اسرائیل به دنبال نفوذ بیشتر در قره باغ

باکو، دوست یا دشمن؟!

۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | ۰۶:۰۰ کد : ۲۰۱۹۷۵۴ اخبار اصلی آسیا و آفریقا
نویسنده خبر: عبدالرحمن فتح الهی
در ماه مارس امسال و برای اولین‌ بار، جمهوری آذربایجان سفارت خود در اسرائیل را افتتاح کرد. از این‌رو سفر هرتزوگ به باکو در ادامه گرم‌شدن روابط دو طرف پس از افتتاح سفارت جمهوری آذربایجان در تل‌آویو با سفر جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان، به فلسطین اشغالی انجام شده است؛ به‌خصوص آنکه هرتزوگ برای نخستین بار به‌طور رسمی از جمهوری آذربایجان دیدار می‌کند. از این منظر برخی معتقدند که اسرائیل به دنبال سوءاستفاده از موقعیت ژئوپلیتیک جمهوری آذربایجان و منطقه قره‌باغ در کنار مرزهای ایران است.
باکو، دوست یا دشمن؟!

دیپلماسی ایرانی: اسحاق هرتزوگ، رئیس‌جمهوری اسرائیل، صبح دیروز (سه‌شنبه) برای دیدار با الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان، وارد خاک این کشور شد. هرتزوگ‌ پیش از ترک قدس اشغالی، در فروگاه بن‌گوریون با اشاره به اینکه جمهوری آذربایجان «کشوری دوست و دارای حوزه‌های بسیاری برای همکاری است»، ادعاهایی را نیز علیه نقش ایران در منطقه مطرح کرد. رئیس‌جمهوری اسرائیل از الهام علی‌اف برای دعوت او به آذربایجان تشکر و خاطرنشان کرد: «ما فرصت‌ها و چالش‌های جدید مشترکی با باکو داریم».

در ادامه رسانه‌های دولتی جمهوری آذربایجان ظهر دیروز (به وقت تهران) در خبری فوری به گزارش این سفر پرداختند. برنامه‌ریزی سفر اسحاق هرتزوگ به جمهوری آذربایجان در سطح امنیتی بالایی انجام شده بود؛ زیرا نگرانی‌هایی از بابت نارضایتی ایران از این دیدار وجود داشت. طبق اخبار واصله، نیروهای آذربایجان و شین‌بت، آژانس امنیتی اسرائیل، تمام مناطق باکو را برای این دیدار بستند. هزاران سرباز و افسر پلیس وظیفه گشت‌زنی در پایتخت را داشتند. همچنین در اقدامی نامعمول، کل هیئت از اتصال تلفن‌های همراه خود به اینترنت همراه یا جداشدن از گروه در طول بازدید منع شدند.

قبل از رفتن به کاخ ریاست‌جمهوری در خارج از باکو برای مراسم استقبال رسمی، هرتزوگ در فرودگاه توسط گارد افتخاری جمهوری آذربایجان و بچه‌مدرسه‌ای‌های محلی چاباد مورد استقبال قرار گرفت. موشه آربل، وزیر بهداشت و امور داخلی اسرائیل نیز قصد دارد هرتزوگ را در سفر به آذربایجان همراهی کند. او قصد دارد با همتایان خود در باکو دیدار کرده تا درباره همکاری بیشتر در زمینه آموزش پزشکان، آمادگی اضطراری و سلامت دیجیتال گفت‌وگو کند. در ادامه خبرگزاری رسمی «آذرتاج» و دیگر رسانه‌های جمهوری آذربایجان از قبیل خبرگزاری «ترند نیوز» با انتشار دو عکس از دیدار اسحاق هرتزوگ با الهام علی‌اف گزارش دادند. در‌همین‌حال اسحاق هرتزوگ هم با انتشار توییتی به زبان آذری از الهام علی‌اف بابت استقبال گرم تشکر کرد.

آن‌طورکه خبرگزاری آذرتاج از جریان این دیدار گزارش داده است، الهام علی‌اف، مسائل دوجانبه و منطقه‌ای را محور دیدار با هرتزوگ برشمرد و از همکاری تل‌آویو و باکو در زمینه‌های مختلف تجارت، انرژی و امنیتی سخن گفت و مناسبات دو طرف را دارای پتانسیل زیادی برای کار در آینده دانست. رئیس‌جمهوری آذربایجان مذاکرات با هرتزوگ را بسیار خوبی توصیف کرد که در چارچوب دیدار هیئت‌های دو طرف باکو و تل‌آویو، طیف وسیعی از موضوعات مورد بحث قرار خواهد گرفت. به نوشته آذرتاج، در جریان این سفر دو تفاهم‌نامه همکاری بین رژیم صهیونیستی و جمهوری آذربایجان در زمینه بهداشت و علوم پزشکی امضا شد. در همین حال، خبرگزاری ریپورت دیدار با مقامات جمهوری آذربایجان و شرکت در مراسم موسوم به هفتاد‌و‌پنجمین سالگرد تأسیس رژیم جعلی اسرائیل را از‌جمله برنامه‌های سفر دو‌روزه هرتزوگ به باکو اعلام کرده است.

برنامه جدی تل‌آویو برای باکو

در ماه مارس امسال و برای اولین‌ بار، جمهوری آذربایجان سفارت خود در اسرائیل را افتتاح کرد. از این‌رو سفر هرتزوگ به باکو در ادامه گرم‌شدن روابط دو طرف پس از افتتاح سفارت جمهوری آذربایجان در تل‌آویو با سفر جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان، به فلسطین اشغالی انجام شده است؛ به‌خصوص آنکه هرتزوگ برای نخستین بار به‌طور رسمی از جمهوری آذربایجان دیدار می‌کند. از این منظر برخی معتقدند که اسرائیل به دنبال سوءاستفاده از موقعیت ژئوپلیتیک جمهوری آذربایجان و منطقه قره‌باغ در کنار مرزهای ایران است.

بنابراین تداوم تحرکات دیپلماتیک تل‌آویو در روزها و هفته‌های اخیر را باید جدی تلقی کرد. از این‌رو محسن پیرنیا در گفت‌وگو با «شرق» اعتقاد دارد تهدید اسرائیل در مرزهای شمالی و به‌خصوص در قره‌باغ را باید جدی در نظر گرفت؛ چون از دید این تحلیلگر، اسرئیل در سال‌های اخیر همکاری‌های نظامی، سیاسی و اقتصادی نزدیکی با جمهوری آذربایجان برقرار کرده‌ است، به‌طوری‌که بر اساس اعلام مؤسسه تحقیقات صلح بین‌المللی استکهلم، در فاصله سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰، بیش از ۱۷ درصد صادرات نظامی اسرائیل به مقصد جمهوری آذربایجان بوده و همچنین حدود ۴۰ درصد نفت وارداتی اسرائیل نیز از جمهوری آذربایجان تأمین شده است. لذا پیرنیا درباره پیامدهای منفی تداوم حضور اسرائیل در آذربایجان و چنین همکاری‌هایی بین باکو با تل‌آویو بر صلح، امنیت و ثبات منطقه این هشدار را می‌دهد و اذعان دارد نمی‌توان چشم روی این تحرکات بست.

این تحلیلگر حوزه قفقاز مشخصا به مناسبات نظامی و دفاعی اسرائیل و جمهوری آذربایجان در جنگ پاییز ۲۰۲۰ اشاره دارد که در سایه آن، تل‌آویو پهپادهایی را در اختیار باکو قرار داد که در جنگ سال ۲۰۲۰ با ارمنستان مورد استفاده قرار گرفت. در نتیجه پیرنیا جنگ 44‌روزه قره‌باغ را نقطه عطف نفوذ اسرائیل در جمهوری آذربایجان می‌داند که روز‌به‌روز در حال افزایش است. خاصه آنکه این کارشناس متذکر می‌شود که ایران و آذربایجان ۶۷۰ کیلومتر مرز مشترک دارند و از مدت‌ها پیش این گمانه‌زنی وجود داشت که اسرائیل از همسایه شمالی ایران برای عملیات‌های مخفیانه مانند ترور، خرابکاری هسته‌ای و جاسوسی استفاده می‌کند. پیرنیا به مواضع مداوم و تکراری باکو درخصوص بی‌طرفی جمهوری آذربایجان در تنش تهران‌-‌تل‌آویو و عدم استفاده از جغرافیا و خاک این کشور (جمهوری آذربایجان) و منطقه قره‌باغ علیه امنیت و منافع ملی ایران هم ورود می‌کند و آن را صرفا یک لفاظی سیاسی می‌داند.

در همین راستا پنجشنبه هفته گذشته فریز رزاییف، معاون وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان، در مصاحبه با روزنامه اسرائیلی معاریو عنوان کرد که باکو از دخالت در نزاع دیگر کشورها خودداری می‌کند. او تأکید کرد به اسرائیل اجازه نمی‌دهیم از خاک ما برای حمله به ایران استفاده کند. فریز رزاییف افزود: «جمهوری آذربایجان از بی‌طرفی و خودداری از دخالت در نزاع دیگر کشورها محفاظت می‌کند». معاون وزیر خارجه آذربایجان ادامه داد: «ما تلاش می‌کنیم با ایران بر اساس احترام متقابل روابط داشته باشیم. سرنوشت ما زندگی در کنار یکدیگر است». این مقام ارشد جمهوری آذربایجان توضیح داد که باکو به سیاست خارجی‌اش افتخار می‌کند؛ چرا‌که آذربایجان به‌عنوان یک کشور سکولار، به‌شدت با دخالت افراط‌گرایی دینی در روابط بین‌المللی مخالف است. رازاییف همچنین گفت باکو در بازسازی روابط میان اسرائیل و ترکیه مشارکت داشت.

وی افزود: «اسرائیل و ترکیه، هر یک به تنهایی دوست قدیمی آذربایجان هستند. هنگامی که اختلاف میان دو دوست ایجاد شد، هر‌آنچه توانستیم برای کمک به ایجاد زبان مشترک و دستیابی به تفاهم انجام دادیم؛ تفاهمی که از ثبات و همکاری منطقه‌ای حمایت کند». معاون وزیر خارجه آذربایجان هفته گذشته در سفری رسمی وارد تل‌آویو شد. هدف اعلامی این سفر، شرکت در کنگره هرتسلیا بود. این کنگره با محوریت مسئله ایران و با حضور چهره‌های برجسته سیاسی - امنیتی از‌جمله فرمانده ارتش و رئیس شورای امنیت ملی اسرائیل برگزار شد. هرتسی هلیفی، فرمانده ارتش اسرائیل، در این نشست گفت که «اسرائیل قدرت حمله به ایران را دارد». او همچنین هشدار داد «اتفاقاتی منفی در افق آینده دیده می‌شود که می‌تواند منجر به مهار نظامی ایران شود».

با توجه به همین دوگانگی‌ها در مواضع و رفتار عملی مقامات آذربایجان بود که سال گذشته حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، اسرائیل را متهم کرد «حضور خود در چندین منطقه آذربایجان و قره‌باغ را تثبیت کرده است». در مقابل باکو این اتهامات را رد کرد. بلافاصله پس از آن، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یک رزمایش نظامی در امتداد مرز مشترک در رود ارس با عنوان رزمایش «اقتدار» برگزار کرد که با واکنش باکو مواجه شد؛ کما‌اینکه الهام علی‌اف نیز با عکس‌گرفتن از پهپادهای کامیکازه اسرائیلی هاروپ که در کشورش تولید می‌شد، به تهران پاسخ داد.

در این بین، پیرنیا در بخش پایانی تحلیل خود به «شرق»، حمله سال گذشته به سفارت جمهوری آذربایجان و به تبع آن ایجاد تنش جدی در روابط تهران - باکو را یک فضای مناسب برای جولان اسرائیل می‌بیند. از این‌رو او تأکید دارد که باید هر‌‌چه سریع‌تر نسبت به بهبود و ترمیم روابط با آذربایجان وارد عمل شد، وگرنه از دید این تحلیلگر در کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت عواقب ناخوشایندی از حضور اسرائیل در کنار مرزهای ایران برای امنیت ملی رقم می‌خورد./شرق

عبدالرحمن فتح الهی

نویسنده خبر

روزنامه نگار و کارشناس ارشد روزنامه نگاری سیاسی و عضو تحریریه دیپلماسی ایرانی.

اطلاعات بیشتر

کلید واژه ها: ایران اسرائیل جمهوری آذربایجان الهام علی اف قره باغ اسحاق هرتزوگ محسن پیرنیا


( ۱۳ )

نظر شما :

ابراهیم قدیمی ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | ۱۰:۲۲
باکو همسایه ای است که باید با چهارچشم مراقب دولت ونه مردم ان بود۔ بوی دلار نفتی انرا مست کرده است۔۔ با دولت خطرناک وبی چشم ورو وخود خواهی رفت وامد میکند از تجربه دیگران با ان همه احترامی که به انها گذاشت و انها را پذیرفت ونتیجهای که حاصل کرد پند نگرفته است۔انسان موفق کسی است که از تجربه های دیگران پند بگیرد نه اینکه خود تجربه کند۔اینها مردمان خودشان ودیگران را به گروگان گرفته اند۔
ناشناس ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | ۱۱:۱۶
برای بهبود روابط باید زنگزور را از مغز علیف دور کرد . با وجود این طرح شیطانی ایران چگونه می تواند با باکو روابط حسنه داشته باشد ؟ ما را با چند تیر اندازی ایذایی در مرز افغانستان سرگرم کرده اند و دنباله هایشان با گیر دادن به غرور ملی دنبال بلند کردن آتشی بزرگ در مرز شرقی هستند تا ما را از فتنه ی بسیار بزرگتر در قفقاز جنوبی غافل کنند . به طالبان می گویند تو تیر بیانداز به داخلی هم می گویند مقاله ی حماسی بنویس و به علیف هم می گویند سیم خاردارهای مرز جدید را آماده کن . علی پانترکه هم طبق معمول وظیفه ی نفرت پراکنی قومیتی را داره . نقش های کاملا شو است .
رضی الله ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | ۱۱:۳۵
تا زمانیکه ایران دوست وشریک وپشتیبان ارمنستان باشد، باکو هم دشمن ایران خواهد بود. چون دوست دشمن من دشمنم است,دشمن دشمن من دوست من است!
به ناشناس ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | ۱۵:۰۱
فعلا که شما ایرانشهریهای نژادپرست مشغول نفرت پراکنی قومیتی هستید
علی ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | ۱۵:۲۷
اسرائیل با هر کشوری بخصوص اسلامی که وارد رابطه شده ، خصوصا" رابطه نظامی بالا، و نتونسته منفعت مناسب را ببره... به فکر کودتا در اون کشور افتاده مثل سودان ، لذا ایران باید سیاست دفاعی و سیاست عدم دخالت در کشورهای همسایه را کنار بزاره و به دنبال حل ریشه ای مشکلات باشه ...
دلسوز ایران ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | ۱۷:۳۵
پانترکیسم نه تنها با ایران بلکه با اقوام غیر ترک سر جنگ دارد اربابشان چنگیز به ارث بردند
فرزاد ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ | ۱۸:۱۳
به رضی الله انیرانی:دشمنی و اختلافات امروز ایران و باکو هیچ ارتباطی به دوستی ایران و ارمنستان نداره.بلکه در وحله اول برمیگرده به توهم و تفکرات ایدوئولوژیک وضدمنافع ملی واحیانا خدای نخواسته خیانت عده ای مسوولین مرکزنشین ایرانی و در وحله ی دوم برمیگرده به نمک به حرامی همسایه ی شمالی.وگرنه همه میدونن و قابل انکار هم نیست که در جنگ اول قراباغ(آرتساخ) ایران با وجود اینکه تازه از جنگ هشت ساله با عراق فارغ شده بود و ارمنستان هم پشتیبانی چون روسیه قدرتمند را در کنار خودش داشت؛باز ایران این خطر را پذیرفت وعلنا از باکو پشتیبانی نظامی و لجستیک کرد.درهمان جنگ عده ای از نیروهای سپاه به دست ارمنیها کشته شدن و هواپیمای ترابری ما هم توسط ارمنی‌ها ساقط شد.در واقع ماهیت و فلسفه ی وجودی جمهوری باکو دشمنی با ایران هست و به همین منظور درسال 1918میلادی(یعنی زمانی که نطفه ی کشوری به نام ارمنستان و اسراییل بسته نشده بود) این واحد سیاسی جعلی توسط حزب مساوات مورد حمایت عثمانی تشکیل شد.تا با یک نامگذاری جعلی زمینه ی ادعاهای ارضی نسبت به آذربایجان ایران در آینده فراهم بشه .بنابراین تمام ادعاها و داستان سازی های دیگه آدرس غلط دادنه.
روزبه ۱۱ خرداد ۱۴۰۲ | ۱۱:۱۱
مقاله ،توهمات ایرانشهری و داستان سرایی بیش نیست.
هموطن خراسانی ۱۲ خرداد ۱۴۰۲ | ۲۲:۲۰
این سوالی است که پرسیدید ؟؟؟؟معلوم است باکو و ترکیه و اسراییل و غرب تماما دشمن تمدن تاریخ و فرهنگ ایران هستند نگاهی به تفکرات پیاده نظام انها و لابیهای انها در ایران بیندازید