تحریم بنزین یعنی جنگ

درحالی که دولت اوباما تلاش می‌کند تا تدبیری برای یک استراتژی برای مقابله با برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران پیدا کند، به نظر می‌رسد که روی مسئله صدور بنزین به این کشور تکیه خواهد کرد.

اگر مقامات ایرانی نتوانند تا اواخر سپتامبر مذاکرات سازنده‌ای داشته باشند، چنین تحریمی، تصویب می‌شود.

ایران یکی از اصلی‌ترین تولیدکنندگان نفت است که در سال 2008 روزانه حدود 4.3 میلیون بشکه نفت استخراج می‌کرد. این درحالی است که ایران در عین حال یکی از اصلی‌ترین مصرف کنندگان بنزین است. صنعت نفت ایران یک ضعف ساختاری در این صنعت دارد: ظرفیت تولید بنزین در این کشور در حدی نیست که بتواند نیازهای کشور را برطرف کند. بنابراین ایران باید حدود 40 درصد از بنزین خود را وارد کند. مقامات دولتی درصدد هستند تا از این وابستگی با سهمیه بندی بنزین و برنامه‌های دیگر بکاهند، اما این راهکار نیز چندان موثر نبود و کاهشی در واردات بنزین به وجود نیاورد.

بسیاری در واشنگتن این نیاز ایران را در واقع فرصتی می‌دانند تا با استفاده از آن کشور را وادار به توقف غنی سازی اورانیوم کنند. هرچند مقامات ارشد ایرانی اعلام کرده‌اند که به دنبال سلاح‌های هسته‌ای نیستند، اما بسیاری از تحلیلگران غربی بر این باورند که آنچه در نطنز اتفاق میافتتد در واقع برای رسیدن به اورانیوم بسیار غنی شده برای ساخت بمب اتم است.

آیا احتمال جنگ وجود دارد؟

بسیاری از مهره‌های امریکایی و اسرائیلی معتقدند که تحریم‌های اقتصادی کارساز نیست اما در مقابل برنامه هسته‌ای ایران باید از یک راهکار نظامی استفاده کرد. در واقع از آنجا که گروهی دیگر بر این باورند که چنین عملیات نظامی خطر بسیاری به همراه دارد، معتقدند که تحریم بنزین در واقع جایگزینی برای جنگ علیه ایران است.

اگر ایران در مذاکرات، با توجه به زمانی که سازمان ملل تعیین کرده است موفق نشود، کاخ سفید مسلما به دنبال راهکارهای دیگر که بتواند جایگزینی برای جنگ با ایران باشد خواهد بود. حمله به پایگاه‌های هسته‌ای ایران مانند نطنز ممکن است که تلاش هسته‌ای ایران را برای مدتی متوقف کند اما چنین مسئله‌ای از سوی دیگر می‌تواند به درگیری بزرگتری بی انجامد که امریکا بیشتر صدمه ببیند.

ایران می‌تواند برای پاسخ به چنین حمله‌ای، تانکرها و تسهیلات نفتی در خلیج فارس را مورد حمله قرار دهد و با توجه به نفوذش در عراق و لبنان و هرکجای دیگر در خاورمیانه خشونت‌های زیادی را در منطقه رقم بزند.

اما در چنین شرایطی یک سوال مطرح می‌شود و آن این است که تحریم بنزین گامی به سوی صلح است یا گامی به سوی جنگ؟ هیچ‌کس کاملا در این باره مطمئن نیست. اما این مسئله با شک و تردیدهای بسیاری همراه است.

چرا ممکن است که این راه به نتیجه نرسد؟

برای اینکه چنین تحریمی به نتیجه برسد، کشورهایی مانند روسیه، چین، هند و برخی دیگر از قدرت‌های کلیدی هم باید در این تحریم همکاری کنند. این کشورها از نظر اقتصادی روابط خوبی با ایران دارند و حاضر نیستند موقعیت خود را به خطر بی اندازند.

چین و روسیه با داشتن حق وتو در شورای امنیت سازمان ملل حاضر نیستند در این پروسه علیه ایران همکاری کنند.

از طرف دیگر با چنین حرکتی ممکن است که دولت احمدی‌نژاد حرکتی اقتصادی انجام دهد که منجر به بالا رفتن قیمت انرژی شود. در چنین شرایطی هم ایرانی‌ها مسلما دیگر رقبتی برای مذاکره نخواهند داشت.  

منبع: فارن پالیسی