دادوستد کشورهای آسیایی با تهران به امنیت منطقه کمک می کند

ایران به دنبال نفوذ اقتصادی در آسیای میانه

۰۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۱۵:۰۰ کد : ۲۰۰۱۹۳۳ اخبار اصلی آسیا و آفریقا
ایران توجهش را بر آسیای مرکزی متمرکز کرده و دیپلمات هایش در ماه های اخیر به عنوان بخشی از سیاست "نگاه به شرق"، به پنج کشور سفر کرده اند. در آوریل ۲۰۲۱، ایران و تاجیکستان توافق کردند تا همکاری های نظامی را ارتقاء دهند.
ایران به دنبال نفوذ اقتصادی در آسیای میانه

نویسنده: جیمز دورسو

دیپلماسی ایرانی: برای ایالات متحده، ایران حامی تروریسم و سرچشمه خطر گسترش سلاح هسته ای است اما جمهوری اسلامی برای همسایگان آسیای مرکزی اش یک فرصت سرمایه گذاری و تجاری محسوب می شود.

ایران توجهش را بر آسیای مرکزی متمرکز کرده و دیپلمات هایش در ماه های اخیر به عنوان بخشی از سیاست "نگاه به شرق"، به پنج کشور سفر کرده اند. در آوریل 2021، ایران و تاجیکستان توافق کردند تا همکاری های نظامی را ارتقاء دهند.

در واقع، کشورهای آسیای میانه نیز در تلاشند تا تجارت با ایران را گسترش دهند. قزاقستان به عنوان بزرگ ترین اقتصاد آسیای میانه، اخیرا پیرامون افزایش همکاری ها با ایران سخن گفته که احتمالا فراتر از سامانه داد و ستدی است که ایران در سال 2020 پیشنهاد داد و در پی ایجاد روابط عمیق تر از گذر گفت وگوهای "پیمان دریای خزر در سال 2018" است. کل گردش تجاری (صادرات به علاوه واردات) به اندازه 375 میلیون دلار در سال 2019 بوده است.

ازبکستان، با بیشترین جمعیت در آسیای میانه، در سال 2020 یک توافق دو جانبه با ایران امضا کرد. این کشورِ محصور در خشکی علاقمند است تا از بندر چابهار ِایران در دریای عمان به عنوان دروازه تجاری استفاده کند. کل گردش تجاری در سال 2019 به اندازه 400 میلیون دلار بود.

ترکمنستان که بیش از 700 مایل مرز مشترک با ایران دارد، اخیرا یک ایستگاه بازرسی مرزی دیگر برای تجارت با ایران بازگشایی کرده است. ترکمنستان همچنین عضو پیمان دریای خزر سال 2018 است. کل گردش تجاری اش با ایران بیش از 400 میلیون دلار در سال 2018 بود.

سیاست های ایالات متحده برای تحریم و منزوی کردن ایران نوعی تحمیل مالیات بر منطقه است و امکان دارد این نگرانی را ایجاد کند که واشنگتن نسبت به تاثیرات منطقه ای برنامه های خود بی توجه است و اهمیتی به آن نمی دهد. با این حال، باید توجه داشت که اگر چه منافع ایالات متحده در منطقه پراکنده است اما روابط تجاری سالم بین ایران و شرکای آسیای میانه به این کشورها اطمینان می دهد تا استقلال خود را حفظ و به ثبات منطقه کمک کنند تا بتوانند از اهداف ایالات متحده پشتیبانی کنند.

حکومت ایران جای پایش را محکم کرده و به نظر می رسد تا زمانی که بر قدرت است رفتارش را به همین روال خواهد بود. تحریم ها موجب شد تا ایران برای واردات غذا دچار مشکل شود چرا که بسیاری از بازرگانان از ترس تحریم ها تمایلی به تجارت با ایران نداشتند.

گسترش تجارت با کشورهای آسیای میانه می تواند منافع زیادی برای ایران داشته باشد. ایالات متحده همواره می تواند به عنوان یک راهبرد بازدارنده در برابر ایران کشورهای کوچکتر را قوی کند، اما در عوض باید این پیام را صادر کند که به سود ثبات از تجارت منطقه ای پشتیبانی خواهد کرد. این اقدام همچنین می تواند بر جمعیت منطقه ای که به روسیه و چین اعتماد بیشتری دارند، تاثیر مثبتی داشته باشد.

سیاست نگاه به شرق ایران بازگشتی به منافعش در آسیای میانه در دهه 1990 است که در آن زمان سیاست هایش توسط کشورهای تازه استقلال یافته که از صدور انقلاب اسلامی هراس داشتند، رد شد.

در آستانه بی ثباتی آینده افغانستان و موقعیت مخاطره آمیز مالی ایران، این کشور نیازمند همکاری با کشورهای آسیای میانه است. بنابراین عاقلانه است که این بار دوراندیشانه عمل کنیم.

سند 25 ساله همکاری ایران و چین چندان هم عملیاتی به نظر نمی رسد. برآورد سرمایه گذاری سالانه 16 میلیارد دلاری در اقتصادی که بالاترین رقم سرمایه گذاری سالانه اش تنها 5 میلیارد دلار بوده، واقعی نمی نماید. بر خلاف باراک اوباما، شی جی پینگ تا امتیازات زیادی از ایران نگیرد، امتیازی نمی دهد. علاوه بر امتیازات سیاسی، همانند نصب ایستگاه های جمع آوری اطلاعات، چین به اندازه ای سرمایه گذاری خواهد کرد که از نفت با قیمت پایین ایران بهره مند شود و اطمینان حاصل کند که ایرانی ها از کالاها و خدمات چینی می خرند.

تحریم ها، اقتصادِ ایران را فلج کرده و ساز و کار فشار حداکثری دولت ترامپ ذخایر نقدی دلاری ایران در انتهای سال 2020 را تنها به 4 میلیارد دلار رساند. دولت ایران برای نجات خود به توافق هسته ای چنگ می اندازد اما آن هم به تنهایی برای تسکین فوری و گسترده، کافی نیست.

نتیجه این پویایش ها برای آسیای میانه این است که ایران مشتاق گسترش تجارت با آنهاست. هم برای آنکه نقش فرمان بردارش در رابطه با چین را جبران کند و هم برای آنکه چهره دوستانه ای از خود را در میان همسایگانش به نمایش بگذارد. تجارت ایران با کشورهای آسیای میانه به ثبات منطقه ای کمک می کند که پس از خروج آمریکا از افغانستان دچار آشفتگی خواهد شد و این اطمینان را می دهد که کشورهای کوچک می توانند در برقراری توازن قدرت بین چین، روسیه، ترکیه و ایران، نقش ایفا کنند.

منبع: هیل / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

کلید واژه ها: ایران و قزاقستان ایران و ازبکستان ایران و تاجیکستان آسیای مرکزی آسیای میانه ایران و ترکمنستان ایران و افغانستان ایران و امریکا


( ۱۷ )

نظر شما :

ناشناس ۰۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۱۸:۴۵
نگاه ایران به چین باید نگاهی زیر رادار تحریم باشد !!! ایران به ازای نفت با تخفیف به چین ! از چین تنها خدمات زیرساختی ! خصوصا در عرصه گسترش ریل و اتصالات داخلی و بین الملل آن و بقیه زمینه های زیرساختی باشد بگیرد !!! در مقابل نگاهش برای درآمدزایی باید از طریق نتایج حاصله از این زیرساخت ها باشد !!! افزایش و تکیل کامل اتصالات ریلی ایران با چیت و عضویت ایران در اتحادیه های آسیایی به کمک چین ! مثل سازمان همکاری های شانگهای !!! به ایران دسترسی وسیعی در صادرات به چین و کشورهای دیکر عضو این اتحادیه و همچنین اتخادیه اورسیا می دهد !!! خصوصا با تکمیل خطوط ریلی تحریم های بندری علیه ایران عملا مسکوت می مانند !!! برای دریافت درامدهای صادراتی هم ارزی مثل یوان مجازی به ایران بسیار کمک می کند !!! مساله ای که دیگر تحریم روی آن اثر ندارد !!! پول ایران را محدود در کشوری نگه نمی دارد و امکان خرید در تمام کشورهای دنیا که این ارز را می پذیرند را به ایران می دهد !!! آن هم زیر رادار تحریم !!! پس نگاه به قرارداد 25 ساله با چین از شکل نگاه درآمدزا بودن باید به شکل نگاه فروش نفت در قبال ساخت سریع زیرساخت ریلی و کمک به عضویت در اتحادیه سازمان همکاری های شانگ های باشد !!!!
مجید ۰۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۱۹:۴۲
امیدوارم روزی ایران نیز عضو کشورهای ترک زبان شود تا از منافع اقتصادی و فرهنگی این گروه استفاده کند
خسرو ۰۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۲۰:۵۴
تجارت با همسایه ها یک اصل اقتصادی است با ایجاد روابط اقتصادی صحیح با کشورهای اسیای میانه ، و تنوع بخشی به تجارت ایران ، موجب کند شدن تحریم های غربیها خواهد شد
آرش ۰۴ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۱۲:۰۶
امیدوارم این تمرکز هرچند دیر هنگام بر آسیای میانه تنها منحصر به مسائل اقتصادی و سیاسی نباشد و تاریخ و فرهنگ را هم در بر گیرد. مردم سمرقند و بخارا و خجند و ..... شهرهای ایرانی آسیای میانه که متاسفانه در زمان استالین نامهای جعلی ازبکستان و ترکمنستان را بر آنجا گذاشتند بعد از مدتها جدایی هنوز زبان فارسی و فرهنگ ایرانی را حغظ کرده اند. اما اخیرا ترکیه در راستای سیاستهای پان مغولی کوششهای بسیاری برای گسترش زبان مغولی و جا انداختن تاریخ جعلی میکند. امیدوارم مسئولین به این مسائل توجه جدی داشته باشند.
کمال الدین ۰۴ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۱۳:۳۴
به ارش ۱۲،۰۶ جناب کمانکش، سمرقند پایتخت تیمور بود،ومحل تولدش پس طبق نظر شما تیمور هم دری زبان هندی بوده نه ازبک ترک ! داستان دری زبانان ازبکستان خیلی روشن است وتمام دنیا هم میداند،،تیمور که جهانگشا بود وتمام دنیا انروز را فتح کرده بود،بسیاری از صنعتگران،وعالمان واندیشمندان ملل مختلف را با خود به ازبکستان میاورده، وچون این گروه (صنعتگر ،عالم) قادر به یادگیری زبان ترکی نبودند ،ولی به علت اسان بودن زبان دری ،و رواج مداحی به این زبان باعث شد ،این مهاجرین به زبان دری گرایش کنند،بطوریکه حالا هم در سمرقند محله مهاجرین محفوظ است، لذا این دری زبانها وحتی دریزبانهای تاجیکستان هم هیچ ارتباطی با قوم فارسی زبان که قبلا زبانشان (هندی سانسکریت) بود ندارند، وهر گز خود را فارس نمیدانند، وحتی به فعالیتهای نژادی وزبانی ایرانیان پایان دادند وگفتند ،ما به هیچ وجه از شما نیستیم. حتی عبدالله عبداله هم در دیدار با اردوغان گفتند تاجیکان افغانستان از نظر نژادی ترک هستند ولی زبانشان به مرور دری شده، منتها تاجیکان در طول تاریخ در کنار ترکان بوده اند.((گفتگو یشان در سایت موجود است)) لذا تو که یقین دارم از شکست خوردگان پ.ک.ک. وپژاک هستی زیاد به این کارها مداخله نکن ،واصالت خود را در ایالت سوران هند جستجو کن.
در جواب به مجید ۰۴ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۱۳:۳۶
آن اتحادیه کشورهای ترک زبان در حقیقت یک بلوک که ترکیه برای افزایش قدرت و نفوذ خود ( تحت تاثیر تبلیغات و سیاستهای ترکی ترکیه اصالت خود و فرهنگ و آداب خود را مطابق باب ترکیه اروپایی و غربی کند مانند استفاده از الفبای لاتینی و..... ) و کسب رأی آنها برای حمایت خود در تحرکات و سیاستهای تهاجمی در جهان ،کتاب داوود اوغلو را بخوان هدف این سازمانها فقط شکستن سد ایران و جلوگیری از نفوذ ایران در حوزه تمدنی شرق است
آرش ۰۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۱۰:۲۶
پاسخ به کمال الدین: شما فقط جعلیات سازمان امنیت ترکیه را کپی کرده اید. من تنها شما را به اعترافات پروفسور ایلبر اولتای که خود از اهالی ترکیه است ارجاع میدهم که میگوید سراسر آسیای میانه پیش از مهاجرت قوم یاجوج و ماجوج، ایرانی و فارسی زبان بودند و ایرانی ها به آنها خواندن و نوشتن آموختند.
توران زنجانی به ارش ۰۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۱۲:۴۹
قبل از ورود سیکهای رانده شده از هند این منطقه صاحب تمدن بوده که به دست کوروش جنایت کار ویران شد
در جواب به تورانی زنجانی ۰۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ | ۱۶:۴۴
قبل از کوروش تمدن‌های دیگر جغرافیایی بوده اند اما سرانجام آنها مشخص نیست و تاریخ نابودی آنها و حمله لشکر مهاجم آنها مشخص نیست مانند تمدن شهر سوخته و تمدن جیرفت و تمدن سیلک کاشان و....قبل از مهاجران آسیای مرکزی اینهمه تمدن وجوداشته ،الانم قومگرا ها دارند برای حضور خود تمدن می‌تراشند مانند حکومت سومری‌ها و سعی در پیوند خود به آنها دارند