همه آنچه رهبران بالکان به عالی ترین مسئول اتحادیه اروپا گفتند

دیپلماسی ایرانی: جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه شنبه گذشته در نیویورک، میزبان نشستی غیررسمی با رهبران بالکان غربی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد (UNGA) بود. امسال هر شش رئیس جمهوری منطقه در آن شرکت کردند. این جلسات غیررسمی به طور منظم در چارچوب همکاری های تقویت شده با شرکای بالکان غربی در زمینه سیاست خارجی برگزار می شود. آنها همچنین فرصتی برای تبادل نظر در مورد چالش های منطقه و آینده اروپایی آن فراهم می کنند.

این بحث، حول محور چالش‌های ژئوپلیتیک جهانی که در دستور کار این هفته سازمان ملل متحد است، متمرکز شد و همچنین بر گسترش و ایده‌های پیرامون ادغام تدریجی شرکا در اتحادیه اروپا متمرکز شد.

بورل و رهبران بالکان غربی درباره چگونگی رسیدگی مشترک به پیامدهای مخرب جنگ روسیه علیه اوکراین بر قیمت مواد غذایی و انرژی و همچنین ثبات و امنیت در اروپا و در سطح جهان بحث کردند. بورل بر حمایت اتحادیه اروپا از کشورهای بالکان غربی در ارتباط کامل این منطقه با ابتکارات خود برای کاهش تأثیر تجاوز روسیه و پرداختن به چالش‌های دیگر از جمله امنیت انرژی، امنیت غذایی و تغییرات آب و هوایی تأکید کرد.

وی بر اهمیت همکاری نزدیک در مجامع چند جانبه تاکید کرد. وی در این زمینه یادآور شد: اتحادیه اروپا روی همه کشورهای نامزد به عنوان شرکای قابل اعتماد در سیاست خارجی، امنیتی و دفاعی از جمله همسویی با تصمیمات اتحادیه اروپا در این حوزه ها حساب می کند.

این نشست همچنین فرصتی برای بحث در مورد انتظارات در مورد الحاق اتحادیه اروپا در زمانی بود که سیاست گسترش اتحادیه اروپا شتاب جدیدی به دست آورده است. 

نماینده عالی سیاست خارجی اروپا بر ادامه حمایت قوی اتحادیه اروپا - سیاسی، فنی و مالی – از همه نامزدها و نامزدهای بالقوه برای کمک به آنها در پیشبرد اصلاحات کلیدی سیاسی، نهادی، اجتماعی و اقتصادی که برای پیشرفت در مسیر اتحادیه اروپا ضروری است، تاکید کرد.

رئیس جمهوری آلبانی، باجرام بیگاژ، رئیس ریاست جمهوری بوسنی و هرزگوین، ژلیکو کومشیچ، رئیس جمهور کوزوو ویوسا عثمانی-صدریو، رئیس جمهور مونته نگرو یاکوف میلاتوویچ، رئیس جمهوری مقدونیه شمالی، استوو پنداروفسکی و رئیس جمهوری صربستان، الکساندر ووچیچ در این جلسه شرکت کردند.

این در حالی است که اخیرا همه روسای دولت کشورهای غرب بالکان در نشست اسکوپیه، پایتخت مقدونیه شمالی از اتحادیه اروپا درخواست روند گسترش این بلوک و تسریع در الحاق این کشورها به اتحادیه را تا سال ۲۰۳۰ داشتند. محور مذاکرات این دولتمردان نیز در خصوص ادامه تهاجم روسیه به اوکراین و سرریز شدن تبعات آن به سایر مناطق بود که پیوستن کشورهای غرب بالکان به اتحادیه اروپا را امر ضروری می کند.

صربستان و مونته‌نگرو زودتر از کشورهای دیگر غرب بالکان، مذاکرات عضویت در اتحادیه اروپا را شروع کرده اند و مذاکرات آلبانی و مقدونیه شمالی با بروکسل نیز از سال گذشته میلادی آغاز شده است. بوسنی و کوزوو نیز در مراحل آغازین روند ادغام با اتحادیه اروپا قرار دارند.

جنوب شرق اروپا، همواره درگیر تنش‌های قومی و جنگ های نژادی از سال های 1912 و 1913 میلادی، در آستانه جنگ جهانی اول بوده است که در دهه ۱۹۹۰ نیز منطقه ی بالکان و خصوصا بوسنی و هرزگوین درگیر جنگ‌ خونین دیگر و بزرگترین نسل کشی مسلمانان بعد از جنگ جهانی دوم بود. 

در حال حاضر، با توجه به مناسبات بین المللی و همسویی کشورهای پیرامونی با کشورهای مرکزی، ناظران بر این باور هستند که امکان شعله ور شدن آتش زیر خاکستر این تنش ها در منطقه، بویژه میان صربستان و کوزوو بالاست.

در جریان دیدارهای سران و مقامات کشورهای مختلف در حین برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل متحد، بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در دیدار با امیرعبداللهیان، سه پیام اصلی این اتحادیه را در زمینه بازداشت خودسرانه اتباع اروپایی، بحران هسته‌ای و حمایت نظامی تهران از روسیه در جنگ اوکراین، به وزیر امور خارجه ایران منتقل کرده و خواستار آزادی اتباع اروپایی بازداشت شده در ایران از جمله زندانی‌های دوتابعیتی شده است. 

تاکید بر لزوم دستیابی به «راه‌حل دیپلماتیک» برای بحران هسته‌ای ایران در چهارچوب برجام، بهبود همکاری‌های تهران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ویژه در زمینه شماری از بازرسان باتجربه این نهاد وابسته به سازمان ملل، وجود شرایط «بسیار نگران کننده» حقوق بشر در ایران، توقف همکاری نظامی تهران با مسکو برای حمایت از تهاجم نظامی به خاک اوکراین و پیگیری روند کاهش تنش ها از جمله مواردی بود که مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در جریان دیدار با وزیر خارجه ایران، به آن اشاره کرد. 

منبع: ساریوو تایم / ترجمه و تنظیم: سعید هاشمی، کارشناس مسائل شرق اروپا، دکتری تخصصی جامعه شناسی سیاسی