قطر نفوذ بیشتر در آفریقا را دنبال می کند

دیپلماسی ایرانی: با نوسان سرمایه‌گذاری‌های چین برای پروژه‌های زیربنایی در قاره آفریقا و کاهش نقش اروپا، سرمایه‌گذاری قطر در این قاره با تحرکات دیپلماتیک گسترده و کنسرسیوم‌ها و توافق‌های بین‌المللی در سال‌های اخیر افزایش و گسترش چشمگیری داشته و فراتر از شمال آفریقا و شاخ آفریقا، شامل سراسر قاره سیاه شده است.

اقدام قطر برای سرمایه گذاری در قاره آفریقا در چارچوب استراتژی این کشور برای تنوع اقتصادی، جغرافیایی و فرهنگی است که هدف آن تقویت حضور اقتصادی و کسب جایگاه برجسته در نقشه سرمایه گذاری جهانی در سطوح منطقه ای و بین المللی است.

تجربه قطر در محیط تجاری، روابط قوی با بازارها و شرکت های بزرگ، و شهرت دیپلماتیک و ورزشی آن علی‌رغم رقابت قدرت های بزرگ (ایالات متحده، چین، روسیه و اروپا) بر سر سرمایه گذاری در آفریقا نقش مهمی در ورود بدون قید و شرط قطر‌ به قاره آفریقا ایفا کرد.

عبدالله الخاطر، تحلیلگر اقتصادی معتقد است که گرایش قطر به سمت سرمایه گذاری در قاره آفریقا به این دلیل است که آفریقا بازارهای متنوع و منابع عظیمی دارد و بخش بزرگی از پروژه های این منطقه هنوز بکر هستند و امکان سرمایه گذاری های بزرگ در آنها با قیمت های ترجیحی وجود دارد.

الخاطر گفت که سازمان سرمایه گذاری قطر (صندوق دارایی دولتی) سرمایه‌گذاری‌هایی در اروپا، امریکا و آسیا دارد و اکنون با این هدف بر سرمایه‌گذاری در آفریقا در بخش‌های انرژی، کشاورزی، املاک و مستغلات و زمینه‌های مختلف تمرکز کرده است تا تنوع اقتصادی، جغرافیایی و فرهنگی را تحقق بخشد.

وی افزود: قطر انرژی مازاد دارد و در صورت نیاز می‌تواند در پروژه‌های این حوزه در قاره آفریقا شریک باشد، چه در زمینه اکتشاف و چه در زمینه تامین انرژی به خصوص انرژی پاک.

به نظر الخاطر، ورود قطر به عرصه رقابت برای سرمایه‌گذاری در قاره آفریقا مهم مهم و درست است، زیرا این منجر به تعادل می‌شود و این امکان را می‌دهد که تصمیم‌گیرندگان در آفریقا گزینه‌های مختلفی را به دور از انحصار داشته باشند، ضمن اینکه این سرمایه‌گذاری موجب رشد اقتصاد آفریقا و تحقق توسعه می‌شود.

سرمایه گذاری قطر در آفریقا عمدتاً بر انرژی های تجدیدپذیر، معدن، فولاد، ارتباطات و حمل و نقل متمرکز است.

قطر بزرگترین سرمایه گذار عرب در الجزایر است که بیش از 74 درصد از کل سرمایه گذاری های اعراب را به خود اختصاص داده است.

قطر یکی از سرمایه‌گذاران عمده در مصر در همه بخش‌ها است، و سال گذشته دو کشور درباره مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاری‌ها و مشارکت‌ها به مبلغ 5 میلیارد دلار توافق کردند.

همکاری دوحه و ابیجان در سال های اخیر شاهد توسعه چشمگیری در تعدادی از زمینه ها مانند سرمایه گذاری، امور زیربنایی، هوانوردی و گاز طبیعی بوده است.

شرکت انرژی قطر با شرکت ایتالیایی انی و اکسون موبیل امریکا برای به دست آوردن امتیاز اکتشاف 25.5 درصد و 10 درصد در حوضه فراساحلی آنگوش در موزامبیک قرارداد امضا کرد.

در جمهوری کنگو، شرکت انرژی قطر 15 درصد از شرکت فرانسوی توتال را به علاوه سرمایه گذاری دیگری در زمینه برق خریداری کرد.
قطر مشارکت خود را با آفریقای جنوبی در بسیاری از زمینه ها تقویت کرده است که مهمترین آنها نفت، مواد معدنی و پتروشیمی است و سرمایه گذاری مشترک بین دو کشور حدود 13 میلیارد دلار بوده است.

محمد الکواری، نایب رئیس اول اتاق قطر، تاکید کرد که تولید داخلی این کشور که بالغ بر 200 میلیارد دلار است، یکی از عوامل تقویت همکاری بین قطر و آفریقا به ویژه منطقه شرق و اوگانداست که این امر فرصت های سرمایه گذاری فراوانی را فراهم می‌کند و منبع کالاهای اساسی، غذا و مواد اولیه محسوب می شود و همچنین یکی از مقاصد پیشرو گردشگری است.

الکواری – در حاشیه همایش و نمایشگاه سرمایه گذاری و تجارت شرق آفریقا که اخیرا در اوگاندا برگزار شد – تاکید کرد که کشور قطر از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان گاز طبیعی مایع در جهان است و گاز مورد نیاز بسیاری کشورها را تأمین می‌کند و توافقات بسیاری با ده‌ها کشور در قاره‌های گوناگون در حوزه اکتشاف و تولید گاز امضا کرده است.

الکواری افزود که قاره آفریقا مقصد ایده آلی برای سرمایه‌گذاری قطر است، و خاطرنشان کرد که دارایی های سازمان سرمایه گذاری قطر حدود 475 میلیارد دلار است.

وی تأکید کرد که بخش خصوصی قطر سرمایه گذاری های مختلفی در بسیاری از کشورهای جهان به ویژه در اتحادیه اروپا، شورای همکاری و برخی کشورهای عربی دارد.

به نوبه خود، عبدالرحیم الهور، تحلیلگر اقتصادی معتقد است که سیاست سرمایه گذاری قطر، اصل تنوع کارآمد را دنبال می کند، که برای کاهش ریسک از طریق توزیع آنها بر حسب وزن و جغرافیا تلاش می کند و در عین حال می‌کوشد که بازدهی را افزایش دهد و این چیزی که در حال حاضر با روی آوردن به سرمایه گذاری در قاره آفریقا پس از اروپا، امریکا و آسیا اتفاق می افتد.

الهور گفت که قطر دارای میزان متعادلی از اقتصاد دانش‌بنیان و منابع انسانی است و از شراکت‌های گسترده بین‌المللی با سرمایه گذاری های دولتی بیش از 450 میلیارد دلاری برخوردار است که می تواند بخشی از آن را برای ایجاد اتحادهای اقتصادی بین المللی به کار گیرد ضمن اینکه منبع ارزان انرژی با مقادیر زیاد تولید و شبکه ای از موسسات مالی سیستم حقوقی متعادلی که قادر به مدیریت عملیات خارجی دارد.

وی افزود که تمامی این قابلیت ها با ورود به عنوان ارائه دهنده خدمات در بخش انرژی به ویژه در عرصه اکتشاف و استخراج نفت و عملیات لجستیکی مرتبط با آن یا از طریق شراکت با کشورهای فعال در آفریقا، درهای دوحه را برای سرمایه‌گذاری در سایر بخش ها مانند ارتباطات، حمل و نقل، معدن و صنایع سنگین در آفریقا باز می کند.

الهور معتقد است که منطقه شرق آفریقا یکی از مناطق جذاب برای سرمایه گذاری های قطری اعم از دولتی یا خصوصی محسوب می شود، زیرا از منابع طبیعی بزرگ، ثبات سیاسی خوب، منابع انسانی و فرصت های خوبی برای سرمایه گذاری های مستقیم برخوردار است.

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱