بازنگری امارات متحده عربی در اهداف سیاست خارجی (بخش دوم و پایانی)

دیپلماسی ایرانی: امارات متحده عربی برای مدتی در صف جلویی کمپین علیه ایران بوده و برای تشدید تحریم ها نه تنها با هدف از بین بردن دائمی چشم انداز هسته ای شدن ایران، بلکه برای مقابله با برنامه موشک بالستیک و کاهش نفوذ این کشور در خاورمیانه لابی می کرده چرا که توانایی های اینچنینی ایران را تهدیدی برای خود می انگاشته است. این کمپین بعضا امارات متحده عربی را به جنگ ائتلاف تحت فرمان عربستان سعودی در یمن کشاند، اما فشارهای بین المللی به ویژه از سوی کنگره ایالات متحده که به تعلیق توافق های تسلیحاتی با ریاض و ابوظبی تهدید کرده، از مخاطرات دیپلماتیک برای روابط اتحاد عربی با غرب حکایت دارد. و حالا که ایران در آنسوی سواحل امارات شروع کرده به اعتراض فعالانه به تحریم های ایالات متحده، ابوظبی در صدد تغییر رویکرد خود از رفتارهای تهاجمی برآمده تا مخاطرات پیش روی خود را کاهش دهد و روابط آسیب دیده را ترمیم کند. اما امارات متحد عربی در این شیوه جدیدی که در پیش گرفته، تمایلات خود مبنی بر کاهش قدرت ایران یا شکست دادن حوثی ها در یمن را به کلی رها نکرده است، بلکه صرفا تاکتیک هایی را به کار می گیرد که مخاطرات کمتری برای آن دارد.

تغییر استراتژی

تغییر رفتار امارات متحده عربی منعکس کننده تغییر دیدگاه های این کشور در رابطه با مخاطرات پیش روست، اما لزوما به معنای تغییرات اساسی در استراتژی های این کشور نخواهد بود. برای نمونه، امارات از تلاش ها برای افزایش نفوذ خود در یمن دست برنداشته است. نیروهای نیابتی ابوظبی همچون «نیروهای کمربند امنیتی» و «شورای انتقالی جنوبی» همچنان در یمن حضور دارند و اگرچه در نتیجه خروج نسبی نیروهای امارات متحمل شکست هایی شده اند، اما همچنان برای مدت زمانی در آینده به منعکس کردن نفوذ امارات در یمن ادامه می دهند. در عین حال، عقب نشینی نیروهای اماراتی می تواند سبب شود که این نیروهای نیابتی احساس کنند می توانند اهداف استراتژیک و محلی مختص خود را از جمله استقلال یمن جنوبی پیش ببرند که مغایر با حمایت رسمی ابوظبی از کشوری متحد تحت ریاست جمهوری عبد ربه منصور هادی است.

به علاوه، اماراتی ها از امید به از بین بردن قدرت حوثی ها دست نکشیده اند. بالعکس، آنها استراتژی خود را از مواجهه نظامی به سمت مذاکرات تحت رهبری سازمان ملل متحد در سوئد تغییر داده اند. مسیر دیپلماتیک مخاطرات کمتری در بر دارد و اگر نهایت به نتیجه برسد، می تواند به تهدید حوثی ها برای امارات متحده عربی و عربستان سعودی پایان دهد. اگر این مسیر دیپلماتیک از هم بپاشد هم اماراتی ها با توجه به کاهش شمار نیروهای نظامی خود در یمن تا اندازه زیادی از انتقادهای بین المللی مبنی بر تقصیرکار بودن در بی نتیجه ماندن این روند، مصون می مانند. در هر دو حالت، امارات متحده عربی می تواند با به حداقل رساندن خطر استراتژی خود در یمن برای روابط خارجی اش و کاهش هزینه های داخلی ناشی از مداخله، ضرورت های استراتژیک خود را برآورده سازد.

امارات در دیدگاه خود به چالش ایران نیز تغییری ایجاد نکرده است؛ بالعکس، این کشور سعی دارد بر مخالفت خود با راه حل نظامی برای مشکل ایران تاکید کند. برای اماراتی ها دست کم در حال حاضر تنها اعمال فشار بر ایران از طریق تحریم ها به شرط آنکه به درگیری نظامی منجر نشود، مطلوب است؛ به ویژه اینکه تنش های منطقه ای به شدت بر مشکلات اقتصادی پیش روی دبی افزوده است. اگرچه امارات متحده موفق شد در مواجهه پیشین ایالات متحده با ایران از اتخاذ موضع رسمی در مخالفت با اقدام نظامی خودداری کند، اما اکنون که درگیری به یک احتمال قوی تبدیل شده، ابوظبی هم ضروریت ابراز نظر در این زمینه را حس کرده است.

با این حال، امارات هنوز در صحنه منطقه ای آنقدر بازیکن بزرگی نیست که بتواند از درگیری منطقه ای یا کشیده شدن پای خودش به آن جلوگیری کند. یک حمله ی آمریکایی یا اسرائیلی، آزار و اذیت بیشتر ایران و اقدامات تحریک آمیز در منطقه، پیشروی بیشتر ایران در توسعه برنامه هسته ای ایران یا هر اتفاق مشابه دیگری می تواند جرقه ای برای جنگ خارج از کنترل امارات متحده عربی باشد. به طور مشابه، امارات متحده عربی هیچ کنترلی بر تغییر دیدگاه متحدان به خودش ندارد. در چنین شرایطی، اماراتی ها یک قدم به عقب برمی دارند و آنچه در توان دارند با ابزاری که در اختیار دارند به کار می گیرند و منتظر می مانند تا ببینند شرایط پس از آنکه قدرت های بزرگتر منطقه انتخاب های خود را انجام دادند، چگونه خواهد شد.

منبع: استرتفور / مترجم: طلا تسلیمی