قزاقستان نگران از حضور ایران در اتحادیه یورآسیا

نویسنده: ویکتوریا پانفیلوا

دیپلماسی ایرانی: قاسم جمرت توکایف و حسن روحانی، روسای جمهوری قزاقستان و ایران، در ایروان و در حاشیه اجلاس اتحادیه اقتصادی اوراسیا مسائل مرتبط با همکاری و از جمله، از طریق منشور همکاری های اتحادیه اقتصادی اوراسیا را بحث و بررسی کردند. اما، تهران طرح هایی در خصوص به عضویت درآمدن کامل در این اتحادیه را دارد. اما، در نور سلطان از این تفکر حمایت نمی کنند.

توکایف و روحانی در جریان مذاکرات در ایروان، در خصوص ضرورت تحکیم همکاری های متقابل با اتحادیه اقتصادی اوراسیا سخن گفتند. مسائل اصلی که در این دیدار مطرح شد، در رابطه با همکاری های دو جانبه در عرصه های تجاری – اقتصادی و ترانزیتی – لجستیکی و کشاورزی بود. روسای جمهوری دو کشور در خصوص ضرورت ادامه توسعه روابط میان دو کشور در تمامی رویکردهای ممکن به توافق رسیدند. و این در حالی است که در این اواخر، حجم مبادلات کالا میان قزاقستان و ایران تا 600 الی 700 میلیون دلار رسیده است.

الکساندر کاراوایف، عضو علمی انستیتوی اقتصادی آکادمی علوم روسیه، ضمن ارزیابی امکانات موجود در همکاری ایران با کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، خاطر نشان کرد که در چارچوب شعاع آزاد تجاری، میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا تجارت متقابل توسعه خواهد یافت. کاراوایف در گفتگو با نشریه «نزاویسیمایا گازتا» گفت: «اتحادیه اقتصادی اوراسیا مالیات کالاهای وارداتی را برای ایران در رابطه با 502 کالاو محصول کاهش داده است. این محصولات شامل پسته، خرما، انجیر، کشمش، میگو، و غیره می شوند. در شرایط اعمال تحریم های اقتصادی علیه ایران، وارد شدن ارز به ایران برای اقتصاد این کشور ضروری است و جایگاه های شغلی ثابتی را ایجاد می کند. ایران نیز به نوبه خود، تعرفه برای 864 کالا را کاهش داده است. کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا صادرات دارو، مواد شیمیایی، کاغذ، محصولات فلزی، انواع تجهیزات مکانیکی و برقی و خودرو را افزایش خواهند داد. احتمال دارد، حجم کلی صادرات تا 73 درصد افزایش یابد.»

به اعتقاد این کارشناس، پیشرفت های مثبتی با آذربایجان در آستارا در زمینه لجستیکی حاصل شده است. شعاع آزاد تجاری با ایران انگیزه لازم برای توسعه زیر ساخت های ترانزیتی – لجستیکی دو کشور را ایجاد می کند. در رابطه با تشکیل شعاع آزاد تجاری، مسیر جدید تجاری – اقتصادی ایجاد خواهد شد که در وهله نخست، بر توسعه کوریدور بین المللی ترانزیتی شمال – جنوب تاثیر مثبتی خواهد داشت. راه دریایی، توسعه کوریدور از طریق دریای خزر را پیش بینی می کند که به صورت مستقیم، ایران را به روسیه متصل می کند. در راه های زمینی، مسیر راه آهن از طریق گرجستان و ارمنستان و یا از طریق آذربایجان توسعه خواهد یافت.

به گفته ژانار تولیندینوا، استاد علوم سیاسی، قزاقستان از تفکر عضویت ایران در این اتحادیه حمایت نمی کند: «با توجه به روابط پیچیده غرب با روسیه و ایران، این روند، سیاسی شدن اتحادیه اقتصادی اوراسیا در برابر چشمان جامعه بین المللی را به همراه خواهد داشت و چنین روندی باب طبع قزاقستان نیست. برای قزاقستان، همکاری تجاری – اقتصادی با غرب – موضوع بسیار حساسی است، زیرا اتحادیه اروپا – مسیر اصلی صادرات مواد هیدرو کربنی قزاقستان است و شرکت «تنگیزشورویل» که سهم امریکایی ها در آن 75 درصد است، بزرگترین شرکت نفتی در قزاقستان به شمار می رود. باید گفت که یکی از هراس های قزاقستان، تحریم های غرب علیه روسیه است». 

وی در ادامه می افزاید: «با توجه به این که ایران در رویارویی مستقیم با غرب قرار دارد، این هراس قزاقستان شدت بیشتری می یابد.»

منبع: نزاویسیمایا گازتا / تحریریه دیپلماسی ایرانی