امريکاى عزيز، تو همچنان به ما نيازمندى!
وابستگى به انرژى به ضرب‌المثلى در صحنه سياسى امريکا تبديل شده است. تمام کانديداهاى رياست جمهورى در امريکا از اين واژه استفاده کرده‌اند و وقتى به مقام رياست جمهورى رسيدند نيز استفاده از اين شعار را ادامه داده‌اند. اکنون هم اگر سرى به سايت کاخ سفيد بزنيد ليستى از راهنماهاى متفاوت در ارتباط با وابستگى به سوخت‌هاى فسيلى امريکا و راه‌هاى عدم وابستگى وجود دارد. اين ليست هم زمانى که رکود اقتصادى روند رو به بهبودى را پيش مى‌گيرد و يا قيمت نفت افزايش پيدا مى‌کند تازه مى‌شود.
اين شعارى است که مفهوم آن بيشتر غيرواقعى، گمراه‌کننده و دست آخر مضر، هم براى توليد کننده و هم براى مصرف کننده است. اين شعار گاهى بيش از يک کد براى نشان دادن وابستگى امريکا به عربستان سعودى استفاده مى‌شود که در تمامى موارد از تروريسم تا بالا رفتن قيمت نفت مورد مواخذه قرار مى‌گيرد.
عربستان سعودى حدود 25 درصد از منابع مسلم نفت جهان را دراختيار دارد و مدت‌هاست به عنوان بزرگترين صادر کننده نفت در جهان شناخته مى‌شود. توليد نفت امريکا از سال 1970 درحالى که نيازهاى انرژى امريکا سرعت گرفت آغاز شده است. امروز امريکا در واقع بزرگترين مصرف کننده نفت در جهان است. هيچ تکنولوژى در جهان وجود ندارد که بتواند به طور کامل جايگزين نفت براى مصرف امريکا در کارخانجات، حمل و نقل و نيازهاى نظامى باشد.
با توجه به اين مسئله، گرايش به سمت عدم وابستگى به انرژى نيازمند تمرکز بر روى ميزان وابستگى به انرژى است. چه اين وافعيت را دوست داشته باشيد و چه از آن خوشتان نيايد، سرنوشت امريکا و عربستان سعودى به يکديگر گره خورده است و تا چند دهه آينده اين رويه ادامه خواهد داشت. عربستان سعودى يد طولایى در تامين انرژى براى جهان دارد. ما به طور مداوم بيش از هر کشور ديگرى که عضويت اوپک را دارد براى کاهش قيمت نفت تلاش کرده ایم. ما بعد از انقلاب اسلامى ذخاير خود را افزايش داديم، طى جنگ اول خليج فارس ما کاهش توليد عراق را جبران کرديم و بلافاصله پس از 11 سپتامبر سعى در آرام کردن بازار جهانى داشتيم.
در واقع، سياست‌هاى نفتى عربستان سعودى طى 30 سال گذشته ثابت بود: تلاش براى ثبات در تهيه انرژى جهان. امروز، قيمت هر بشکه نفت حدود 70 دلار است، که مى‌توان آن را با سال 1973 مقايسه کرد. اين درحالى است که قيمت نفت در سال 2008 بالاتر از 100 دلار بود.
قيمت بالاى نفت مسلما سوژه جديدى براى آن دسته از افرادى است که در امريکا به عدم وابستگى انرژى در امريکا مى انديشند. اما اينجا، مهم است بدانيم که واقعا چه اتفاقى در شرف وقوع است و يا اينکه چه اتفاقى افتاده است. با توجه به تغيير غيرمنطقى و ادامه‌دار قيمت نفت در چند سال گذشته، عربستان سعودى تلاش‌هاى زيادى انجام داد تا جهان دوباره با کاهش توليد مواجه نشود. امروز ما روزانه 4.5 ميليون بشکه نفت دراختيار داريم که اين ميزان براى جايگزينى دومين و سومين توليدکنندگان اوپک در يک روز کافى است و براى روزى است که جهان نياز بيشترى به نفت داشته باشد.
ما نيز مانند امريکا و ساير کشورهاى جهان معترفيم که قيمت نفت در سال‌هاى اخير ما را نيز غافلگير کرد. بسيارى از مردم نياز چين و ساير بازارهاى رو به رشد را عامل اين نوسانات مى‌دانند. اما واقعيت تلخ اين است که 4 کشور اصلى توليد کننده براى هم‌تراز شدن با نيازهاى جهانى عقب ماندند. در سال 1998، ايران، عراق، نيجريه و ونزوئلا 12.7 ميليون بشکه نفت در روز توليد مى‌کردند. همه، حتى شرکت‌هاى بزرگى مانند بريتيش پتروليوم و حتى برنامه‌ريزهاى خودمان از آنها انتظار داشتند تا در سال 2008 روزانه 18.4 ميليون بشکه نفت توليد کنند. با توجه به شرايط موجود، کشمکش‌هاى غير نظامى و جنگ عراق آنها تنها 10.2 ميليون بشکه نفت در روز توليد کردند. همين مسئله نيز در افزايش قيمت نفت تاثيرگذار بود.
عامل ديگرى که در افزايش قيمت نفت موثر بود کاهش ظرفيت پالايش نفت در جهان است. به عنوان مثال در امريکا، طى 30 سال گذشته حتى يک پالايشگاه جديد احداث نشده است. به اين مشکل مى‌توان مشکل ديگرى را نيز اضافه کرد: بوتيک‌هاى نفتى، يعنى نياز متفاوت به بنزين در نقاط مختلف جهان. من وقتى سه سال پيش به شيکاگو سفر کرده بودم با يکى از اين موارد برخورد کردم. يک پالايشگاه بنزين در 50 مايلى شيکاگو وجود دارد، اما اين پالايشگاه نياز بنزين شيکاگو را تامين نمى‌کند، چراکه با استانداردهاى آن با استاندارهاى شيکاگو همخوانى ندارد. در عوض شيکاگو نياز خود را از کرانه شرقى تامين مى‌کند. قيمت بنزين مسلما در شيکاگو کاهش خواهد يافت اگر آنها بنزين مورد نياز خود را از پالايشگاه نزديک خود تامين کنند.
دلايل زيادى پشت افزايش قيمت نفت در جهان درسال‌هاى اخير نهفته است اما عربستان سعودى يکى از آنها نيست.
بنابراين امريکا بايد اين نکته را بداند که همچنان به عربستان سعودى براى تامين نيازهاى انرژى خود وابسته است و اگر اين کشور بخواهد مردم خود را به گونه‌اى راهنمايى کند که تصور عدم وابستگى انرژى در تصورات آنها به وجود آيد، تنها فاجعه‌اى نتيجه آن خواهد بود.
نويسنده: ترکى ال‌فيصل، شاهزاده سعودى
منبع: فارن پاليسى
نظر شما :