علل ضعف زير ساختهاى اقتصادى در آذربايجان
محمود احمدى نژاد ريیس جمهور ايران روز سه شنبه برای دیداری دو روزه به باکو پایتخت جمهوری آذربایجان سفر کرده است.جمهوری آذربایجان در جنوب غربی قاره آسیا و يکى از همسايه هاى ايران است.
جمهوری آذربایجان در جنوب غربی قاره آسیا واقع شده است و با کشورهای ایران ، ارمنستان ، گرجستان و روسیه مرز مشترک دارد.
آذربایجان از کشورهای حوزه دریای خزر محسوب می شود که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 میلادی استقلال خود را بدست آورد اما همچنان در گیری های آذربایجان با ارمنستان در مورد مناطق مرزی این کشورها ادامه دارد.
آمارهای ارایه شده توسط دولت آذربایجان نشان می دهد تولید ناخالص داخلی این کشور در سال 2006 میلادی 71/59 میلیارد دلار بوده است.
سایت دیده بان بین المللی تجارت پیش بینی می کند در سال 2007 میلادی نرخ رشد تولید ناخالص داخلی این کشور برابر با 7/24 درصد باشد در حالیکه در سالهای 2005 میلادی و 2006 میلادی نرخ رشد تولید ناخالص داخلی آذربایجان به ترتیب برابر با 8/31 درصد و 4/26درصد بوده است.
این مرکز نرخ رشد تولید ناخالص داخلی آذربایجان در سالهای 2008میلادی ، 2009 و 2010 میلادی را به ترتیب برابر با 5/22 درصد ، 9/16 درصد و 15 درصد برآورد کرد .
سایت اطلاعات انرژی آمریکا اعلام کرد سهم اعظم اقتصاد آذربایجان به صنعت نفت و گاز مربوط می شود. به گزارش وزارت صنایع کشور آذربایجان در سال 2006 میلادی 7/45 درصد از کل تولید ناخالص داخلی آذربایجان به صنعت، 2/40 درصد ان به بخش خدمات و تنها 1/14 درصد از ان به بخش کشاورزی اختصاص داشت.
صنایع فعال دراین کشور عبارتند از صنعت نفت(7میلیارد بشکه ذخیره تایید شده) و گاز(5/849 میلیارد متر مکعب ذخیره تایید شده)، فراورده های نفتی، تجهیزات حوزه های نفتی، فولاد، سنگ آهن، سیمان ، مواد شیمیایی و پتروشیمی و نساجی که در مورد میزان درآمد زایی هر یک از انها برای اقتصاد مقالات مجزایی ارایه خواهد شد.
با وجود اینکه سهم صنعت در تولید ناخالص داخلی این کشور بسیار زیاد است اما سهم نیروی کار شاغل در آن بسیار اندک می باشد. در سال 2006 میلادی تنها 7 درصد از نیروی کار این سرزمین در بخشهای صنعتی مشغول بودند و بیشتر از 50 درصد آنها وارد حوزه های خدماتی شده بودند.
در سال گذشته سهم نیروی کار شاغل در بخش کشاورزی به کل نیروی کار این سرزمین 41 درصد بود.
اقتصاد این کشور همچون دیگر کشورهای حوزه دریای خرز وابسته به نفت است اگرچه ضعف زیر ساختهای صنعت نفت آذربایجان سبب شده تا نتواند از تمام پتانسیل های خود به نحو احسن استفاده نماید.همین ضعفها سبب شد تا شرکت ملی نفت کشور آذربایجان در نیمه اول سال جاری میلادی 3/1 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل تولید کند و ادامه آن مشکلات اقتصادی زیادی را برای این سرزمین به همراه خواهد آورد.
اقتصاد دانان براین باورند مشکل آذربایجان کمبود سرمایه گذاری مستقیم خارجی است. آژانس اطلاعات انرژی امریکا در گزارش اخیر خود سرمیاه گذاری مستقیم خارجی خالص در این کشور را در سال 2006 میلادی برابر با 157میلیون دلار منفی اعلام کرده است در حالیکه در سال 2002 میلادی این کشور 1میلیاردو 48 میلیون دلار سرمایه مستقیم خارجی جذب کرده بود.
این سایت پیش بینی می کند تا سال 2010 میلادی 476 میلیون دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی درآذربایجان صورت گیرد.شاین ذکر است هر ساله بیشتر از 90 درصد از سرمایه گذاریهای مستقیم خارجی در صنعت نفت آذربایجان صورت می گیرد.
نفت و گاز 90 درصد از صادرات آذربایجان را تشکیل می دهد و مابقی درآمد صادراتی از ماشین آلات صنعتی، پنبه و فراورده های غذایی تامین می شود.
در سال 2006 میلادی 51/12 میلیارد دلاراز صادرات این محصولات نصیب اقتصاد کشور آذربایجان شد. در این سال بزرگترین شریک صادراتی آذربایجان کشور ایتالیا بود که 1/30 درصد از محصولات صادراتی آذربایجان را جذب کرد.
پس از آن فرانسه با جذب 7/11 درصد، جمهوری چک با جذب 1/10 درصد ، آلمان با جذب 9/7 درصد، آمریکا با جذب 7/7 درصد و انگلیس با جذب 4/4 درصد از کل صادرات آذربایجان قرار داشتند.
از طرف دیگر واردات آذربایجان در سال گشته برابر 179/5 میلیارددلار اعلام شد که سهم اعظم آن را کشورهای روسیه ، انگلیس و ترکیه تامین می کردند.
در سالهای اخیر پروژه های زیادی برای استخراج نفت آذربایجان و صادرات آن به کشورهای دیگر اجرا شده است که اغلب آنها با مشارکت شرکتهای بزرگ خارجی صورت گرفته است.
آخرین پروژه که در سال 2006 میلادی به بهره برداری رسید توسط کنسرسیومی از شرکتهای نفتی غربی اجراشدو به موجب ان از طریق خط لوله ای که از باکو پایتخت آذربایجان به ترکیه می رسید روزانه یک میلیون بشکه نفت از حوزه های فراساحلی آذربایجان را به بازارهای مصرف اروپا صادر می کرد.
ظرفیت خط لوله مذکور که به همت اروپاییان ساخته شد روزانه 4 میلیون بشکه نفت است و در صورتیکه با حداکثر ظرفیت کار کند می تواند تولید ناخالص اخلی این کشور را دو برابر کند.آذربایجان اعلام کرده است تا سال 2010 میلادی تولید با حداکثر ظرفیت را آغاز خواهد کرد.
آذربایجان برای صادر کردن نفت خود در سالهای گذشته خط لوله ای از باکو به بند سوپسا واقع در حوزه دریای سیاه در کشور گرجستان و از باکو به کشور روسیه احداث کرده است .
احداث خط لوله آذربایجان به تبریز نیز یکی دیگر از طرحهای توسعه صادرات نفت این کشور است .
نظر شما :