اشتباه اعراب در اعتماد به امریکا بر سر ایران

نویسنده: جیمز زوگبای

دیپلماسی ایرانی: از همان ابتدا که دونالد ترامپ انتخاب شد، به دوستان عرب خود هشدار دادم همه تخم مرغ های خود را در یک سبد نگذارند. اما بسیاری از اعراب امیدوار بودند که ترامپ سیاستی سخت در برابر ایران و سوریه اتخاذ کند و با «توافق قرن» به شکلی مناسب به تنش ایران و اسرائیل پایان دهد. اما دو سال و نیم بعد همه این امیدها ناامید شد.

خروج آمریکا از برجام و ازسرگیری تحریم ها نتیجه عکس داد و ایران را در پیگیری بلندپروازی های خود در منطقه جسورتر و تجاوزگرتر کرد. موقعیت ایران در سوریه و یمن تقویت شد.

سیاست ترامپ در سوریه و عراق چندان تفاوتی با سیاست اوباما نداشت. با وجود تهدیدهای لفظی مکرر، سوریه را به نیروهای ارتش و دولت این کشور، روسیه و ایران واگذار کرد.

اگر خرده امیدی به وی مانده بود، حوادث ماه گذشته و واکنش های عملی آمریکا در برابر رفتارهای اخیر ایران و موضع گیری های دولت ترامپ در مسأله فلسطین هیچ جایی برای امیدواری باقی نگذاشت.

خروج ترامپ از سوریه به ارتش ترکیه اجازه داد وارد خاک سوریه شود و با تنها گذاشتن کردها موجب پناه آوردن آنها به دامن دولت سوریه شد و در عمل کنترل منطقه ای که قرار بود خودمختار باشد، به دست دولت سوریه افتاد.

برنده هم این میدان ها ایران  و روسیه و بازنده آن کردها، فلسطینی ها و اعراب امیدوار به ایجاد تغییرات در سیاست بین المللی آمریکا بود.

موقعیت، نفوذ و اعتبار آمریکا در منطقه از زمان حمله جورج بوش پسر به عراق در سراشیبی قرار گرفت و روندی رو به افول را در پیش گرفت. اوباما برای متوقف کردن این روند، تصمیم به خروج از عراق گرفت. نتیجه این تصمیم افزایش قدرت ایران در عراق و ظهور داعش بود.

تردید اوباما در واکنش به بهار عربی، موجب شد مسأله به خود اعراب واگذار شود و آنها برای حفظ نظم قبلی تلاش کردند. منازعات در سوریه، لیبی و یمن به ایجاد رقابت های منطقه ای بر سر بهره برداری و اعمال نفوذ در این کشورها منجر شد.

برای همین بود که اعراب به وعده های ترامپ دل خوش کردند و امید بستند. آنها حالا همه به این واقعیت پی برده اند که حل مشکلات شدید منطقه به کشورهای خود منطقه واگذار شده است. استقبال کشورهای عربی از رئیس جمهوری روسیه، تلاش برخی کشورها برای بهبود روابط با ایران، اذعان به لزوم تعامل با دولت بشار اسد، تلاش برای مذاکره در یمن، تلاش هایی برای پیشنهاد به اسرائیل از نشانه های این واقعیت است.

جهان عرب به شدت نیازند اتحاد واقعی و عملی و ایجاد سازوکارهای منطقه ای برای حل چالش هایی است که با آن روبه رو است. آمریکا هم مانند سایر قدرت ها می تواند در این حوزه ها یاریگر کشورهای عربی باشد. اما نباید یک بار دیگر به وعده قدرت خارجی امید بست و وابسته شد.

منبع: جردن تایمز / تحریریه دیپلماسی ایرانی