نگرانی‌هایی درباره اجلاس باکو

دیپلماسی ایرانی: برگزاری کنفرانس بین المللی تغییرات اقلیمیCOP۲۹ در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان با صرف هزینه های گزاف سوال برانگیز بوده است. یقینا لابی هایی چند در بین برخی اشخاص و نهادها صورت گرفته تا این کشور برای برگزاری چنین کنفرانس مهمی انتخاب شود. شهر ۳ میلیون نفری باکو (و با احتساب شهرک های و مناطق مسکونی پیرامون در شبه جزیره آبشوران) در ساحل غربی دریای خزر فاضلاب های صنعتی و شهری فراوان دارد که ناگزیر به دریای خزر می ریزد.

در ساحل شهر و بندر باکو می توان آلودگی آب را با چشم غیر مسلح دید. لکه های نفتی حاصل از عملیات حفاری و انتقال نفت، که در اثر جریانهای دریایی به سمت جنوب رانده می شود، موجب آلودگی سواحل جنوب دریا از جمله ایران می شود. در این جمهوری موروثی اگرچه نوع حکومت آنها جمهوری ریاستی است و رئیس جمهوری با مراجعه به آرای عمومی انتخاب می شود، ولی سازمانهای بین المللی هیچگاه انتخابات جمهوری آذربایجان را در چارچوب شاخص یک «انتخابات سالم و آزاد» تایید نکرده اند.

انتخاب باکو به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام، برگزاری کنفرانس های فرهنگی از جمله گفتگوی فرهنگها، یورو ویژن، اجلاس سران سازمان همکاری های اسلامی، سازمان اکو و نظایر آن برای نشان دادن اهمیت خود در محیط بین الملل و بستن دهان منتقدان در داخل و خارج است.جمهوری آذربایجان با وجود عضویت در سازمان همکاری اسلامی از تامین کنندگان عمده انرژی وارداتی رژیم اسرائیل است و با این کشور روابط نزدیک دیپلماتیک دارد که در این زمینه از برادر بزرگ خود ترکیه تبعیت می کند.

پس از جنگ ۴۴روزه قره باغ در پائیز سال ۲۰۲۰و پاکسازی قومی ارامنه قره باغ از زادبوم تاریخی خود با همکاری و همدستی اسرائیل و ترکیه، علی یف اکنون می پندارد که می تواند با جمهوری اسلامی ایران و ارمنستان در کریدور جعلی و اجباری به اصطلاح «زنگزور» درگیر شود. به همین سبب برگزاری کنفرانسهای این چنینی را براه می اندازد تا بتواند از قِبَل آن هوادارانی در محیط بین الملل دست و پا کند. ولی نمی داند که اروپای مسیحی پیوستن ترکیه به اتحادیه اروپا را غیر ممکن ساخته است زیرا بنا به گفته «هلموت اشمیت» صدر اعظم اسبق آلمان «تا آنجایی که ما در دبیرستان در کتاب جغرافیا خوانده ایم، ترکیه یک کشور آسیایی و مسلمان است». 

ارمنستان مسیحی در همسایگی غربی با اتحادیه اروپا و هند و جمهوری اسلامی ایران روابط نزدیکی دارد. در آمدهای نفتی آذربایجان بین سرمایه گذاران خارجی و طبقه حاکم توزیع می شود. در واقع همچون گذشته های تاریخی به سران و صاحبان قدرت سیاسی و نظامی و امنیتی «تیول» می دهند که در بر دارنده امتیازهای بزرگ و پولساز بهره بشرداری از معادن، شرکتهای بزرگ، کارخانه ها، ویلاها، پست و مقام و از این نوع است.

آنها با تمرکز قدرت اقتصادی، سیاسی، نظامی و امنیتی ابزار سرکوب را در اختیار دارند. هر ندای مخالف و هر صدای انتقاد شخصیتهای ملی و حزبی را سرکوب، تبعید، زندان و شکنجه می دهند.اجلاسCOP ۲۹ یک سرقفلی گران قیمت برای کشورهای نفتی خلیج فارس و جمهوری آذربایجان است که از سوی رهبران، خریداری و برای برگزاری آن کوشش بسیار و تبلیغات بین المللی راه می اندازند و سرمایه گذاری شرکتهای نفتی و ساختمانی را برای کار در کشورشان ترغیب و تبلیغ می کنند. 

شخصیتها و سران و مقامات سیاسی هم می آیند و با خاویار سیاه و نوشیدنی ها و غذاهای متنوع سنتی و کنسرتهای بزرگ سمفونیک آذربایجان بهره مند و با هدایایی ارزشمند کشور را ترک و مردم آذربایجان را با دولت خودکامه تنها می گذارند.این اجلاس از ۱۱تا ۲۲نوامبر (۲۱آبان تا اول آذر) در باکو در حالی برگزار شد که تعدادی از مهم‌ترین رهبران جهان اعلام کرده بودند که در آن شرکت نمی‌کنند.شی جین پینگ رئیس‌جمهوری چین، جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا، و اورزولا فون درلاین رئیس کمیسیون اروپا از جمله رهبرانی بودند که امسال در اجلاس سالانه زیست محیطی سازمان ملل شرکت نکردند.

این اجلاس در حالی آغاز به کار کرد که سال ۲۰۲۴از سوی سازمان هواشناسی سازمان ملل «گرم‌ترین سال جهان» خوانده شده است و چشم‌انداز بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید هم مانع مهمی بر سر اجرای توافقات بین‌المللی در زمینه محیط زیست و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای محسوب می‌شود.با وجود دعوت ار رئیس جمهوری ایران برای شرکت در این اجلاس، وی در آن شرکت نکرد و معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان محیط زیست خانم شینا انصاری در آن اجلاس شرکت و با رئیس جمهور آذربایجان در باره مسائل فیمابین گفت و گو کرد. هیئتی از طرف حکومت طالبان نیز برای شرکت در این اجلاس به باکو سفر کرد که اولین شرکت حکومت طالبان در این گونه اجلاس‌ها محسوب می‌شود.

ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری‌ خود، صدها مورد از مقررات مربوط به حمایت‌های زیست‌محیطی را لغو کرد و آمریکا را به اولین کشوری تبدیل کرد که از توافقنامه اقلیمی پاریس خارج شد.مختار بابایف، وزیر محیط زیست آذربایجان در سخنرانی افتتاحیه این اجلاس گفت جهان در صورتی که به تغییرات اقلیمی واکنشی جدی‌تر نشان ندهد، جهان رو به ویرانی خواهد رفت.

کاپ ۲۹و نگرانی‌های حقوق بشری

اجلاس امسال در جمهوری آذربایجان برگزار ‌شد که خود از بزرگترین تولیدکنندگان نفت و گاز در منطقه محسوب می‌شود. همزمان با برگزاری این اجلاس، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری جمهوری آذربایجان، سال ۲۰۲۴را «سال همبستگی برای جهانی سبز» اعلام کرده است .اما «گرتا تونبرگ»، فعال محیط زیست سوئدی، هم برگزاری این اجلاس در جمهوری آذربایجان را «سبزشویی» خوانده و گفته است این کشور قصد افزایش تولید سوخت‌های فسیلی را دارد و اقدامی هم در جهت کاهش تاثیرات زیست‌محیطی فعالیت‌هایش انجام نداده است .بعد از آنکه جمهوری آذربایجان برای میزبانی نشست کاپ ۲۹انتخاب شد، نگرانی‌هایی هم در مورد وضعیت حقوق بشر در این کشور مطرح شد.

سازمان‌های بین‌المللی مختلف از سوابق حقوق بشری این کشور شکایت کرده‌اند. گروه‌های حقوق بشری همچنین از رهبران جهان خواسته‌اند هنگام حضور در این اجلاس مقامات جمهوری آذربایجان را در مورد سرکوب مخالفان و روزنامه‌نگاران مورد سوال قرار دهند.براساس گزارش‌ها، بیش از ۳۰۰زندانی سیاسی و عقیدتی در این کشور در زندانی هستند اما دولت جمهوری آذربایجان زندانی بودن افراد به خاطرعقایدشان را تکذیب می‌کند .هدف اجلاس کاپ محدود کردن انتشار گاز دی اکسید کربن است تا از این طریق بتوان افزایش دمای کره زمین را در حد ۵/۱ درجه سانتی‌گراد و به محدوده دوران پیش از صنعتی شدن جهان است، برگرداند. سیمون استیل، دبیر اجرایی تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد، تاکید کرد که هدف مالی جدید مورد توافق در کنفرانس آب و هوایی سازمان ملل متحد در باکو، یک بیمه نامه برای بشریت است.

«این توافق رونق انرژی پاک را در حال رشد نگه می دارد و از زندگی میلیاردها نفر محافظت می کند.  این به همه کشورها کمک می کند تا در مزایای عظیم اقدامات جسورانه اقلیمی سهیم شوند: مشاغل بیشتر، رشد قوی تر، انرژی ارزان تر و پاک تر برای همه. اما مانند هر بیمه نامه ای - فقط در صورتی کار می کند که حق بیمه به طور کامل و به موقع پرداخت شود».

موضوع اصلی دستور کار این اجلاس - تعیین یک هدف سالانه جدید برای تامین مالی جهانی آب و هوا - کشورها را به مدت دو هفته با هم درگیر کرد. حتی پس از دستیابی به توافقی برای ۳۰۰ میلیارد دلار در سال تا سال ۲۰۳۵، بسیاری از کشورهای در حال توسعه گفتند که این مبلغ بسیار کم است.آنها همچنین هشدار دادند که ضرب الاجل یک دهه در سال ۲۰۳۵ مانع انتقال جهان به انرژی پاک می شود.برخی از جمله هند همچنین کشورهای ثروتمند را به دلیل تلاش برای گنجاندن کمک های کشورهای در حال توسعه در هدف سالانه مورد انتقاد قرار دادند./اطلاعات