چه کسانی جلوی ترامپ را برای حمله به ایران گرفتند؟

نویسنده: تام امبری-دنیس

دیپلماسی ایرانی: پس از آنکه دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا دستور به حمله هوایی علیه ایران را در آخرین لحظات لغو کرد، سوالاتی در این باره مطرح شد که آیا شخصی از خارج از کاخ سفید بر او نفوذ داشته است؟ طبق گزارش های منتشر شده، ترامپ که در ابتدا گفته بود ایران با هدف گرفتن پهپاد آمریکایی در تنگه هرمز اشتباه بزرگی مرتکب شده، دستور حمله نظامی علیه ایران را صادر کرده بود. طبق گزارش نیویورک تایمز، عملیات حمله به هدف همچون رادارها و موشک اندازها در مراحل اولیه بود و هواپیماها به پرواز درآمده و کشتی ها به موقعیت لازم منتقل شده بودند. اما پیش از اینکه موشکی شلیک شود، عملیات متوقف شد.

هنوز معلوم نیست که ترامپ خودش تغییر عقیده داده یا اینکه حمله به دلایل عملیاتی یا استراتژیک لغو شده، اما دکتر کارن وون هیپل یک مشاور ارشد پیشین وزارت خارجه باور دارد که یک نفر موفق شده است نظر ترامپ را عوض کند: «در مورد رئیس جمهوری ترامپ واقعا سخت است که بگوییم کسی موفق شده در گوش او زمزمه کند، اما ظاهرا یک نفر توانسته نظر او را عوض کند؛ حال اینکه این فرد تاکر کارلسون از فاکس نیوز بوده یا جاستین ترودو نخست وزیر کانادا، واقعا تشخیصش سخت است.» ترامپ با جاستین ترودو دیدار داشت و دیلی بیست هم در گزارشی نوشت که کارلسون در خفا به رئیس جمهوری درباره اقدام نظامی علیه ایران هشدار داده است.

این اتفاق با موضع دو نفر از سرسخت ترین مخالفان ایران در دولت ترامپ یعنی مایک پومپئو وزیر امور خارجه و جان بولتون مشاور امنیت ملی مغایرت دارد. به گزارش سی ان ان، بولتون که در گذشته بارها تغییر نظام در ایران را خواستار شده، درگیر «مناظره» ای طولانی مدت با ترامپ درباره چگونگی برخورد با ایران بوده است.

در فاکس نیوز به نظر می رسید جنگ بر سر جلب توجه ترامپ است: شان هنیتی یکی دیگر از میزبانان این برنامه حمله به ایران را خواستار شده و کارلسون یک قسمت کامل از برنامه خود را به زیر سوال بردن شواهد نه چندان معتبر مقامات ایالات متحده در مقصر دانستن ایران در حملات به نفتکش ها در منطقه خلیج فارس و دریای عمان اختصاص داده است. کالسون به پومپئو به دلیل مسئول دانستن ایران حمله و شرایط را با توجیهات اشتباه دوران بوش در رابطه با جنگ عراق در سال 2003 قیاس کرد و گفت: «ما هنوز هم داریم هزینه های آن را می پردازیم.»

دکتر وون هیپل این مساله را مطرح کرده که ترامپ احتمالا به توصیه کارلسون گوش کرده است: «او به شدت مخالف جنگ در خاورمیانه است و به شدت ترامپ را برای خودداری از هر گونه اقدامی علیه ایران تحت فشار گذاشته و حتی پومپئو را برای گزارش دادن درباره اطلاعاتی که دارد در فاکس نیوز، به چالش کشیده است و می دانیم که ترامپ واقعا او را دوست دارد و به او گوش می دهد.»

وون هیپل افزود: «در مورد ترامپ، به نظر می رسد که او یک رویکرد واحد در تجارت و در سیاست خارجی دارد و دوست دارد که تا سر حد ممکن فشار اعمال کند و تصور می کند که دیگران در نهایت تسلیم خواهند شد و در سیاست خارجی چنین رویکردی جواب نمی دهد.»

بن رادز، مشاور پیشین امنیت ملی در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما گفت که سردرگمی در رابطه با حمله علیه ایران نشان دهنده «نبود یک روند منطقی و یکپارچه در تصمیم گیری ها در زمینه امنیت ملی» بود و این مساله همواره در دولت ترامپ مخاطره آفرین بوده است.

مایکل مک فال سفیر سابق آمریکا در روسیه حتی از افشای اطلاعاتی از درون دولت آمریکا سخن گفت مبنی بر اینکه بازگشت ترامپ از تصمیم به حمله به ایران اقدامی از سوی مقامات دولت او در راستای تضعیف رئیس جمهوری بوده است.

مقامات ایران روز جمعه اعلام کردند که از طریق عمان پیامی مبنی بر حمله ایالات متحده دریافت کرده اند: «ترامپ در این پیام گفته با هر گونه جنگ با ایران مخالف است و می خواهد درباره مسائل گوناگون گفت و گو کند. او مدت زمان کوتاهی را برای پاسخ تعیین کرد، اما واکنش فوری ایران این بود که هرگونه تصمیم گیری در این زمینه به آیت الله علی خامنه ای رهبر معظم این کشور است.»

این در حالی است که درباره شرایط هدف گرفته شدن هواپیمای بدون سرنشین «گلوبال هاوک آر کیو-4 ای» توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مشکوک است. ایران اعلام کرده که این هواپیمای بدون سرنشین با گستره بالی بیشتر از بوئینگ 737 و ارزشی بیش از 100 میلیون دلار حریم هوایی آن را نقض کرده است. ایالات متحده مدعی است که حمله در حریم هوایی بین المللی رخ داده، اما شواهد مستدلی ارائه نکرده است. 

منبع: ایندیپندنت / مترجم: طلا تسلیمی