۱۲ تیر ماه، سالگرد سقوط ایرباس ایرانی

یادی از تراژدی بزرگ انسانی آمریکا علیه ایران

۰۶ تیر ۱۳۹۹ | ۱۴:۰۰ کد : ۱۹۹۲۶۱۷ خاورمیانه انتخاب سردبیر
افسانه رشاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شرح این رویداد تروریستی این بود که در صبحگاه یکشنبه مورخ سوم ژوئیه ۱۹۸۸ (۱۲ تیرماه ۱۳۶۷)، هواپیمای مسافربری خط هوایی ایران ایر (به شماره ۶۵۵) که طبق برنامه منظم و معمول خود بین بندرعباس و دوبی در پرواز بود، در ساعت ۱۰:۱۷ صبح به وقت تهران از فرودگاه بندرعباس به هوا برخاست. هفت دقیقه بعد، هنگامی که هواپیمای مزبور بر فراز خلیج فارس بود، تنها پس از گذشت یازده ثانیه از ارسال آخرین تماس رادیویی خلبان هواپیما به برج مراقبت، مورد اصابت موشک‏های پرتاب شده از سوی ناو آمریکایی وینسنس مستقر در خلیج فارس قرار گرفت. در این حمله تمامی ۲۹۰ سرنشین هواپیما در دم جان سپردند. هواپیمای مزبور حامل ۲۷۵ مسافر و پانزده خدمه بود. از این تعداد، ۲۵۴ ایرانی، ۱۳ نفر تبعه امارات عربی متحده، ۱۰ نفر هندی، ۶ نفر پاکستانی، ۶ نفر تبعه یوگسلاوی سابق و ۱ نفر ایتالیایی بودند.
یادی از تراژدی بزرگ انسانی آمریکا علیه ایران

نویسنده: افسانه رشاد، دکتری روابط بین الملل ومدرس دانشگاه

دیپلماسی ایرانی: در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، هفته‌ دوم تیر ماه پرحادثه است و با ورق زدن تقویم به رویدادهایی برمی خوریم که هر یک از آنها کافی است به دلیل جنایاتی که با حمایت مدعیان جهانی در حق مردم ایران شده است، آسودگی را از وجدان بشریت بگیرد. 12 تیرماه یادآور حمله تروریستی ناو آمریکایی به هواپیمای مسافربری ایران است. عملیات تروریستی که برخلاف تمامی موازین حقوقی، حقوق بشری، اصول صریح منشور ملل متحد و همچنین اساسنامه دیوان بین‏ الملل کیفری صورت گرفت؛ عملیاتی که با هدف مداخله در جریان جنگ عراق علیه ایران و با هدف تحت فشار قرار دادن دولت و مردم ایران انجام پذیرفت. سقوط هواپیمای مسافری ایران یکی دیگر و شاید شدیدترین نمونه از مراحل رویارویی آمریکا با جمهوری اسلامی بود و با توجه به حوادث مربوط به آن دوران، این اقدام با هدف تضعیف جمهوری اسلامی و یاری رساندن به رژیم صدام انجام شد. این رویداد چهره حقیقی امریکا راکه منادی دموکراسی و مدعی حقوق بشر در  سراسر جهان بود را به نمایش گذاشت و بار دیگر نشان داد که امریکا در عین حالی که بزرگترین مدعی حقوق بشر است، بزرگ ترین ناقض آن نیز هست.

شرح این رویداد تروریستی این بود که در صبحگاه یکشنبه مورخ سوم ژوئیه 1988 (12 تیرماه 1367)، هواپیمای مسافربری خط هوایی ایران ایر (به شماره 655) که طبق برنامه منظم و معمول خود بین بندرعباس و دوبی در پرواز بود، در ساعت 10:17 صبح به وقت تهران از فرودگاه بندرعباس به هوا برخاست. هفت دقیقه بعد، هنگامی که هواپیمای مزبور بر فراز خلیج فارس بود، تنها پس از گذشت یازده ثانیه از ارسال آخرین تماس رادیویی خلبان هواپیما به برج مراقبت، مورد اصابت موشک‏های پرتاب شده از سوی ناو آمریکایی وینسنس مستقر در خلیج فارس قرار گرفت. در این حمله تمامی 290 سرنشین هواپیما در دم جان سپردند. هواپیمای مزبور حامل 275 مسافر و پانزده خدمه بود. از این تعداد، 254 ایرانی، 13 نفر تبعه امارات عربی متحده، 10 نفر هندی، 6 نفر پاکستانی، 6 نفر تبعه یوگسلاوی سابق و 1 نفر ایتالیایی بودند.

بعد از این حادثه دولت آمریکا مدعی شد که ناو آمریکایی هواپیمای مسافربری ایران را با هواپیماهای جنگی اشتباه گرفته و طبق قاعده دفاع مشروع حق دفاع از خود را داشته است. با این وجود دلایل و شواهد گسترده‏ای از سوی ایران ارائه شد، که همگی نشانگر عمدی بودن حمله بودند. از جمله اینکه زمانی که هواپیما مورد اصابت موشک ناو وینسنس قرار گرفت، هنوز در فضای هوایی جمهوری اسلامی ایران قرار داشت. دلایل و قرائن نشان می‎دهد که کشتی‏های جنگی ایالات متحده از پیام‏های رادیویی هواپیمای ایرباس شماره 655 که بر روی فرکانس‏های باز و به زبان انگلیسی مخابره می‌شد، باخبر و مطلع بودند. بر اساس همه شواهد و مدارک کاملاً روشن است که دولت آمریکا عالمانه و عامدانه دستور حمله به هواپیمای مسافربری ایران را داده و در این زمینه هیچ‏گونه شک و تردیدی وجود ندارد.

به هر حال این اقدام آمریکا یک بار دیگر نیّت تجاوزکارانه دولت آمریکا و نقش این دولت در بی‎ثبات و ناامن کردن خلیج فارس را به اثبات رساند. علاوه بر این، این واقعه نشان داد که دولت آمریکا علی‏رغم اینکه به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، وظیفه اولیه حفظ صلح و امنیت بین‎المللی را به عهده دارد، با جانبداری خود از یکی از طرفین درگیر در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، نه تنها به تعهد خود عمل نکرده، بلکه با نقض فاحش اصول اولیه حقوق بین‎الملل عمومی، عملاً صلح و امنیت بین‎المللی را به مخاطره افکنده است.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در فرازی از سخنان خود عنوان کرد: حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس تنها منادی مرگ و بی‌قانونی و شرارت بوده و جز ناامنی چیزی به ارمغان نیاورده است. عمل جنایتکارانه آمریکا در حمله به هواپیمای کشوری به هیچ وجه در قالب دفاع مشروع قابل توجیه نیست. قطعنامه 616 شورای امنیت (1988) پس از استماع سخنان دکتر علی اکبر ولایتی و جرج بوش درجلسه شماره 3831 خود در تاریخ 30 ژوئیه 1988 (39/4/1367) طرح قطعنامه‏ای پیشنهادی را تصویب کرد. متن قطعنامه به شرح زیر است: "شورای امنیت، با بررسی نامه مورخه 5 ژوئیه 1988 جانشین نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران خطاب به رئیس شورای امنیت و با استماع بیانات نماینده جمهوری اسلامی ایران، با ابراز تاسف عمیق از این که یک هواپیمای غیرنظامی ایران ایر در پرواز برنامه ریزی شده بین المللی 655، در پرواز بر فراز تنگه هرمز به وسیله موشک شلیک شده از ناو جنگی ایالات متحده آمریکا منهدم شده؛ بر ضرورت تبیین حقایق سانحه توسط بازرسی بی‏طرفانه در منطقه خلیج فارس تأکید داشته است و اظهارات خود را به شرح زیر اعلام می‏کند.

1- شورای امنیت تأسف عمیق خود را از ساقط ساختن هواپیمای غیرنظامی ایران به وسیله موشکی که از یک ناو جنگی آمریکا شلیک شده و تسلیت عمیق خود را به خاطر از دست رفتن غم انگیز جان انسان‏های بی‏گناه ابراز می‏دارد.

2- شورای امنیت همدردی صمیمانه خود را به خانواده‏های قربانیان سانحه غم انگیز و دولت‏ها و کشورهای آنان اعلام می‏دارد.

3- شورای امنیت از تصمیم سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری در پاسخ به درخواست جمهوری اسلامی ایران مبنی بر ایجاد گروه تحقیق برای بررسی تمام حقایق موجود همچنین از اعلام ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تصمیم‏شان برای همکاری با بررسی سازمان هواپیمایی کشوری استقبال می‏کند.

4- شورای امنیت از تمامی اعضای کنوانسیون 1944 شیکاگو درخواست می‏کند که در همه شرایط، مقررات و رویه‏های سلامت هوانوردی کشوری به ویژه ضمائم آن کنوانسیون را دقیقاً مراعات کنند.

5- شورای امنیت بر لزوم اجرای فوری و کامل قطعنامه 598(1987) تاکید می‏کند.

شایان ذکرست که دولت آمریکا پس از صدور قعطنامه شورای امنیت و همچنین طرح موضوع در سازمان هواپیمایی کشوری، به عنوان غرامت مبلغ 55 میلیون دلار برای خانواده‎های قربانیان و نیز مبلغ 40 میلیون دلار برای غرامت ناشی از سقوط هواپیما به دولت جمهوری اسلامی ایران پرداخت. پرداخت غرامت از سوی آمریکا در پرتو قواعد حقوق بین الملل نشانگر این است که آمریکا نه تنها مسؤولیت خود را در قبال این فاجعه به عهده گرفته، بلکه به لوازم بعدی آن یعنی پرداخت غرامت وارده را ‌نیز ملتزم شده است. با این حال سؤالی که در اینجا مطرح می‏شود این است که آیا صرف پرداختن چنین غرامتی، جبران کننده تمامی آثار زیانبار مادی و معنوی وارده به نظام جمهوری اسلامی ایران از یک سو و التیام بخش عواطف جریحه دار شده ملت ایران از سوی دیگر است؟ سؤالی که پاسخ آن بغایت دشوار است. به هر حال فاجعه ایرباس اگر چه مهمترین مورد نقض حقوق بین‎الملل هوایی و قواعد اساسی تضمین امنیت و سلامت هواپیمایی بین‎المللی کشوری به شمار می‎رود، اما فرمانده ناو وینسنس به خاطر این عمل از دولتمردان آمریکا نشان لیاقت گرفت و پرسروصداترین محافل سیاسی غرب به آرامی از کنار آن گذشتند. در واقع «ویت راجز» فرمانده وینسنس دستور حمله به هواپیمای مسافربری ایران را داد و نشان لیاقت گرفت، اما خود او روانه تیمارستان شد. 

در پایان باید بر این نکته اذعان داشت که دولت آمریکا علی‎رغم همه ادعاهایی که در حمایت و پاسداری از حقوق بشر دارد، در عمل راهی خلاف این ادعاها را طی می‌کند و سالیان متمادی است که جهان نظاره گر نقض فاحش حقوق بشری آمریکا  در صحنه نظام بین الملل است.

کلید واژه ها: ایران و امریکا سقوط ایرباس ایران


( ۱۵ )

نظر شما :

محمد ۰۶ تیر ۱۳۹۹ | ۱۴:۵۰
ولی صد افسوس که ماجرای سال گذشته ، این رویداد را تحت الشعاع قرار داد ، و متاسفانه اینگونه گمان می شود که با سگوت خبری درباره آن ، موضوع فراموش خواهد شد
iranzamin ۰۶ تیر ۱۳۹۹ | ۱۵:۴۳
همراه با انگلیس روباه مکار پدر و مادر هر چه جنایت بدبختی کودتا انقلاب و شورش و تروریست هستند بودن در جهان هر چه ملتهای بدبخت شده میکشتند از دست اینهاست.البته فرانسه لاشخور هم باید به جمع آمریکا و انگلیس اضافه کرد.پدر هر چه تروریست هست در جهان خود امریکاست!!!
ابراهیم قدیمی ۰۶ تیر ۱۳۹۹ | ۲۲:۳۰
لیست هواپیماهای مسافربری سرنگون شده توسط اتش ضد هوائی نظامی در ویکی پدیا موجود است.از اولین انها در سال ۱۹۳۸ که یک هواپیمای چینی امریکائی بوده است که توسط ژاپنی ها به تصور انکه دکتر سون یات سن رهبرملی گرای چین در ان وبگونه اتفاقی به پرواز نرسیده ااست تا هواپیمای اوکراینی پس از پرواز ز فرودگاه امام و و متعاقب ان هوا پیمائی کنیائی که تجهیزات پزشکی جهت بیماران کرونائی حمل میکرده وتوسط ارتش اتیوپیا سرنگون شدهاست موجوداست.این سرنگونی ها بچند دلیل صورت گرفته است. ابتدا دلائل سیاسی جهت ترور شخصیتی سیاسی داخل هواپیما که نمونه ان علاوه بر اولین هواپیمای ذکر شده هواپیمای داگ هامر شولد دبیرکل سازمان ملل متحد توسط بلژیک در افریقااست. دومین دلیل مانور های نظامی ویا پرواز بر مناطق درگیری های نظامی است که اشتباها هواپیمائی موردهدف قرار گرفته است. اشتباه خلبان در اثر بدکار کردن تجهیزات پر وازی ویابدی اب وهوا وورود به مناطق ممنوعه مهم وغیر مهم وعدم توجه به اخطارها است. از دیگر دلایل عملیات تروریستی گروهک های تروریست که سه هواپیمای افغانستانی در اثر پرتاب موشک های استینگر اهدئی مریکا به مجاهدین راه ازادی ! افغانستان سرنگون شده اند . اشتباه نیروهای ضد هوائی در شرایط بحرانی و خستگی وعدم حضور فرماندهی و غیره ازدیگر عوامل است . ساقط شدن هواپیمای ایرباس ایرانی که در خاک ایران صورت گرفته ودر پروازی برنامه ریزی شده هرروزه بوده توسط ناو وینسنس که کلیه فرماندهان ومسئولان در فاصله پنجاه تا صد متری حضور داشته اندودر ساعت ده بامدادو نه نیمه های شب یا دم صبح بوده وهیچ شرایط جنگی حاکم نبوده است را نمی توان بهیچ کدام از این عوامل نسبت داد.گرچه کلیه این سرنگونی ها باعث تاسف است ولی سرنگونی هواپیمای ایرانی با ۲۹۰ مسافرکه ۶۶ مسافر ان کودک بوده اند که بیشترین در اینگونه ساقط شدن ها بوده است را نمی توان به هیچ اشتباهی بجز علاقمندی شلیک کننده به ساقط کردن یک هواپیما نسبت داد.انگونه که بیان شد فرمانده این ناو پس از بازگشت نشان لیاقت گرفت.مطالعه این لیست را به علاقمندان توصیه میکنم.یکی از تعجب های من در این است که خبری که توسط سایت دویچه وله درسایت زبان فارسی ان چندی پیش منتشر شده بود که بنابه اظهار مقامات اوکراینی پس از بررسی بقایای هواپیمای اوکراینی حاصل شده بود اینکه قبل از اصابت موشک به هواپیمای اوکراینی اتش سوزی وشرایط غیر عادی در این هواپیما واقع شده است.این خبر توسط خبر گزاری های ایرانی وسایر خبرگزاریها با سکوت برگزارشد.ایا واقعا هواپیمای اوکراینی قبل از اصابت موشک نقص فنی در اوج گیری پیدا کرده بود یا مسائل دیگر ویا اینکه این تحلیل اشتباه بوده است.
صدر ۰۶ تیر ۱۳۹۹ | ۲۲:۵۷
تو رو خدا در این مورد اصلا یادآوری نکنید که فقط باعث عصبانیت مردم می شود.
كامران ۰۸ تیر ۱۳۹۹ | ۱۴:۴۴
یادی هم کنیم از ساقط کردن هواپیمای c130 که توسط جنایتکاران ارمنی بر فراز قره باغ در سال ۱۹۹۴ و کشته شدن زنان وکودکان دیپلماتهای ایرانی که متاسفانه در سکوت مطلق خبری بوده و هست.