کرونا پدیده ای جهانی است با آن سیاسی برخورد نکنیم!/تحریم‌ها نباید مانع کمک‌های انسان دوستانه شوند

دیپلماسی ایرانی: ویروس کرونا از خاور دور تا امریکای جنوبی را درنوردیده است. ایالات متحده امریکا در ابتدا این ویروس را دست کم گرفته بود. به گفته بسیاری از کارشناسان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری این کشور، از آنجا که می ترسید بر دستاوردهای اقتصادی اش تاثیر سوء بگذارد، شیوع کرونا را نادیده گرفت و در ابتدا درباره شیوع و اتفاقات پس از آن پنهان کاری داشت. در ادامه شاهدیم که ایالات متحده در اقدامی صرفا سیاسی تلاش دارد از بحران کرونا، یک پرونده سیاسی علیه چین ایجاد کند و رویکردی نژادپرستانه نسبت به آن به وجود آورد. همچنین شاهدیم که در سیاستی غیرانسانی و ضدبشری از این ویروس علیه کشورهایی که مورد تحریم قرار گرفته اند استفاده ابزاری کرده است. کشورهایی نظیر ایران، ونزوئلا، نیکاراگوئه، کوبا و کره شمالی کشورهای هستند که امریکا ضمن مخالفت با تخفیف تحریم ها تلاش دارد سعی آنها در مبارزه با شیوع کرونا را به چالش بکشد با این امید که به این ترتیب به اهداف سیاسی خود برسد. در این رابطه دیپلماسی ایرانی گفت وگویی را با کی کُلز جیمز (Kay Cole James) از اعضای سابق دولت جورج بوش و از روسای بنیاد هریتیج انجام داده است که در ادامه می خوانید:

بسیاری دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا را متهم می کنند که نسبت به شیوع ویروس کرونا سهل انگاری کرده و این مساله سبب شده است تا آمار مبتلایان به این ویروس در ایالات متحده به شدت افزایش یابد، نظر شما در این باره چیست؟

کرونا یا کووید – 19 یک بیماری فراگیر است که به یکی از بزرگترین چالش ها، نه تنها برای ایالات متحده بلکه برای کل جهان تبدیل شده است. من به یاد ندارم در طول زندگی ام با چنین چالشی و بیماری بزرگی مواجه شده باشم. به گفته رهبران جهان از جمله آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، از زمان جنگ جهانی دوم تا کنون چنین چیزی سابقه نداشته است. 
برای ایالات متحده، از زمان حملات 11 سپتامبر تا کنون این کشور با تهدیدی چنین وسیع و گسترده مواجه نبوده است. تهدیدی که بدون آن که چیزی در ظاهر ببینیم حیات و مملکت ما را تهدید می کند. 
چنین تهدیدی با این وسعت و گستردگی، تدابیر ویژه ای را می طلبد که دولت امریکا تلاش می کند فکری برای آن بیندیشد. البته نمی توانیم این حقیقت را نادیده بگیریم که دولت امریکا هیچ گاه گمان نمی کرد، ابعاد این بیماری به قدری جدی باشد که این گونه کشور را با چالش مواجه کند. مبدا ویروس از چین بود و سپس به ایران، کره جنوبی و ژاپن و دیگر کشورهای جهان رسید. در ابتدا انتظار می رفت به سرعت جلوی آن گرفته شود. به ویژه با توجه به پیشرفت های علم پزشکی در دهه های اخیر و پیشرفت هایی که کشورها در وضعیت بهداشت داشته اند، انتظار می رفت به سرعت جلوی شیوع آن گرفته شود. اما شاهدیم که به شکل بی سابقه ای در اروپا شیوع پیدا کرده است. با این همه، دولت امریکا گمان می کرد می تواند جلوی آن را در خاک امریکا بگیرد. برای همین احساس نگرانی نمی کرد.

اما شیوع بیماری در اروپا به ویژه در ایتالیا و سپس در اسپانیا، از همان ابتدا نگران کننده بود. ما شاهد بودیم که تا چه اندازه شمار مبتلایان در ایتالیا جهش داشت، چرا امریکا این موضوع را جدی نگرفت؟

اولا، دونالد ترامپ گمان می کرد که با بستن پروازهای اروپا می تواند جلوی شیوع آن را بگیرد و اوضاع را به کنترل درآورد. ثانیا، رئیس جمهوری امریکا به پیشرفت سیستم مدرن بهداشتی امریکا بسیار تکیه داشت و فکر می کرد سیستم بهداشتی کشور، که به اعتقاد ما پیشرفته ترین سیستم بهداشتی در جهان است، می تواند جلوی آن را بگیرد. برای همین در ابتدا از آن احساس نگرنی نمی کرد. اما موافقم، دولت در ابتدا شیوع کرونا را جدی نگرفت.    

در این میان آنچه مورد انتقاد است، تلاش دولت ترامپ برای استفاده سیاسی از ویروس کروناست. مثلا تلاشی که دولت امریکا در استفاده از کرونا برای تخریب وجهه چین استفاده می کند، آن هم در بحبوحه تلاش جهانی برای مهار این ویروس فراگیر و کشنده، جای سوال دارد. چرا دولت امریکا چنین سیاستی را پیش گرفته است؟

برهه فعلی آزمایشی است برای جامعه و نخبگان امریکایی در یک برهه حساس زمانی. امریکا باید برای رویارویی با این دشمن نامرئی خلاقیت نشان دهد. ما نیز در موسسه هریتیج معتقدیم که الآن وقت بهره برداری سیاسی از این ویروس کشنده و بی رحم نیست. بلکه باید همگی همه توان و هوش و امکانات خود را به کار گیریم و از تجربیات و دانش کشورهای دیگر درگیر استفاده کنیم تا از پس این بحران برآییم. اما این بدان معنا نیست که مسئولیت کشورهای دیگر به ویژه چین که مبدا این ویروس بوده است را نادیده بگیریم. هر کشوری که نسبت به پنهان کاری این بیماری تعمدا رفتار کند، یا از دادن اطلاعات لازم به جامعه جهانی و سازمان بهداشت جهانی خودداری کند باید منتظر عواقب آن نیز باشد و مسئولیت آن را بپذیرد.

اما ما شاهدیم که چین با وجود سختی هایی که داشت و در حالی که در مبارزه با این ویروس از کشورهای دیگر کمتر کمک گرفت، توانست در نهایت بر این ویروس مسلط شود و جلوی شیوع آن را بگیرد. در حالی که ما شاهدیم چین کمک های لازم را به کشورهای مختلف کرده و دانش پزشکی خود را در اختیار کشورهای متبلا به این ویروس گذاشته است. چین حتی پزشک به کشورهای دیگر ارسال کرده است، در حالی که چنین چیزی را تا کنون درباره ایالات متحده نشنیده ایم. حتی در خبرها آمده است که امریکا محموله های بهداشتی دیگر کشورها را به نفع خود مصادره می کند. این همه در حالی است که در کمال تعجب می بینیم که ایالات متحده نه تنها همکاری های چین را نادیده می گیرد، بلکه در یک اقدام سیاسی در شورای امنیت به دنبال کشاندن پرونده کرونا به این شورا و تصویب قطعنامه ای علیه چین است. حتی در استفاده از نام کرونا سوء استفاده سیاسی می کند و به آن نام "ویروس چینی" داده است. توضیحات شما در این باره چیست؟

مادامی که پدیده ای از نوع ویروس کرونا، پدیده ای طبیعی است و صرفا یک بیماری محسوب می شود و سازمان بهداشت جهانی گزارشی خلاف آن منتشر نکرده است، هر گونه استفاده سیاسی از آن ناپسند و غیرقانونی است. ما نباید بگذاریم که یک بحران جهانی در زمانی نامناسب با ابعاد سیاسی همراه شود و بر پیچیدگی های آن بیفزاید. ما در موسسه هریتیج هر گونه استفاده این چنینی را نکوهش می کنیم. بر اساس اطلاعاتی که محققان ما دست یافته اند این ویروس حداقل تا چند ماه آینده همرا ما است و چالش های جدی را برایمان به وجود خواهد آورد. بنابراین نباید چنین چالش و بحران جدی را با کارهایی که نتیجه ای جز بدتر شدن و پیچیده تر شدن اوضاع به دنبال ندارد، سخت تر و پیچیده تر کرد. ما باید همه تلاش خود را به کار گیریم تا زندگی مردم، نه تنها در امریکا بلکه در سراسر جهان، به حالت عادی بازگردد. جامعه جهانی به یکدیگر مرتبط است و کشورها در ارتباط دائم با یکدیگر هستند. بنابراین هر گونه اتفاقی خوب یا بد بر یکدیگر اثر می گذارد. ایالات متحده نمی تواند خود را از دنیا جدا بداند. دولت امریکا باید ضمن توجه به منافع خود این را در نظر داشته باشد که هر رفتاری از سوی هر کشوری می تواند بر مناسبات کشورهای دیگر اثر بگذارد. ما باید کمک کنیم که مردم به کارهایشان بازگردند و اقتصاد مجددا رشد خود را از سر بگیرد. و این تنها با همکاری همه کشورها با یکدیگر میسر است. 

این در حالی است که ایالات متحده از ویروس کرونا به عنوان ابزاری سیاسی برای تشدید تحریم ها علیه کشورهای مورد تحریم شده امریکا از جمله ایران و ونزوئلا و کوبا استفاده می کند. این مساله نه تنها غیرانسانی است بلکه بر مناسبات اقتصادی و بین المللی نیز تاثیر می گذارد.  

تحریم های موجود علیه کشورها، تحریم هایی نیستند که در زمان شیوع کرونا وضع شده باشند. تحریم هایی هستند که از گذشته بوده اند. اما در دولت های گذشته، از جمله در دولت اوباما و جورج بوش، هنگامی که چنین اتفاقات مشابهی روی می داد، دولت ها در سیاست تحریمی خود تجدید نظر می کردند و اجازه می دادند کمک های انسان دوستانه به کشورهای متضرر صورت بگیرد. اکنون نیز رایزنی هایی با دولت امریکا در جریان است تا در اعمال تحریم ها علیه کشورها تجدید نظری صورت بگیرد تا آن کشورها بتوانند از کمک های انسان دوستانه و جامعه جهانی برای مبارزه با کرونا استفاده کنند. 
ما معتقدیم در حال حاضر دشمن مشترک ما، در تمامی نقاط جهان، کروناست و باید در این برهه، دشمنی ها و اختلاف نظرها کنار گذاشته شود و به یکدیگر در مبارزه با این بیماری مهلک که جان انسان های بسیاری را در دنیا گرفته است، کمک کنیم. همان طور که گفتم مردم جهان با یکدیگر در ارتباطند و هر گونه همکاری با یکدیگر می تواند به سود همه تمام شود.