سفر پوتین به عربستان بی نتیجه باشد روسیه به ایران نزدیکتر می شود

نویسنده: رئوف ممدوف

دیپلماسی ایرانی: ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در اواسط ماه اکتبر عازم عربستان می شود تا مقامات سعودی را برای انجام تعهدات مربوط به سرمایه گذاری چند میلیارد دلاری به شرکت های روسی در این کشور مجاب کند. وی همچنین امیدوار است تا مقامات سعودی را به تقویت و گسترش تجارت متقابل متقاعد کند. در این دیدار، اگر عربستان سعودی نتواند خواسته های پوتین را اجرا کند؛ ممکن است منجر به خروج روسیه از کارتل اوپک پلاس شود – توافقی که در دو سال گذشته زمینه افزایش قیمت نفت جهانی را فراهم کرده است. علاوه بر این، خروج روس ها از اوپک پلاس می تواند منجر به نزدیکی و دوستی بیشتر روس ها با دشمن اصلی سعودی ها یعنی ایران شود. 

نخستین سفر ولادیمیر پوتین به ریاض در فوریه 2007 و در مقابل نخستین سفر پادشاه سعودی توسط ملک سلمان در اکتبر 2017 انجام شد. این دیدار زمینه تقویت مناسبات بین دو کشور را فراهم کرد که محصول آن موافقت روسیه با عربستان سعودی در ایجاد توافق نامه اوپک پلاس بود. توافقی که  توسط 14 عضو اوپک و 11 کشور غیر اوپک با هدف دستیابی به افزایش قیمت نفت شکل گرفت. در این سفر مقامات سعودی وعده دادند که با حضور شرکت های نفتی روسی در عربستان موافقت کنند. مهمترین شرکت های روسی در این حوزه مجتمع گاز طبیعی مایع 2 Noratex Arctic و سیبور، بزرگترین تاسیسات پتروشیمی روسیه هستند. سعودی ها همچنین به روس ها سرمایه گذاری در حفاری اورآسیا، بزرگترین پیمان کار حفاری گاز و نفت خصوصی روسیه را وعده دادند. 

اگر چه در حال حاضر سعودی ها در تلاش به دستیابی به 30 درصد نوومت، بزرگترین پیمان کار نفت و گاز روسیه هستند اما در این دو سال هیچ یکی از این وعده های سرمایه گذاری محقق نشده است. اما در مورد این که آیا دو کشور می توانند روابط خود را در سطح بالاتری افزایش دهند، دارای انتظارات و نگرش های مختلفی هستند. برای نمونه، ریاض خواستار تمدید 20 تا 30 سال توافق اوپک پلاس شده است که در صورت لزوم (الزام) تولید نفت را کاهش دهد. اما روسیه با این دیدگاه مخالف است و این عدم تمایل به یک توافق از نسخه روسی برای یک اتحاد بلند مدت که کاهش تولید بیشتر مشورتی باشد تا الزام آور منجر شد. 

روس ها و سعودی ها همچنین بر سر صندوق توسعه مشترک شش میلیارد دلاری و انواع پروژه های تحت پوشش آن با یکدیگر اختلاف نظر دارند. صندوق سرمایه گذاری مستقیم روسیه و صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی، ابزار مالی مشترکی را در ماه مه 2017 ایجاد کردند. روسیه خواهان تامین مالی برای پروژه های انرژی است ولی عربستان سعودی خواهان هزینه برای پروژه های زیرساخت غیرانرژی مانند فرودگاه است. 

اگر چه ریاض تمایلی ندارد که به مجموعه تعهدات سرمایه گذاری انرژی خود به شرکت های نفتی روسیه پایبند باشد اما در غیر این صورت باید ریسک سرد شدن روابط با این کشور که می تواند شامل خروج کرملین از اوپک پلاس باشد را بپذیرد. خروج روسیه از اوپک پلاس می تواند شاهد نوسان قیمت و آشفتگی بازار جهانی نفت شود. عامل دیگر سردی روابط بین دو کشور می تواند در تحولات منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا مشهود باشد و هر گونه سازش احتمالی که ممکن است برای حل مسائل منطقه ای فراهم شود را از بین ببرد.

منبع: میدل ایست اینستیتیوت / ترجمه: علیرضا علیپور