بهبود روابط حماس و دمشق

حسین فاطمی، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: دیروز چهارشنبه هیئتی بلند پایه از جنبش حماس به ریاست خلیل الحیه،  رئیس دفتر روابط عربی و اسلامی این جنبش همراه با هیئتی از دیگر گروه‌های فلسطینی وارد سوریه شد؛ اقدامی که از بهبود و احیای روابط حماس و دمشق حکایت دارد. 

البته پیش تر حازم قاسم، سخنگوی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین «حماس» انجام این سفر را اعلام کرده بود. برای نخستین بار در ۱۰ سال اخیر بود که یک هیئت از جنبش حماس به دمشق، پایتخت سوریه سفر کرد.

گفتنی است، ماه ژوئن گذشته دو مقام حماس اعلام کرده بودند که این جنبش تصمیم گرفته تا روابط خود با دولت سوریه را احیا کند. پیرو همین موضع گیری ها، خلیل الحیه در 26 ژوئن امسال در‌ گفت‌وگوی تفصیلی با روزنامه الاخبار، در پاسخ به این سوال که آیا جنبش حماس آماده بازگشت به دمشق است، گفته بود: «یک مناقشه داخلی و خارجی در سطح حماس برای حل و فصل بحث مربوط به احیای روابط با سوریه انجام شد. با پایان یافتن مباحثی که در آن رهبران، کادرهای مختلف و افراد تأثیرگذار و حتی اسرای حاضر در زندان‌ها، مشارکت داشتند،  تصمیم گرفته شد به دنبال احیا و بازگشت رابطه با دمشق باشیم.»

هم چنین در تاریخ ۲۱ ژوئن نیز یک منبع فلسطینی به خبرگزاری آناتولی ترکیه گفته بود که جنبش حماس و دولت سوریه پس از ۱۰ سال قصد از سرگیری روابط و باز کردن افق‌های جدید پیش روی خود را دارند؛ روابطی که پس از آغاز بحران سوریه به سردی گرایید بود.

افزون بر آن جنبش حماس ۲۴ شهریورماه سال جاری با اعلام قدردانی از حمایت‌های سوریه از مردم فلسطین و آرمان آنها، از ازسرگیری روابط این جنبش با سوریه خبر داد. حماس در بیانیه ای بر رویکرد ثابت خود در لزوم پیشبرد و تقویت روابط با جهان عرب و کشورهای اسلامی و همه حمایت کنندگان از آرمان فلسطین و حرکت خود در مسیر ایجاد و بهبود روابط مستحکم با جمهوری عربی سوریه تاکید و اعلام کرد که با هدف خدمت به آرمان فلسطین به ویژه با توجه به تحولات سریع  منطقه‌ای و بین المللی پیرامونی، روابط خود را با کشور برادر سوریه از سر می‌گیرد. حماس در این بیانیه عنوان کرده بود که این اقدام را در راستای منافع امت اسلامی و مرکز آنها مسئله فلسطین انجام می‌دهد.

 یک دیدار پس از 10 سال 

به دنبال سفر هیئت پلندپایه جنبش جهاد اسلامی فلسطین «حماس» و دیگر گروه های فلسطینی به سوریه، دیروز چهارشنبه بشار اسد، رئیس جمهور این کشور با نمایندگان این گروه‌ها در دمشق دیدار و گفت وگو کرد. در این نشستی که انجام شد علاوه بر خلیل الحیه به عنوان نماینده حماس، 9 نماینده دیگر از گروه های فلسطینی نیز حضور داشتند. 

زیاد النخاله، دبیرکل جهاد اسلامی، طلال ناجی به عنوان دبیرکل جبهه مردمی برای آزادی فلسطین، خالد عبد المجید، دبیرکل جبهه مبارزه مردمی فلسطین، ابو نضال الاشقر در مقام  دبیرکل جبهه آزادی بخش فلسطین، سمیر الرفاعی، سفیر فلسطین در سوریه، محمد قیس، دبیرکل سازمان صاعقه (وابسته به شاخه فلسطینی حزب بعث)، زیاد الصغیر، دبیرکل جنبش فتح انتفاضه، جمیل مزهر معاون، دبیرکل جبهه مردمی برای آزادی فلسطین و فهد سلیمان، معاون دبیرکل جبهه دموکراتیک برای آزادی فلسطین هم با بشار اسد دیدار کردند. لازم به ذکر است که خالد عبدالمجید، دبیرکل جبهه مبارزه مردمی فلسطین پیش تر گفته بود که بشار اسد تنها با خلیل الحیه، مسئول روابط عربی جنبش حماس دیدار خواهد کرد. 

آن گونه که وبگاه قدس الاخباریه ظهر دیروز (چهارشنبه) در خبری فوری گزارش داد یکی از اصلی ترین دستورکارهای این دیدار بررسی نتایج دیدار اخیر گروه‌های فلسطینی در الجزایر بود. در همین رابطه باز هم خالد عبدالمجید، دبیرکل جبهه مبارزه مردمی فلسطین اعلام کرده بود هیئت حماس به نشست سران مرکزی ائتلاف نیروهای فلسطینی برای بررسی گفت وگوهای فلسطینی در الجزائر خواهد پیوست.

 میان داری حزب الله

اخبار و شنیده ها حکایت دارند گویا سفر هیئت حماس به سوریه با میانجی گری  و میان داری حزب الله و توصیه های سید حسن نصرالله صورت گرفته است.

در همین راستا وبگاه شبکه المیادین دیروز چهارشنبه در گزارشی در این باره نوشت: «سفر هیئت حماس پس از مذاکرات غیر علنی میان مقامات این جنبش و مقامات سوریه به میانجی گری حزب الله لبنان انجام ‌شد. در این مذاکرات غیر علنی موضوع اختلافات میان حماس و دمشق که در نتیجه آن این جنبش فلسطینی در سال ۲۰۱۲ خاک سوریه را ترک کرده بود، مورد بررسی قرار گرفت.»

پیش از این نیز سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب الله لبنان در گفت وگو با شبکه المیادین هم به مناسبت جشن چهل سالگی حزب الله، تاکید کرده بود که شخصاً به موضوع بهبود روابط میان حماس و سوریه اهتمام دارد و مقامات دمشق در این باره نگاهی مثبت دارند که مسیر روابط را هموار می‌سازد.