حمایت از پناهندگان، حمایت از حقوق بشر

اکنون دوباره مهاجرت های گسترده در سطح جهان، به دنبال نیم دهه کاهش نسبی، در حال افزایش است.

 

در سال 2007، برای دومین سال پیاپی، تعداد پناهندگان و مردمی که در اثر درگیری و بحران مجبور به مهاجرت شده بودند، به 37.4 میلیون نفر رسید. از این تعداد 11.4 میلیون نفر به کشورهای دیگر رفته بودند و 26 میلیون نفر در داخل کشور خود مجبور به ترک زادگاه خود شده بودند. و نشانه هایی حاکی از آن است که این جابه جایی ها احتمالا در آینده افزایش خواهد یافت.

 

بیشترین نرخ مهاجرت در سومالی دیده می شود ، که به دنبال جنگ های داخلی دچار این وضعیت شده است. اردوگاه پناهندگان آواره از خانه و کاشانه خویش در مرز سومالی و کنیا هم اکنون بیش از دویست هزار نفر سومالیایی را در خود جای داده است.

 

هم چنان به تعداد ایشان افزوده می شود- چنان که گزارش ها حاکی است که تنها از ماه ژانویه به این سو بیست هزار نفر دیگر در آن پناه گرفته اند. کشورهای اتیوپی، جیبوتی، یمن، و سایرین نیز تعداد دیگری از مهاجران سومالی را در خود جای داده اند.

 

تنها در سه ماه گذشته، خشونت در موگادیشو به ترک پنجاه هزار سومالیایی دیگر از سرزمینشان منجر شد، و به این ترتیب، تعداد کل سومالیایی های گریخته از وطن خویش از فوریه 2007 را به  850هزار نفر رسانید.

 

 در داخل سومالی، بیش از یک میلیون نفر از خانه و کاشانه خود رانده شده اند و غالبا در مناطقی هستند که حتی نیروهای کمکی نیز به آن ها دسترسی ندارند.

 

متأسفانه، سومالی تنها یکی از چند نقطه ای است که با نقل و انتقال های این چنین رو به رو است. در جهان امروز، عوامل گوناگونی که دست به دست هم به چنین پدیده ای منجر می شوند بسیار پیچیده تر از زمان تأسیس کمیسیونر پناهندگان سازمان ملل در سال 1951 است. امروز، بسیاری از موانع بر سر مهاجرت انسان ها برداشته شده و شیوه های جدیدی برای آن به وجود آمده ، که در مهاجرت اجباری پیش بینی شده در کنوانسیون پناهندگان سازمان ملل در سال 1951 وجود نداشت.

 

درگیری های امروز، ممکن است انگیزه های سیاسی داشته باشد، اما در سطحی ژرف تر، ممکن است حاصل سوءمدیریت اقتصادی ، حکومت استبدادی و مجموعه عوامل دیگری -  حتی آسیب های ناشی از تغییرات جوی که به رقابت بر سر آب و سایر منابع می انجامد -  باشد. اشکالات اقتصاد جهانی و تحولات ساختاری در بازارهای جهانی تأثیر چشمگیری بر بهای غذا و سوخت دارد. و فقیران جهان، از جمله پناهندگان و معلولین، نخستین قربانیان این وضعیت هستند. افزایش سرسام اور کالاها موجد بی ثباتی و درگیری در تمام مناطق است، و به مهاجرت های بیشتر دامن می زند. فقر شدید نیز خود عامل درگیری است.

 

تعریف های دقیق و طبقه بندی شده از این که پناهنده به طور مشخص کیست، و چه کسی به حمایت و محافظت نیاز دارد، وجود ندارد. همین سبب می شود که جامعه بین الملل در صدد راه هایی برای یافتن ریشه های پیچیده مهاجرت برآید. بهترین راه حل، جلوگیری از مهاجرت است. ما باید عواملی را که منجر به مهاجرت می شوند شناسایی کنیم و در رفع آنها بکوشیم. به عنوان مثال ببینیم که چه عواملی سبب شده که سومالی نتواند یا نخواهد شهروندان را از امنیت جسمی، روانی، یا حقوقی برخوردار سازد؟

 

برنامه ریزی هایی برای تضمین این که جامعه بین المللی بتواند از تمام ابزارهای در اختیارش_ مانند کمک رسانی ، داد و ستد، دیپلماسی، امنیت و رفاه_ برای کمک به کشورهایی که ناتوان از ثبات پایدار بوده اند استفاده کند ضروری به نظر می رسد. در وهله اول، اقدامات باید در جهتی باشد که انسان ها مجبور به ترک زادگاه خود نشوند، و یا پناهندگان و مهاجران بتوانند با بهبود اوضاع به سرزمین خویش بازگردند.

 

در همین حال، در شرایط بحران و تنگنا، باید امکان دسترسی انسان ها به پناهگاه های امن وجود داشته باشد و با آنها رفتار مناسب و محترمانه ای صورت گیرد. اما این در بسیاری کشورها به طور فزاینده ای دشوار شده است، به ویژه کشورهایی که به دلیل کثرت مهاجرت های غیرقانونی، تشخیص میان کسانی که مهاجرت ایشان اختیاری است و کسانی که از روی اجبار به آن رو اورده اند، دشوار است. غالباً، بر خلاف کنوانسیون پناهندگان 1951، از خروج افراد از مرزها جلوگیری می شود. هر چند کشورها حق مراقبت از مرزهای خود را دارند، اما نیازهای پناهندگان باید مورد توجه قرار گیرد.

 

پناهندگان در غلبه بر مشکلات و بازسازی زندگی فروپاشیده خویش شجاعت زیادی به خرج می می دهند. حمایت از آنها به نفع همگان است، زیرا حقوق پناهندگان حقوق بشر است- حقوقی که متعلق به همه است.