خاورمیانه و شمال آفریقا، آشوب زده ترین نقاط جهان در شش سال گذشته

نویسنده: کالین مالک

دیپلماسی ایرانی: بر اساس یافته های اندیشکده استرالیایی "موسسه اقتصاد و صلح"، خاورمیانه و شمال آفریقا برای ششمین سال پی در پی، آشوب زده ترین منطقه جهان شناخته شده است. از 10 کشور آشوب زده دنیا، 5 کشور یعنی سودان، سوریه، لیبی، عراق و یمن در این منطقه قرار گرفته اند. این موسسه وضعیت صلح و ثبات در 163 کشور جهان را بررسی و عوامل بروز و فروکش کردن بحران ها و آشوب ها در جهان را برشمرده است.

در این گزارش، سوریه آشوب زده ترین کشور در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و دومین کشور آشوب زده جهان معرفی شده و عراق نیز دومین کشور آشوب زده خاورمیانه و سومین کشور آشوب زده جهان اعلام شده است.

از میان کشورهای خاورمیانه فقط امارات متحده عربی، کویت و قطر در میان 50 کشور آرام جهان جای دارند. رتبه عربستان سعودی در جمع 163 کشور جهان از لحاظ برخورداری از آرامش، از 128 به 125 ارتقاء یافته است. و رتبه بحرین نیز حدود 5 درصد بهبود یافته است.

از لحاظ جهانی، اروپا آرام ترین منطقه جهان و کشور ایسلند آرام ترین کشور رتبه بندی شده اند. در همین گزارش تصریح شده است که تقریبا نیمی از کشورهای اروپایی در مقایسه با رتبه ای که در سال 2008 داشته اند اکنون در وضعیت پائینتری از لحاظ صلح و آرامش قرار دارند.

در رتبه بندی کشورها در زمینه برخورداری از صلح و ثبات فقط درگیر بودن در جنگ ملاک و معیار قرار نمی گیرد بلکه عواملی همچون نبود خشونت یا ترس از خشونت در سه زمینه امنیت شخصی و همگانی، مناقشه و نظامی شدن، نقش تعیین کننده در رتبه بندی کشورها دارد.

با اینکه از شدت نظامی شدن و مناقشات در شمال آفریقا و خاورمیانه در سال های اخیر کاسته شده اما احتمال تظاهرات خشونت آمیز و بی ثباتی سیاسی در کشورهای این منطقه افزایش یافته است. از جمله این کشورها عراق است که در اکتبر سال 2019 بر اثر تظاهرات ضد دولتی بیش از 700 نفر کشته و هزارن نفر نیز زخمی شدند.

ایران در زمینه وخیم تر شدن وضعیت امنیت فردی و جمعی بیش از دیگر کشورهای این منطقه با افت رتبه در سطح جهانی و منطقه ای روبه رو بوده است.

با اینکه وخیم تر شدن وضعیت صلح و آرامش به یک کشور یا منطقه خاصی در جهان محدود نبوده اما خاورمیانه در مقایسه با دیگر مناطق جهان با کاهش صلح  ثبات روبه رو بوده است.

گزارش این اندیشکده نشان می دهد که جهان برای نهمین بار در خلال 12 سال گذشته از صلح و آرامش کمتری برخوردار شده است. شیوع ویروس کرونا نیز نقش مهمی در افزایش بی ثباتی در جهان داشته است  و بیم آن می رود که پیشرفت های اجتماعی – اقتصادی سال های اخیر در جهان در اثر پی آمدهای ویروس شیوع کرونا از میان برود و جهان شاهد ناآرامی ها و مناقشات بیشتری شود.

کارشناسان برای بهبود وضعیت زندگی در جهان و کاستن از ناآرامی ها هشت عامل را مشخص کرده اند: دولت کارآمد، محیط مناسب کسب و کار، محترم شمردن حقوق دیگران، مناسبات دوستانه با همسایگان، افزایش سطح سرمایه انسانی، برابری در توزیع منابع، گردش آزاد اطلاعات و کاهش فساد.

منبع: عرب نیوز / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11