نفت: حزب الله شرایط را برای طرح ایران آماده می کند

نویسنده: منیر الربیع

دیپلماسی ایرانی: در حالی که لبنان با بحران جدی سوخت روبه رو است، (سید) حسن نصر الله اعلام کرد: «اگر دولت شجاعت نداشته باشد، ما خود خواهیم رفت و برای خرید سوخت در تهران مذاکره خواهیم کرد.» دبیرکل حزب الله از این بحران استفاده می کند تا دوباره از بیروت برای نگاه به شرق و خرید طلای سیاه خود دعوت کند و حتی در سخنانش این نکته را ذکر می کند که می توان از لیر لبنان برای پرداخت بهای این معامله استفاده کرد. هرگونه معامله تجاری با ایران در معرض تحریم های ایالات متحده است و این باعث می شود که چنین طرحی در شرایط فعلی کاملا غیر واقعی باشد. اما سخنان حسن نصرالله مثل همیشه با فکر قبلی بوده است. یکی از نزدیکان حزب خدا تایید می کند که «نصرالله وقتی که این موضوع را مطرح کرد، بسیار جدی بود.» وی معتقد است که بحران اقتصادی که برای لبنان بسیار زیان بار بوده، نتیجه تمایل آمریکایی ها برای اعمال فشار بر لبنان است. این منبع یاد شده می گوید: «چرا از تحریم های ایالات متحده باید ترسید وقتی که کشور در حال حاضر در محاصره قرار داد.» حزب الله روی احیای توافق هسته ای میان ایالات متحده و ایران برای توسعه روابط بین بیروت و تهران شرط بندی کرده است.

تمایل حزب برای نگاه به شرق یکی از آرزوهای اساسی آن است. این آرزو مطابق با چشم انداز حزب از جهان و از زمان تشکیل آن پس از انقلاب اسلامی ایران است که طرفدار رویارویی با غرب و مبارزه با مدل ارائه شده توسط آن بوده است. این پروژه ایرانی فقط مبتنی بر ایدئولوژی مذهبی یا قدرت نظامی نیست، بلکه بر اساس ایجاد سازمان های وفادار در داخل جوامع مختلف در بسیاری از کشورهاست. این نیروی اجتماعی، همراه با ایدئولوژی و قدرت نظامی و مالی باید به ایجاد نفوذ طولانی مدت قادر باشد و اهداف اقتصادی و مالی هم باید بر روی این هدف متمرکز شوند. با توجه به فروپاشی لبنان، حزب الله معتقد است که زمان آن فرا رسیده است تا این کشور به سمت شرق حرکت کند، یا در صورت عدم موفقیت، در بسیاری از بخش ها از جمله نفت و گاز، دارو و یا سایر زمینه ها بر روی ایران شرط بندی کند. مساله، سوق دادن کلی لبنان به سوی محور ایرانی است، اما قطعا به یک شرط، و اینجاست که توافق هسته ای اهمیت پیدا می کند، و آن شرط این است که چنین محوری کاملا خراب نشود.

تهران به دنبال رسیدن به مدیترانه است

اطلاعیه سفارت ایران در بیروت در تاریخ ۲۶ ژوئن راجع به «ورود تانکرهای ایرانی» به لبنان از نگاه ها دور نماند. اگرچه اداره کل نفت وزارت نیرو لبنان ادعا کرد که هیچ درخواستی مبنی بر صدور مجوز برای واردات نفت از ایران دریافت نکرده است، این پیام، همراه با تصویر تانکر ایرانی، به ویژه پس از سخنان (سید) حسن نصرالله، سر و صدای زیادی ایجاد کرد. دو روز بعد، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران با صدور بیانیه ای تمایل ایران برای کمک به لبنان را تایید کرد و همچنین گفت که تهران به دنبال بازارهای جدید برای نفت خود است. نمی تواند واضح تر از این باشد. ایران در حال آماده سازی برای پس از امضای توافق هسته ای است. یک سیاستمدار مخالف حزب الله تصریح می کند که «تهران به دنبال رسیدن به مدیترانه است.» ایران قبلاً با دستیابی به مدیریت بندر لاذقیه سعی کرده بود از طریق سوریه در دریای مدیترانه مستقر شود. اما روس ها که این قسمت از سوریه را منحصراً تحت اختیار خود می دانند، با این اقدام مخالفت کردند. منبع فوق می افزاید: «با توجه به اینکه نفوذ ایران در لبنان بیش تر است، این کشور زمینی بهتر از سوریه برای ایران به حساب می آید.» 

همچنین ممکن است که محاسبه ای دیگر در پشت تمایل ایران برای صادرات نفت به لبنان باشد. در دهه شصت میلادی، در کنار خطوط لوله زهرانی در جنوب و بداوی در طرابلس ایستگاه های پالایش نفت نصب شده بود. این ایستگاه ها در طول جنگ داخلی آسیب دیدند و همچنان غیر فعال هستند. «در سال ۲۰۱۰، تهران پیشنهاد پروژه بازسازی این پالایشگاه ها را به دولت لبنان داد، اما لبنان از قبول این پیشنهاد امتناع ورزید. در سال ۲۰۱۶ و پس از امضای توافق هسته ای، ایران پیشنهاد خود را تکرار کرد اما هیچ موفقیتی به دست نیاورد.» یکی از اعضای حزب الله با رد این ادعاها می گوید: «این ها جدی نیستند. این غرب است و نه ایران که می خواهد دست بر روی بندر بیروت بگذارد.»

(سید) حسن نصرالله، روز جمعه گذشته در آخرین سخنرانی خود اعلام کرد که شرکت ها آمادگی حضور در لبنان و تاسیس نیروگاه های برق را دارند. دو روز بعد، هیاتی از شرکت های روسی متخصص زیرساخت ها، میادین نفتی و سرمایه گذاری های بندری وارد لبنان شد. در جلسه با وزرای نیرو و مسائل عمومی لبنان، این هیئت پیشنهادی را برای بازسازی بندر بیروت و گسترش بندر طرابلس ارائه داد. مدیر اجرایی حزب الله اعلام کرد: «این دیدار یکی از نتایج اصلی سفر حزب الله به روسیه برای ایجاد یک محور همکاری است، اما روسیه اصرار دارد که با دولت لبنان مراودات خود را انجام دهد.» یک هیئت از حزب در ماه مه گذشته به مسکو سفر کرد تا به طور عمده در مورد مسئله سوریه به بحث و گفت وگو بپردازد.»

یک دیپلمات روس به لوریان لوژور می گوید: «مسکو آماده است تا در لبنان ایفای نقش کند، به شرطی که دولت و نیروهای سیاسی لبنان آن را تایید کنند.» روسیه ابراز تمایل کرده است تا شرایط مشخص کردن خطوط مرزی لبنان و سوریه را تسهیل کند و برای جستجوی نفت در میدان های ۱ و ۲ در شمال لبنان تلاش کند تا اختلاف بین بیروت و دمشق پایان یابد. توافق نامه ای بین شرکت روسی کاپیتال و دولت سوریه برای اکتشاف و بهره برداری میدان شماره ۱ سوریه و ذخایر آن در مدیترانه شرقی امضا شده و امکان دسترسی به منطقه ای را فراهم می کند که لبنان آن را بخشی از منطقه انحصاری اقتصادی خود (EEZ) می داند. در سال ۲۰۱۹ و به دنبال پیروزی مسکو در فراخوان مناقصه ای که در ماه مه سال ۲۰۱۷ برگزار شد، لبنان با شرکت نیمه دولتی روس نفت روسیه قراردادی بیست ساله امضا کرد. بنابراین، روسیه به لطف کنترل شدید خود بر طرطوس و لاذقیه در سوریه، موقعیت خود را در لبنان تقویت می کند. «حزب الله به طور مشخص حضور روسیه را به حضور آمریکایی ها ترجیح می دهد»، منبع نزدیک به حزب الله این گونه نتیجه گیری می کند. 

منبع: لوریان لوژور / ترجمه: علی مفتح