فرصت درگیری اسرائیل-فلسطین برای دولت بایدن

نویسنده: بیل پاوِل

دیپلماسی ایرانی: آتش بس آزمایشی میان اسرائیل و حماس که اواخر عصر پنجشنبه اعلام و جمعه اجرا شد، چیزی بیش از جلوگیری از بحران برای رئیس جمهوری جو بایدن بود. آنچه که در ابتدا سناریوی کابوس به نظر می رسید- تشدید خشونت بین اسرائیل و فلسطین پس از 4 سال سکوت نسبی در دولت دونالد ترامپ- ناگهان به یک فرصت رویایی تبدیل گشت.

تبادل موشک و خمپاره بین اسرائیل و حماس در غزه دولت بایدن را در نقطه دشواری قرار داده. جناح چپ حزب دموکرات به طور فزاینده به حمایت از مردم فلسطین برآمدند و با پاسخ نظامی اسرائیل به حماس، ترقی خواهان به رهبری الکساندر اوکاسیو کورتز، رشیده طلایب و ایلهان عمر، از تل آویو و حتی از دولت بایدن انتقاد کردند چرا که بایدن پس از درگیری گفته بود اسرائیل حق دفاع از خود را دارد. اوکاسیو-کورتز در واکنش به این اظهارات گفت که رویکرد دولت ایالات متحده در قبال فلسطینی ها «غیرانسانی» بوده و به معنای آن است که آمریکا چشم خود را به روی نقض حقوق بشر می بندد. مقامات ارشد دولت بایدن از این اظهارات خشمگین شدند، اما از درگیری علنی با ترقی خواهان خودداری کردند.

به گفته یکی از مشاوران بایدن که خواست نامش فاش نشود، رئیس جمهوری با بیان چنین اظهارات علنی علیه اسرائیل مخالف است و زمانی که صحبت از روابط واشنگتن-تل آویو باشد، او یک سنت گراست؛ او سال ها در کمیته روابط خارجی سنا حضور داشته و از طرفداران قابل اعتماد اسرائیل به شمار می رود؛ اما با افزایش خشونت ها، فشارها بر بایدن برای دست کشیدن از حمایت اسرائیل و جلوگیری از شکاف گسترده تر در حزب دموکرات بر سر این موضوع، افزایش یافت.

هدف فوری بایدن سوق دادن اسرائیل به سمت آتش بس و در عین حال، دادن زمان کافی به بنیامین نتانیاهو برای تخریب همه سایت های نظامی بیت المقدس در این دور از درگیری با حماس بود. آتش بس بعد از ظهر پنجشنبه پس از آنکه ایالات متحده بی سر و صدا اما قاطعانه فشارها را علیه اسرائیل افزایش داد و مصر روی حماس کار کرد، به نظر یک پیروزی واضح بود. در حقیقت، اگر توانایی حماس برای حمله آنقدری آسیب دیده باشد که از درگیری بعدی دست کم تا پایان دوره اول بایدن جلوگیری کند، ایالات متحده به نتیجه ایده آل رسیده است. جاناتان شانزر، معاون ارشد رئیس بنیاد دفاع از دموکراسی ها، می گوید: «این مساله احتمالا به سود بایدن تمام شده است.»

بایدن در سه تماس اول با نتانیاهو حق دفاع از خود اسرائیل را تایید کرد و در تماس چهارم، «تنش زدایی در مسیر آتش بس» را خواستار شد. او تا حدی لحن خود را تغییر داد تا به جناح چپ حزب دموکرات نشان دهد صبر و بردباری او در قبال اسرائیل محدودیت هایی دارد؛ اما هرگز از اهرم فشار واقعی ایالات متحده بر اسرائیل، یعنی کمک و پشتیبانی نظامی گسترده سالانه، استفاده نکرد. سناتور برنی سندرز از ورمونت که یکی از رهبران جناح مترقی است، گفته قطعنامه ای را در محکومیت فروش قریب الوقوع 735 میلیون دلاری تسلیحات به اسرائیل ادامه می دهد.

در همین حال، درگیری بین اسرائیل و حماس دولت بایدن را در زمینه پیوستن مجدد به توافق هسته ای با ایران تحت فشار قرار داده بود. ایران متحد حماس و تا اندازه ای تامین کننده تسلیحات این گروه به شمار می رود. ایران در مذاکرات به دنبال حذف همه تحریم های اعمالی از سوی ایالات متحده است و به نظر می رسد دولت بایدن برای بازگشت به توافق تمایل به انجام این کار را دارد. اگر خشونت ها در غزه متوقف نمی شد، از نظر سیاسی تقریبا غیرممکن بود که بایدن بتواند با ایران توافق کند. توافقی که به افزایش درآمدهای دلاری ایران، تولید کننده موشک های استفاده شده توسط حماس، بیانجامد، با حمله شدید حامیان اسرائیل در ایالات متحده مواجه خواهد شد. 

گفت و گوها در وین بین دیپلمات های اروپایی، چینی و روس و ایرانی در حالی که هیئت آمریکایی هم در شهر حضور دارد، هفته آینده از سر گرفته می شود. بگیرند. به گفته یک مقام دولتی آگاه در آمریکا، کاخ سفید احتمال درخواست از اروپایی ها برای تعویق مذاکرات در صورت ادامه درگیری های حماس و اسرائیل در هفته آینده را بررسی می کرد، اما ظاهرا اکنون مذاکرات طبق برنامه پیش خواهند رفت.

برجام میراث اصلی سیاست خارجی باراک اوباما بود. دونالد ترامپ از توافق کناره گیری کرد و اکنون، بازگرداندن ایالات متحده به توافق برای جو بایدن اولویت اصلی سیاست خارجی است. گروه سیاست خارجی بایدن که تقریبا همان گروه اوباماست، ادعاهای اسرائیل مبنی بر تسهیل دستیابی ایران به سلاح هسته ای از طریق برجام را رد می کنند. 

دولت بایدن می خواهد از مخالفت حامیان اسرائیل با برجام بکاهد و ادامه کمک های نظامی به اسرائیل بدون توجه به انتقادات چپ دموکرات، یکی از راه های اصلی است. ارائه کمک های امنیتی آمریکا به اسرائیل این امکان را برای دولت بایدن فراهم می آورد تا ادعا کند که ایالات متحده علیه فعالیت های بی ثبات کننده ایران عقب نشینی نمی کند و به حمایت از متحدان قدیمی متعهد است.

بسیاری در واشنگتن بر این عقیده اند که بایدن اگرچه مانند اوباما اسرائیل را تحت فشار نخواهد گذاشت، اما مانند ترامپ همه خواسته های آن را برآورده نخواهد کرد. در صورت موفقیت در مذاکرات برجامی با ایران، بایدن احتمالا عواقب تحول در روابط با اسرائیل را خواهد پذیرفت. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، در آغاز درگیری های غزه با همتای اسرائیلی خود تماس گرفت و از اخراج معلق برخی از خانواده های فلسطینی از محله ای در قدس اشغالی که یکی از عوامل درگیری فعلی بود، شکایت کرد.

اکنون، آتش بس به این معناست که دولت بایدن مسیری مملو از خطر را با موفقیت طی کرده است. از انتقادهای جناح چپ طرفدار فلسطین در حزب دموکرات رهایی یافته و با همکاری با مصر برای دستیابی به آتش بس، فرصت کافی برای حمله به اهداف نظامی را برای اسرائیل فراهم کرده و البته، توانایی کاخ سفید در پیگیری توافق با ایران در این روند از آسیب مصون مانده است. آرون دیوید میلر، یکی کهنه کار وزارت امور خارجه، می گوید: «آنها در هفته اول به اندازه کافی عسل (زمان کافی) به اسرائیل دادند و سپس، در دو روز پایانی مقداری سرکه (به شکل فشار برای جمع بندی ماجرا) به آن افزودند. در مجموع، ما از نتیجه ای که گرفتیم، احساس خوبی داریم.»

منبع: نیوزویک / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34