌تواند ابزاری موثر در پیشبرد اهداف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران محسوب شود.
نظر شما :