خبر زرد درباره مذاکره ایران و آمریکا!

نویسنده: صابر گل‌عنبری، کارشناس روابط بین‌الملل

دیپلماسی ایرانی: روزنامه کویتی "الجریده" امروز در گزارشی از مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان خبر داده و گفته است که نمایندگان ترامپ هفته گذشته با یکی از بزرگان جریان اصولگرای ایران در کشور عمان گفت‌وگو کرده‌اند. الجریده این گزارش را به نقل از "یکی از بزرگان جریان اصولگرا" کار کرده و از وی نقل قول می‌کند که "نمایندگان ترامپ در این نشست پیشنهادی برای توافق درباره چارچوب همکاری تا رسیدن به توافق مشترک میان دولت بعدی آمریکا و رئیس‌جمهور بعدی ایران" ارائه کرده‌اند. اما نکاتی درباره این گزارش: 

سیاست جهان ممکنات است نه ناممکنات و ازاین‌رو، چیزی به نام محالات وجود ندارد و آنچه امروز غیرممکن است، فردا می‌تواند ممکن شود. به همین خاطر، اگر سخنی از مذاکرات محرمانه میان آمریکا و ایران گفته شود، نباید آن را چیز عجیب و غریبی پنداشت؛ بویژه که در گذشته نزدیک چند بار تابوی این مذاکرات شکسته شده است.

اما این گزارش متضمن نکاتی است که با خلق و خوی ترامپ سازگار است؛ نخست اعلام آمادگی وی برای سفر به ایران و دیگری هم مذاکره با طرف قوی معادله قدرت در داخل ایران.

در تایید این گزارش می‌توان شواهد و قراینی هم بیان کرد؛ از جمله بالا رفتن قابل‌توجه فروش نفت ایران به شکل بی‌سابقه‌ای ظرف یک سال و نیم گذشته و خوش‌بینی دو هفته پیش ترامپ برای رسیدن به "توافقی بزرگ" با تهران طی یک هفته پس از پیروزی‌اش در انتخابات.

اما با وجود نکات پیش‌گفته، شخصا در صحت خبر الجریده تردید جدی دارم. به چند دلیل: 

نخست: الجریده کویت به روزنامه‌ای زرد شهره است و معمولا هر از چند گاهی در مسائل مختلف منطقه‌ای و جهانی گزارش‌هایی از این دست کار می‌کند که اگر نگوییم کل آنها، بیشترشان نادرست از آب در می‌آیند. 

دوم: همه می‌دانند که آمریکا در شرایط انتخاباتی است و اخباری از این دست بر فضای انتخاباتی آن تاثیرگذار است و ترامپ هم در این فضا به دنبال بهره‌برداری از هر مساله‌ای ولو ناچیز است؛ حال با این وصف خبری به این مهمی را چرا باید یک روزنامه نه چندان معتبر منطقه‌ای و آن هم به نقل از یک مقام ایرانی کار کند؟

اگر چنین چیزی به این شکل صحت داشت که خود ترامپ اگر هم قصد نداشت مستقیما گریزی به آن بزند، لااقل زودتر این مساله را به شکلی و از طریق یک رسانه تاثیرگذار چون رویترز درز می‌داد و حسابی از آن بهره‌برداری انتخاباتی می‌کرد که بالاخره موفق شده است که طرف ایرانی را پای میز مذاکره بکشاند. 

سوم: کلیت این گزارش بر فرضیه پیروزی حتمی ترامپ در انتخابات آمریکا استوار است؛ در حالی که خود ترامپ با چنین قطعیتی از پیروزی خود سخن نمی‌گوید. 

ترامپی که این اندازه خود را مشتاق توافق با ایران جلوه می‌دهد، وقتی طرف ایران به زعم الجریده پای میز مذاکرات رفته چه دلیلی وجود دارد که فرصت را مغتنم نشمرده و به جای تسریع در رسیدن به توافق خود خواستار تعویق آن تا دولت بعدی در آمریکا و ایران باشد.

تازه خود ترامپ گفته بود ظرف یک هفته پس از انتخابات با ایران توافق می‌کند؛ یعنی در دولت روحانی، نه حدود هفت ماه پس از آن! 

یعنی، توافق با ایران کارکرد انتخاباتی خود را از دست داده است؟ یا ترامپ صددرصد مطمئن به پیروزی است؟ اگر چنین است که دیگر تبلیغات انتخاباتی و این‌همه به آب و آتش زدن چه لزومی دارد؟