لالایی بالکان (Balkan ninisi)

دیپلماسی رسانه ای و فرهنگی ترکیه در یک سریال

۲۹ آذر ۱۴۰۱ | ۱۲:۰۰ کد : ۲۰۱۶۵۱۰ اروپا سینما دیپلماسی
مبارکه صداقتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی در تحلیل سریال "لالایی بالکان" می نویسد: ترکیه در سال های اخیر به ویژه همگام با سیاست های ریاست جمهوری رجب طیب اردوغان، دیپلماسی فرهنگی و رسانه ای خود را به عنوان بخشی از سیاست نوعثمانی گری افزایش داد. این کشور با ساخت سریال های متعدد وخوش آب و رنگ به دنبال ارسال پیام های خاص فرهنگی و سیاسی خود به ملل مختلف است. یکی از مناطقی که به لحاظ تاریخی به ترکیه (امپراطوری عثمانی در گذشته) مربوط می شود منطقه تمدنی بالکان است که آمیزه ای از فرهنگ مسیحی و اسلامی را در خود به دلیل سرگذشت های تاریخی جای داده است. بالکان منطقه ای است که امروزه یکی از اهداف نفوذ فرهنگی و رسانه ای دولت ترکیه است.
دیپلماسی رسانه ای و فرهنگی ترکیه در یک سریال

نویسنده: مبارکه صداقتی، پژوهشگر روابط بین الملل (دانش آموخته روابط بین الملل دانشگاه خوارزمی)

دیپلماسی ایرانی: سریال لالایی بالکان ـ Balkan Ninisi ـ که از شبکه تی آر تی ترکیه (TRT1) پخش می شود، روایتی است از دو جوان که که در گیر و دار تنازع قومی مقدونی ها و ترک ها در مقدونیه عاشق یکدیگر شده اند. یک پسر ترک و یک دختر مقدونی که حالا به دنبال دستیابی به ناممکن ها در شهر اسکوپیه هستند. ارتان و جووانکا هر دو رادیو و تلوزیون خوانده اند؛ با این حال خانواده ها چیز دیگری را برای آنان در نظر داشتند. مادر جووانکا می خواهد که دخترش وارد دستگاه سیاسی مقدونیه شود و خانواده ارتان می خواستند که پسرشان معمار شود تا بتواند رویای خانوادگی شان را تحقق بخشد.

سوال این است که ترکیه با ساخت سریال لالایی بالکان -Balkan Ninis- به دنبال دادن چه پیامی به ملل بالکان و دنیاست؟

ترکیه در سال های اخیر به ویژه همگام با سیاست های ریاست جمهوری رجب طیب اردوغان، دیپلماسی فرهنگی و رسانه ای خود را به عنوان بخشی از سیاست نوعثمانی گری افزایش داد. این کشور با ساخت سریال های متعدد وخوش آب و رنگ به دنبال ارسال پیام های خاص فرهنگی و سیاسی خود به ملل مختلف است. یکی از مناطقی که به لحاظ تاریخی به ترکیه (امپراطوری عثمانی در گذشته) مربوط می شود منطقه تمدنی بالکان است که آمیزه ای از فرهنگ مسیحی و اسلامی را در خود به دلیل سرگذشت های تاریخی جای داده است. بالکان منطقه ای است که امروزه یکی از اهداف نفوذ فرهنگی و رسانه ای دولت ترکیه است. بر اساس آمار روزانه در کشورهای حوزه بالکان و اروپای شرقی، خانواده ها به طور میانگین دو سریال ساخت ترکیه را تماشا می کنند. هر چند که محتوای برخی از سریال¬های ترکی، مورد انتقادهای اخلاقی است؛ اما اردوغان از اصحاب رسانه و فیلم سازان خواست تا نسبت به مسائل خانواده و اخلاق دقت داشته باشند. ترکیه در سریال های خود به دنبال معرفی تاریخ، تمدن و فرهنگ خود از گذشته تا به امروز است.

در وهله اول، سریال لالایی بالکان نشان گر دیپلماسی رسانه ای و عمومی کشور ترکیه در بالکان است؛ کشورهایی که روزی بخشی از سرزمین بزرگ امپراطوری عثمانی بوده و متاثر از فرهنگ های امپراطوری ترک، اعم از اهمیت دادن و عشق به خانواده و پایبندی به سنت¬ها هستند. به عنوان مثال خانواده ارتان که از ترک¬های مهاجر در مقدونیه هستند، روی یک میز غذا می خورند، خوشحال اند و می خندند؛ ولی در تصویرسازی از خانواده مقدونی، یک خانواده سرد و دور از صمیمت را در سریال می بینیم. خانواده ارتان، به ویژه عمویش سلیمان، به فرهنگ ترک ها وابسته هستند و می خواهند میراث ترک را که پس از خروج عثمانی‌ها از بالکان نابود شد، زنده نگه دارند. از سوی دیگر، خانواده جووانکا، به ویژه مادرش النا به فرهنگ مقدونیه وابسته و نسبت به مردم ترکیه احساس منفی دارند. مادر جووانکا که برای آینده دخترش تصمیم می¬گیرد، مادری به شدت سخت گیر، نژادپرست و ترک ستیز است که حتی از نصب پرده قرمز در اتاق دخترانش به دلیل مشابهت با پرچم ترکیه مخالفت می ورزد. 

شهر اسکوپیه محل فیلم¬برداری این سریال است. اسکوپیه پایتخت مقدونیه شمالی، در جنگ کوسوو به قلمرو دولت عثمانی پیوست و با مهاجرت ترک تبارها و رواج ساخت مساجد، بازار و کوچه¬های جدید ماهیت اسلامی به خود گرفت؛ به طوری که اسکوپیه، نخستین شهر اسلامی در شبه جزیره بالکان و مرکز فرمانروایان عثمانی در ناحیه صربستان و بعد از ادرنه، دومین اقامتگاه امپراطوران عثمانی شد. این شهر در طول تاریخ تحت منارعه میان دولتها بوده است. در هر صورت اسکوپیه به عنوان پایتخت امروزی مقدونیه شمالی، فرهنگ¬های مسیحی و  و مسلمان را با هم در خود جای داده است. ارتان، پسر خانواده ترک، به ترکیه رفت تا بتواند معماری بخواند؛ این ماموریتی از طرف خانواده بود که بتواند در بازگشت به اسکوپیه یک مسجد بسازد و رویای خانواده شان را محقق کند؛ چرا که دولت مقدونیه سخت گیری های شدیدی در زمینه رواج فرهنگ ترکی و اسلامی در اسکوپیه نسبت به ترک تبارها دارد. در بخش هایی از فیلم اشاره می شود که ترک ها یک رسانه مستقل در مقدونیه ندارند و حالا ارتان قصد دارد که یک شبکه خصوصی رادیویی را راه اندازی کند. 

مسلمانان مقدونیه شامل قومیت های آلبانی، ترک، مقدونیه ای و رومی هستند که با زبان های آلبانیایی و ترکی استانبولی سخن می گویند. حضور قومیت ترک و جمعیت مسلمان در این کشور سبب می شود که ترکیه به نسبت سیاست های خود در قالب نوعثمانی¬گری به این مناطق حساسیت حود را مبذول دارد. نگاهی عمیق به محتوای سریال های ساخت ترکیه، نشان می دهد که برنامه های رسانه ای و فرهنگی این کشور نسبت به قلمروی تاریخی عثمانی ِ باید مورد توجه قرار بگیرد.

کلید واژه ها: ترکیه بالکان حوزه بالکان رجب طیب اردوغان سیاست ترکیه دیپلماسی ترکیه لالایی بالکان ترکیه و بالکان مقدونیه ترکیه و مقدونیه


( ۲۳ )

نظر شما :

ناشناس ۲۹ آذر ۱۴۰۱ | ۱۲:۴۱
آنچه که سبب می شود سایر ملل به یک کشور به دیده احترام و تعظیم بنگرند ، اقتصاد است . با حرکت دادن عده ای هنرپیشه در جلوی دوربین نمی توان تاریخ گذشته ، نگاه کنونی و رویاهای آینده را ساخت و یا تغییر داد . سینما و کلا هر رسانه ای زمانی حرفشان خریدار دارد که مارک تلویزیون نمایش دهندۀ محتوای آن سینما و خود سینما ، متعلق به یک مبدا باشند . هالیوود در شکل دادن نگاه اسیرانۀ سایر ملل به آمریکا زمانی حداکثر کاراییش را نشان داد که قبل از آن شورولت ، فورد و جنرال موتورز ، دلها را ربوده بودند . ... زمانی رومانی و کلا اروپای شرقی گردن کلفتهای ساخت فیلم و سریال بودن و طبیعتا تلاش می کردند نمایشی بزک شده از خود را به دیگران بنمایانند . اما الان کجا هستند . ورشکستگی اقتصادی ، ورشکستگی فرهنگی به همراه آورده و منجر به از دست دادن صدر هر مجلسی می شود . زیاد این فیلمها و سریالها را جدی نگیرید . ما نیز در سریال مختار نامه تا توانستیم اعراب را کوبیدیم . ایرانیان را بالا بردیم . آیا چیزی تغییر کرد . اگر دلار از 1000 تومان به صد تومان می رسید ، قطعا آن القائات درون سریال به یک قانون پذیرفته شده تبدیل می شد اما همینکه 1000 تومان شد 30000 تومان ، وقایع سریال که از قضا بسیارش هم مستند بود ، رنگ باخت و وارونه نمایی شد . زیاد این فیلمها و سریالها را جدی نگیرید .
کوروش داریوش راده ۲۹ آذر ۱۴۰۱ | ۱۲:۴۴
آفرین بر تورک ها که سلاطین خاورمیانه بوده اند و همچنان هستند و در بهترین مکان های خاورمیانه از نظر آب و هوایی زندگی می کنند. اناتولی و آذربایجان. فرهنگ تورکی و اذری بسیار غنی است.
سعید هاشمی ۲۹ آذر ۱۴۰۱ | ۱۳:۴۹
جای پای حکمرانی چند صد ساله عثمانی بر منطقه ی بالکان و پیش روی آنان تا پشت دروازه های اتریش را در جای جای شرق اروپا و منطقه بالکان به وضوح می توان مشاهده کرد. از اسلام ترکی گرفته تا سبک زندگی و معماری و ... . نو عثمانی گری اردوغان هم که کاملا در مرام و منش او هویداست. اکثریت اقشار مردم ایران، طرفدار و مجذوب سریال های ترکی با ژانرهای مختلف در سنوات اخیر هستند. اولین و شاید مهمترین مقصد گردشگری ایرانیان، استانبول و سایر شهرهای ترکیه است و .... ترکیه در سایر کشورها اهتمام زیادی به ایجاد زیر ساخت ها و ارائه امکانات به مردم را دارد که موجبات گردش مالی و تامین منافع سرشار برای این کشور است و از سویی مردم جوامع دیگر را با خود همراه می کند. نمونه بارز آن در کشورهای جنوب شرق اروپا و خصوصا بوسنی. اردوغان خود را پدرخوانده ی بوسنیایی ها می داند!!!
حسام ۲۹ آذر ۱۴۰۱ | ۱۷:۲۷
جناب کوروش پانتورک! ترک و عثمانچی اگر هم فرهنگی دارند از صدقه سر فرهنگ غنی ایران بزرگ و تأثیرپذیری غیرقابل انکار ترکان سلجوقی و عثمانی از تمدن هفت هزار ساله ایران و در کنار آن، فرهنگ یونانی ـ رومی. پس تاریخ رو بیطرف بخون تا ببینی سلطان واقعی خاورمیانه و کل شرق و غرب در قرون وسطی، ایرانیان بودن؛ نه ترکان بیابانگرد و اعراب.
به کوروش داریوش زاده ۳۰ آذر ۱۴۰۱ | ۱۱:۱۵
سلاطین خاورمیانه یا مهاجرین و مهاجمین بی هویت ؟؟؟؟تمام تاریخ و رمین ترکیه شخم بزنی اثری از تمدن ترک نیست و هنوز کتیبه کوروش در وان و قلعه اشکانیان در استان اماسیه و .... و در شمال ترکیه فرهنگ و تاریخ رومی و یونانی در غرب ترکیه و شمال و شرق ترکیه است حال این فرهنگ ترکی و اذری چه طور غنی است ؟؟؟؟/حتما با سرقت تاریخی فرهنگی و تحریف و انکار تاریخ سایر حکومتها .ترکها دنبال چراگاه برای دامهای خود بودند بعلت خشکسالیها و جنگهای قبایلی و کمبود چراگاه و سرمای سوزناک دشت قبچاق و صحرای گپی راه به تجاوز به فلات ایران گرفتند و در فرهنگ و تمدن و زبان ایران هضم شدند و حتی از سخن به زبان ترکی خود شرم داشتند تاریخ بخوان انقدر غرق نژاد پرستی قومیتی و زبانی نشو
به ناشناس ۱۱:۱۵ ۳۰ آذر ۱۴۰۱ | ۱۲:۳۴
تو هم حوصله داری جواب پانترکها رو می دی . اینها تو شهرهای خودشون هم مورد تمسخر همزبانهاشون قرار می گیرند و به عنوان افراد نیمه دیوانه ریش خندشان می کنند .
به به کوروش داریوش راده ۳۰ آذر ۱۴۰۱ | ۲۱:۱۸
داشتم داشتم مهم نیست. دارم دارم مهم است. الان اناتولی و آذربایجان که سرزمین خوش آب و هوایی است دست تورک هاست. تازه اشکانیان هم تورک بودند کتاب های تاریخ زمان پهلوی را بخوان. تاجیک ها می خواستند وارد مناطق کوهستانی ایران شوند ولی تورک‌ها نگذاشتند و الان هم در حاشیه کویر و نهایتا کوهپایه ها زندگی می کنند. پس این نشان می دهد قدمت تورک ها در ایران آذربایجان و اناتولی بیشتر از تاجیک های خودداری پندار است. عزت مستدام
به کوروش داریوش زاده 21:18 ۰۵ دی ۱۴۰۱ | ۱۳:۱۳
سرزمین اناتولی و اذربایجان بعلت پوشش گیاهی محل چراگاه و کوچ دامها و اقوام ترک بوده .اشکانیان ترک نبودند اثار و سنگ نوشته و کتیبه ها نشان داده .تاجیکها بهترین مناطق کوهستانی در اسیای مرکزی داشتند (بیشترین ذخایر اب شیرین اسیای مرکزی دست تاجیکستان افغانستان و ...است .که اب انها در قبال برق به ازبکها و قزاقها میفروشند).هیچگاه ترکها یک جا نشین نبودند تاریخ میگوید.کل تاریخ و تمدن ایران در مناطق کویری و کوهپایه ای است از تشکیل حکومت تا حفر قنات تا بادگیر یخ دان و.....حال شما مهاجرین و مهاجمین چادر نشین و کوچ گر از تمدن و فرهنگ چه میدانید ؟؟؟؟؟؟؟؟اوج افتخارتان به همان کشتار غارت و رمله گله حیوانات است ؟؟؟؟قدمت شما ترکها در تاریخ بعد از قرن 7 میلادی و 5 هجری است نه قبل از ان