کابوس جنگ بر فراز اسرائیل

نویسنده: تام اوکانر  TOM O'CONNOR

دیپلماسی ایرانی: در حالی که نزدیکی ایران و عربستان سعودی همچنان موجب آشتی حریفان دیگری در سراسر منطقه می‌شود، در اسرائیل تنها نا آرامی‌ها تشدید شده و دولت اسرائیل در تقلای مقابله با تهدیدات داخلی و خارجی است از جمله تهدید بازیگرانی که با پشتیبانی جمهوری اسلامی جسورتر شده اند. "ایران در همه جا حضور دارد" این جمله ای است که امیر آویوی، یک سرلشکر پیاده‌نظام ارتش اسرائیل بر زبان می آورد. وی می افزاید:"البته این مسئله تازگی ندارد، آنچه تازه است اینکه امکان وقوع جنگ بیشتر و بیشتر می‌شود. احتمال وقوع یک جنگ تمام عیار، از هر زمان دیگری در این 20 تا 30 سال بیشتر شده است." آویوی، که قبلاً رهبری بخش ارزیابی و مشاوره دستگاه دفاعی اسرائیل را بر عهده داشت و در حال حاضر به عنوان مدیرعامل و بنیانگذار انجمن دفاع و امنیت اسرائیل فعالیت می‌کند، دو احتمال را برای شعله ور شدن چنین جنگی مطرح می کند، چه با یک ضربه از طرف ایران باشد یا توسط اسرائیل.

به گفته آویوی، در سناریوی اول "ایران نیروهای کافی فراهم می آورد و احساس می‌کند که اسرائیل شاید چندان مستحکم نباشد، به ویژه در این ماه‌های اخیر که تظاهرات و کشمکش های سیاسی، دولت بنیامین نتانیاهو را درگیر خود کرده است." آویوی با توجه به این فرصت می گوید که مقامات ایرانی ممکن است تصمیم بگیرند که "اکنون زمان مناسب برای حمله هماهنگ است و این می‌تواند بسیار غافلگیرکننده باشد چراکه آماده سازی و بکارگیری راکت ها، موشک‌ها و پهپادها می تواند بسیار سریع انجام شود. در اینجا از تیپ های زرهی و تانک استفاده نمی شود که آماده‌سازی آنها هفته‌ها زمان می برد."

سناریوی دوم "احساس ضرورت اسرائیل برای حمله به توانمندی های هسته‌ای ایران است" که البته ایران همواره انکار کرده است که برنامه هسته‌ای اش برای استفاده نظامی طراحی شده باشد. با این حال تهران در غیاب توافق هسته‌ای که توسط دونالد ترامپ در سال 2018 ناکار شد، پیوسته در حال توسعه برنامه هسته‌ای خود بوده است. اما آویوی می‌گوید اسرائیل "اجازه نخواهد داد" ایران به یک قدرت هسته‌ای تبدیل شود و آماده است به تنهایی اقدام کند حتی اگر این به معنای وجود پیامدهایی گسترده باشد. وی می گوید: "اگر ما این کار را به تنهایی انجام دهیم، جنگی منطقه‌ای در می گیرد. روشن است که ایران از تمام نیروهای نیابتی خود استفاده خواهد کرد و جنگ منطقه‌ای سبب افزایش رکود و بحران در سراسر جهان خواهد شد."

در حالی که اسرائیل همچنان بر ایالات متحده به عنوان متحد خود حساب می‌کند، موفقیت‌های ایران در بازسازی روابط با عربستان سعودی و سایر کشورهای عربی، نگرانی‌هایی را در اسرائیل ایجاد کرده است. جنگ روسیه در اوکراین و تحریم‌های سختی که به درستی بر روسیه اعمال شد، فرآیندی را شتاب داد که شرق به همان اندازه که به هم نزدیک‌تر می‌شود، هماهنگ‌تر نیز می‌شود تا از تحریم‌ها عبور کند. آویوی می‌گوید که با همگرایی های اخیر کشورهای خاورمیانه، روشن شد که "غرب در حال از دست دادن خاورمیانه است." او می گوید که هدف سیاست‌های غرب، منزوی کردن مسکو به خاطر جنگش در اوکراین بود اما به نظر می‌رسد به جای آن، همگرایی اهداف روسیه با شرکای چینی و ایرانی اش در خاورمیانه و فراتر از آن را تقویت می‌کند. وی می گوید: مشکل این است که ایران جسور شده چرا که حمایت روسیه و چین را دارد. آنها طرح های هسته ای خود را جلو می برند و این چیزی است که برای ما (یک خطر) وجودی به شمار می آید.

با اینهمه، منصور براتی، یک استاد ایرانی متخصص مسائل اسرائیل، به نیوزویک می گوید که به باور وی اسرائیل هنوز از توانمندی های لازم برای انجام یک حمله تمام عیار علیه ایران برخوردار نیست هرچند نیروهای اسرائیلی به حمله به جنبش های تحت حمایت ایران در منطقه ادامه می دهند. وی می افزاید: "به نظرم زرادخانه اسرائیل هنوز برای یک حمله مستقیم به ایران کامل نباشد و به نظر می رسد که آنها تلاش دارند این زرادخانه را تا 2024 و 2025 تقویت کنند." وی می گوید که همگرایی های منطقه ای ایران هم با هدف مقابله با هر حرکتی به سمت عادی سازی بیشتر با اسرائیل انجام می شود. براتی می گوید: "برخورداری از روابط خوب با تهران، در درجه اول کشورهایی همچون عراق و سوریه یا برخی بازیگران کارساز داخل این دو کشور را قادر می سازد که از امتیازات مالی، اقتصادی، دفاعی و سیاسی ایران بهره مند شوند."

منبع: نیوزویک / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11