پس از تحولات اخیر
خطرات تشدید خطرناک میان آمریکا و ایران
نویسنده: ری تکیه Ray Takeyh عضو ارشد شورای روابط خارجی
دیپلماسی ایرانی: آیا ایالات متحده آمریکا در یک تله تشدیدی با گروه های شبه نظامی گیر افتاده است؟
بله، این احتمال وجود دارد. استراتژی جنگ نیابتی ایران همیشه این خطر را در خود داشته است. منطق اصلی ایران این بوده که می‌تواند درد و آسیب بیشتری را از طریق نیروهای نیابتی خود در عراق، لبنان، سوریه و یمن به دشمنانش وارد کند در حالی که هر گونه دخالت مستقیم را منکر می شود. بنابراین احتمال حملات تلافی‌جویانه به خاک خود را به حداقل می‌رساند. تا زمانی که نیروهای خود ایران درگیر نباشند، آمریکا و متحدانش تمرکز حملات خود را روی نیروهای نیابتی قرار می‌دهند، منابع بیشتری از آمریکا را به این نبرد می کشانند و نیروهای آمریکایی را در معرض خطر قرار می‌دهند. این تاکتیک از زمان شروع جنگ بین اسرائیل و گروه فلسطینی حماس در اکتبر موثر بوده است. امروزه، مرگ سه آمریکایی دولت جو بایدن را به سمت واکنشی قاطع‌تر، از جمله هدف قرار دادن خود ایران، سوق می‌دهد.
درباره نفوذ ایران بر این گروههای "محور مقاومت" چه می دانیم، از جمله درباره گروهی که مسوولیت حمله یکشنبه را برعهده گرفت؟
در این زمینه، ابهام چشمگیری وجود دارد و پیوندهای ایران با هر یک از گروههای نیابتی اش متفاوت است. ایران، نزدیک‌ترین رابطه را با حزب‌الله لبنان دارد. ارتباط حوثی‌ها با ایران طی جنگ داخلی یمن تقویت شده و از آن زمان تاکنون حمایت نظامی و هماهنگی آن‌ها با حملات حوثی‌ها به کشتی‌ها در دریای سرخ افزایش یافته است. در عراق، به نظر می رسد که ملقمه گروههای شبه نظامی شیعه، ارتباط عملیاتی قابل توجهی با ایران داشته باشد. فرض اینکه این گروه‌ها تمام این حملات را بدون آگاهی قبلی ایران انجام می‌دهند، غیرمنطقی است.
آیا ریسک رویارویی مستقیم آمریکا – ایران با تشدید حملات و ضدحملات وجود دارد؟
بله، با افزایش حملات و واکنش های تلافی جویانه، خطر درگیری مستقیم بین ایالات متحده و ایران وجود دارد. اگر ایالات متحده اقدامی علیه ایران انجام دهد، جمهوری اسلامی مجبور به واکنش خواهد شد. پس از حمله پهپادی ایالات متحده که به کشته شدن فرمانده ارشد ایرانی، ژنرال قاسم سلیمانی، در ژانویه 2020 در بغداد شد، ایران با حمله موشکی به یک پایگاه نظامی ایالات متحده در عراق پاسخ داد. دولت دونالد ترامپ تصمیم گرفت به آن حمله پاسخ ندهد و بحران فروکش کرد. اما این امکان برای تشدید قابل توجه بحران وجود داشت. هیچ یک از طرفین خواستار جنگ نیستند، اما معنی اش این نیست که چنین بحرانی به جنگ مستقیم نمی انجامد. البته، در واکنش به این وضعیت، ممکن است به اقدامات دیپلماتیک و تحریم‌های اقتصادی رو آورده شود اما این اقدامات ممکن است کمتر مؤثر باشند. ایالات متحده می‌تواند علیه اهداف ایرانی خارج از ایران اقدام کند، مانند هدف قرار دادن کشتی‌های نظامی یا نیروهای نظامی آن در کشورهای دیگر مانند عراق و سوریه. با این حال، موثرترین پاسخ احتمالاً حمله مستقیم به اهداف نظامی در داخل خود ایران خواهد بود، از جمله به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که با نیروهای نیابتی در منطقه سر و کار دارد. اما این کار خطرات واضحی از جمله تشدید در خاورمیانه‌ای که هم اکنون هم پرتنش است را به همراه دارد.
منبع: شورای روابط خارجی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱
نظر شما :