آمریکا می تواند به روزهای «دموکراسی» بازگردد؟

نویسنده: کاوه ال. افراسیابی

دیپلماسی ایرانی: الکسی دو توکویل، دیپلمات فرانسوی و ناظر باهوش قرن نوزدهم دموکراسی نوپای آمریکایی، زمانی گفت: «عظمت آمریکا نه در روشنگری آن در قیاس با دیگر ملت ها نیست، بلکه در توانایی آن در اصلاح عیب های خود است.» در حقیقت، انتخابات ریاست جمهوری کنونی آزمونی برای این ادعاست. در شرایطی که ایالات متحده در پی افزایش شدید شمار قربانیان و مبتلایان کووید 19، تنش های نژادی و قطبی شدن شدید جامعه تحت رهبری دونالد ترامپ، زمانی ناگوار در تاریخ مدرن خود را تجربه می کند، انتخابات می تواند ضربه شدیدی به رئیس جمهوری، اعضای کنگره و همچنین دفاتر محلی حزب جمهوری خواه که در حال حاضر کنترل سنا و کاخ سفید را در اختیار دارد، وارد آورد.

اگرچه بسیاری یک نتیجه مناقشه برانگیز و روند آشفته قانونی و تکرار سناریوی سال 2000 که ال گور به دلیل مداخله دیوان عالی در شمارش آراء در فلوریدا به جورج بوش باخت را پیش بینی کرده اند، اما این پیش بینی ها در قیاس با شمار آراء قابل اتکا در حمایت از بایدن و باقی دموکرات ها زیادی بدبینانه به نظر می رسد. اگر روند آراء به نفع دموکرات ها همینطور ادامه یابد، یک پیروزی بزرگ در انتظار دموکرات ها خواهد بود و بایدن خواهد توانست جدای از گرفتن آراء مردمی ترامپ، در آراء الکترال نیز از او پیشی بگیرد. یک برآورد احتمالی این است که بایدن می تواند با آراء خیلی بالاتر از دست کم 270 رای الکترال مورد نیاز برای تضمین ریاست جمهوری، در انتخابات پیروز شود. دموکرات ها در انتخابات سنا دست کم 4 کرسی کسب و بی شک برتری خود را در مجلس نمایندگان حفظ خواهند کرد.

البته، یک مشارکت عظیم ناگهانی به نفع ترامپ در روز انتخابات به ویژه اگر او بتواند برتری فعلی بایدن را در «ایالات های مورد مناقشه» که ترامپ در سال 2016 در آنها رای آورد را تغییر دهد، می تواند نتایج متفاوتی رقم بزند؛ اما چنین اتفاقی چندان محتمل نیست. اگرچه بایدن این انتخابات را از نظر اهمیت «رای دادن به شخصیت آمریکایی» توصیف کرده، اما با توجه به اشارات ترامپ به اینکه ممکن است نتایج را نپذیرد، بیشتر «رای دادن به دموکراسی آمریکایی» به شمار می رود.

هیچ کسی هنوز نمی تواند «سناریوی کابوس» که در آن ترامپ با کمک قضات محافظه کاری که در دادگاه عالی منصوب کرده انتخابات را «بدزدد»، رد کند؛ سناریویی که احتمالا با واکنش شدید مردمی و شاید استناد ترامپ به قانون شورش تصویب 1807 برای سرکوب مخالفت های خیابانی مواجه خواهد شد. مشخص نیست که استقرار نیروهای ارتش در خیابان های آمریکا به خشونت کمتر یا بیشتر می انجامد، اما یک مساله مشخص است: صدها شبه نظامی جناح راستی طرفدار ترامپ به وضوح خطری برای دموکراسی آمریکا می شوند و این شرایط به ویژه اگر ترامپ سوت خود را به مثابه اولین مناظره انتخاباتی به صدا درآورد و «پسرهای مغرور» را به «ایستادن» فرا خواند، وخیم تر خواهد شد. مفسران مختلف آمریکایی از جمله توماس فریدمن از نیویورک تایمز، سناریوهای مختلفی را از جمله سناریوی یک شبه جنگ داخلی جدید در آمریکا شامل ترورهای سیاسی مطرح کرده اند.

با این حال، جدیدترین نظرسنجی ها نشان می دهند که بایدن جلوتر از ترامپ است و پیش بینی ها درباره «یک انتخابات مناقشه برانگیز» و اختلافات و شاید خشونت سیاسی، با فرض نزدیکی رقابت می تواند تحقق یابد و نه زمانی که بایدن با حاشیه 9 درصد از ترامپ جلوتر باشد. اگر برتری کنونی بایدن حفظ شود، او با حدود 7 تا 9 میلیون رای جلوتر از ترامپ خواهد بود و سناریوی مداخله دادگاه طرفدار ترامپ برای دستکاری نتایج ملغی می شود.

ترکیبی سوء مدیریت بحران بهداشت و درمان، سیاست دو قطبی ترامپ و ناتوانی اساسی او در عمل کردن به عنوان متحد کننده ملت، از عوامل مهم فرار بخشی از حزب جمهوری خواه از ترامپ و دار و دسته او بوده است. ناتوانی ترامپ در تحقق وعده تولید واکسن پیش از انتخابات و وعده های پوچ متوقف کردن همه گیری و خبرهای مخرب درباره فرارهای مالیاتی ترامپ و نبود بسته محرک جدید اقتصادی را نیز می توان به این مشکلات افزود. حتی تایید سریع قاضی ایمی کانی برت در دیوان عالی دادگستری توسط جمهوری خواهان سنا را می توان نشانه واقع نگری آنها درباره احتمال از دست دادن اکثریت در سنا دانست.

نهایت امر اینکه پیش بینی می شود که ایالاتی مانند اوهایو، کارولینای شمالی، میشیگان، پنسیلوانیا، ویسکانسین، آیووا و شاید حتی فلوریدا از بایدن که وعده بازگشت به سیاست خارجی سنتی تر آمریکا، یعنی بازگشت به 8 سال ریاست جمهوری اوباما، را داده حمایت کنند. این احتمالا به معنای پایان جنگ تجاری فعلی با چین، بازگشت ایالات متحده به تعهدات مختلف بین المللی مانند توافق آب و هوای پاریس و توافق هسته ای ایران، یک نگرش تهاجمی تر در قبال روسیه و به طور کلی، یک رویکرد چندجانبه گرایانه در امور جهانی که باعث آسایش متحدان اروپایی آمریکا می شود، خواهد بود.

از دیدگاه جامعه جهانی، ایالات متحده پس از ترامپ یک مزیت محسوب می شود و می تواند همکاری جهانی مورد نیاز برای مقابله با مشکلات بزرگ ناشی از همه گیری را به دنبال داشته باشد. البته این در شرایطی است که ادعای توکویل درباره عظمت آمریکا آزمون کنونی را با موفقیت پشت سر بگذارد و زخم های وحشتناک ایجاد شده توسط ترامپ در هر دو جبهه داخلی و بین المللی، التیام پیدا کند.

منبع: یوراشیا ویو / تحریریه دیپلماسی ایرانی 34