آیا ایالات متحده باید به کمپین اعمال فشار حداکثری بر ایران ادامه دهد؟

نویسنده: جیمز ام. لیندزی

دیپلماسی ایرانی: در این بخش از «صندوق پستی ریاست جمهوری» با راب مارلی، رئیس و مدیرعامل گروه بحران بین المللی، و ری تاکیه، از اعضای ارشد برنامه مطالعات خاورمیانه حسیب جی. الصباغ گفت و گو شده است. موضوع مباحثات این است که آیا ایالات متحده باید به استراتژی اعمال فشار حداکثری خود علیه ایران ادامه دهد یا خیر. سه بخش کلی از این مباحثات عبارتند از:

1) تحریم های ایالات متحده به اقتصاد ایران آسیب رسانده، اما سوال این است که نتیجه این آسیب چه بوده؟ ری تاکیه بر این باور است که استراتژی اعمال فشار حداکثری دولت ترامپ «از نظر تاکتیکی» موفق بوده چرا که توانسته است درد اقتصادی به ایران تحمیل کند. او می گوید برای نتیجه گیری درباره اینکه آیا این اعمال فشار نهایتا ایران را به مذاکره درباره توافق جدید با شرایط مطلوب ایالات متحده ترغیب خواهد کرد یا نه، هنوز زود است. راب مارلی با این مساله که اعمال فشار حداکثری به اقتصاد ایران آسیب رسانده، موافق است اما اینطور استدلال می کند که این استراتژی ایران را به سازگاری بیشتر ترغیب نکرده و آن را به سمت اقدامات تهاجمی و تحریک آمیز سوق داده است.

2) اختلاف نظرها درباره تاکتیک ها به اختلاف نظر بر سر ماهیت تهدید کشیده شده است. نگرانی راب از این است که آمریکا ایران را به مشکلی به مراتب بزرگتر از آنچه واقعا هست، تبدیل کرده. ری باور دارد که ایران اراده خود را به سرزمین شام (سوریه و عراق) تحمیل می کند و اینکه «یک موجودیت ایدئولوژیک» است که امکان استفاده از «دیپلماسی مجازات و پاداش» در رابطه با آن وجود ندارد. بخش عمده مباحثات درباره سیاست ایالات متحده در قبال ایران دقیقا به همین قضاوت ها درباره اهداف و توانایی های ایران برمی گردد.

3) پیوستن مجدد به توافق هسته ای ایران آنطور که بسیاری از مخالفان رئیس جمهوری دونالد ترامپ مطرح کرده اند، مشکلی را حل نخواهد کرد. راب و ری بر سر مناسب بودن خود توافق هسته ای سال 2015 ایران اختلاف نظر دارند. اختلاف نظر آنها در درجه اول به ارزیابی عواقب عدم اعمال محدودیت دائمی بر فعالیت های هسته ای ایران در توافق بر می گردد. اولین تدابیر موسوم به «غروب توافق» که به سلاح های متداول مربوط می شود، در سال 2020 منقضی می شود. مجموعه دوم این تدابیر که با موشک های بالستیک سر و کار دارد در سال 2023 منقضی می شود. بنابراین اگر ایالات متحده در سال 2021 مجددا به توافق بپیوندد، باید بلافاصله یک استراتژی برای ترغیب تهران به تمدید این محدودیت ها بیابد.

مطالب بسیاری درباره بایدها و نبایدها در برخورد ایالات متحده با ایران نوشته شده است. راب اخیرا مقاله ای برای فارن افرز نوشته و در آن به این مساله پرداخته که ایالات متحده در صورتی که در راستای کاهش تنش ها با ایران برنیاید، با مخاطره یک جنگ ناخواسته و پرهزینه مواجه خواهد بود. منظور از تلاش ها برای کاهش تنش ها، «پایان دادن به اقدامات برای نابود کردن اقتصاد ایران، پیوستن مجدد به توافق هسته ای و سپس مذاکره بر سر یک توافق جامع تر» است. راب همچنین در جای دیگری گفته است که کمپین اعمال فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران بر مبنای «تفکر جادویی» است که احتمالا به جای نزدیک کردن ایران به میز مذاکرات، آن را خواهد راند. علی واعظ، از همکاران راب، دلیل این مساله را اینطور توضیح داده است: «برای تهران بالا بردن پرچم سفید در پی تحریم ها از تحمل تاثیر فاجعه آمیز آنها دشوارتر است.»

ری نوشته است که ایالات متحده حتی به رغم مواجهه با اعتراض های متحدانش باید به کمپین اعمال فشار حداکثری ادامه دهد چرا که ایران به قطعنامه ها واکنش نشان می دهد و نه به عقب نشینی از اقدامات تنبیهی. ری همچنین اینطور استدلال کرده که ایران اقدامات تحریک آمیز خود را در ماه های اخیر افزایش داده تا یک «روایت موفقیت» ایجاد کند و بتواند از موضع قدرت وارد مذاکره شود.

بریتانیا، فرانسه و آلمان که همه از دیگر طرفین توافق هسته ای ایران هستند، از ابتدای امر با استراتژی اعمال فشار حداکثری دولت ترامپ مخالفت کرده اند. با این حال، تلاش های آنها برای خنثی کردن تاثیر تحریم های ایالات متحده نتیجه ای نداشته است. برخی از تحلیل گران اینطور گمانه زنی می کنند که اروپایی ها خواه ناخواه مجبور به حمایت از سیاست ایالات متحده در قبال ایران می شوند. درباره اینکه دستیابی ایران به قدرت سلاح هسته ای عواقب سنگینی خواهد داشت، از سال 2010 تاکنون مطالب زیادی گفته شده است. همه نامزدهای احتمالی که می توانند ترامپ را در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده به چالش بکشند، گفته اند مجددا به توافق هسته ای 2015 ایران خواهند پیوست.

منبع: شورای روابط خارجی / مترجم: طلا تسلیمی