کابوس خودساخته بن زاید در برابر ایران

نویسنده: دیوید هرست (David Hearst)، سردبیر «میدل ایست آی» و کارشناس برجسته مسائل خاورمیانه

دیپلماسی ایرانی: ابوظبی امروز به نظر بسیار وحشت زده می آید. ولیعهمد ابوظبی از هر اقدامی علیه ایران حمایت کرد: خروج امریکا از توافق هسته ای با ایران، تحریم ها علیه ایران، تشکیل ناتوی عربی، برگزاری کنفرانس «ضد ایرانی» در لهستان، تروریستی دانستن سپاه پاسداران. همه این حمایت ها برای آن بود که این شیخ نشین کوچک به یکی از ارکان اصلی سیاسی امریکا درقبال ایران تبدیل شود.

اما امروز این امیر هزینه مواضعش را می پردازد. سه حمله به نفتکش ها در نزدیکی امارات و حمله به خط لوله نفت در عربستان به روشنی نشان می دهد که درصورت درگرفتن جنگی در خلیج، ابوظبی در برابر هر نوع حمله ای در جنوب تنگه هرمز تا چه حد آسیب پذیر است.

یک منبع اماراتی مطلع تأکید کرد که حمله به چهار نفتکش در نزدیکی امارات اولین حمله از این نوع نبوده است. به گفته این منبع آگاه چند روز پیش از آن حمله، یک چاه نفت امارات در خلیج نیز هدف قرار گرفته بود.

این منبع که نخواسته نامش فاش شود افزوده که آسیب های این حمله محدود و در حد مین های معمولی بوده و روشن است که هدف از آن ارسال پیغام است. این منبع می افزاید: «ما بسیار نگرانیم. «جان بولتون» با آن سرعتی که امارات انتظار دارد عمل نمی کند». اطمینان از صحت اظهارات این منبع آگاه ممکن نیست.

سه کنفرانس در مکه که همه با حضور «محمد بن زاید»، ولیعهد ابوظبی، برگزار شد نیز نتوانست به واکنشی منسجم و متحد علیه ایران بینجامد جز اینکه فاش شد که حمله سومی به بندر نفتی ینبع عربستان هم صورت گرفته است.

به گزارش میدل ایست نیوز، اما پیغامی که نشان انسجام و اتحاد داشت از جبهه مخالف صادر شد. «سید حسن نصرالله»، دبیر کل حزب الله لبنان، روز شنبه (اول ژوئن) تأکید کرد که اگر امریکا جنگی در منطقه راه بیندازد «همه منطقه آتش خواهد گرفت» و قیمت نفت به ۳۰۰ دلار خواهد رسید و ابراز اطمینان کرد که چنین جنگی درنخواهد گرفت چون «برای همه آنها که درگیرند» عواقب سنگینی خواهد داشت.

این پیغامی به همسایگان خلیجی ایران بود. حملاتی که توجه دنیا را به خود جلب کرد اما آسیب چندانی به کسی نرساند، پیغامی شخصی برای محمد بن زاید بود.

عامل این حملات هرکه بوده باشد ــ تاکنون امارات بدون آوردن شواهدی ایران را متهم کرده است ــ به نظر می آید که می خواسته بگوید: «دو جبهه می توانند تنش ایجاد کنند و اگر بخواهی تو آن را راه بیندازی خودت اولین کسی خواهی بود که از آن ضربه می خوری».

امارات در پاسخ به این پیغام سکوت پیشه کرد. در آغاز امارات منکر اصل اتفاقات نزدیک بندر فجیره شد، همان طور که حملات انصارالله به فرودگاه های ابوظبی و دبی در تابستان گذشته را منکر شد. اما انصارالله با انتشار ویدئویی بر ادعای خود پافشاری کردند.

امارات در کنفرانس های سه گانه مکه هم از اتهام رسمی ایران به دست داشتن در این حملات خودداری کرد و هر اشاره ای به نقش ایران ازجانب عربستان بود نه امارات. متهم کردن رسمی ایران بدان معناست که ایران به جنگ دست زده است، جنگی که هیچ کس آماده آن نیست، به خصوص امارات.

چنین جنگی هزینه بیمه را بالا می برد و پهلو گرفتن کشتی های تجاری در بنادر امارات به خصوص بندر فجیره را که دومین بندر بزرگ دنیا در حمل سوخت است کم می کند.

در سال ۲۰۱۸، حجم مبادلات مالی غیر نفتی امارات با ایران به ۱۶٫۸۳ میلیارد دلار رسید که اکثر آن از دبی بود. اکنون با تحریم های جدید بسیاری از شرکت های ایرانی از امارات اخراج و در عمان و ترکیه و قطر مستقر شده اند. این خود مایه اختلافات میان دبی و ابوظبی شده است.

انتقاد از سیاست های تنش زای محمد بن سلمان در بالاترین سطوح حاکمیتی دیده می شود. «محمد بن راشد آل مکتوم»، نخست وزیر امارات و حاکم دبی، با انتشار توئیتی از مخالفتش با «سیاست های زشت» سخن گفت و تأکید کرد که تاریخ داوری خواهد کرد که آیا حاکمان عرب دستاوردهای بزرگی داشته اند یا صرفاً حرف های پوچ زده اند.

کارکنان سابق وزارت امور خارجه امریکا اکنون دریافته اند که با میدان دادن به محمد بن سلمان و رساندن این خلبان سابق نیروی هوایی امارات به موقعیت کنونی اش، یک «فرانکشتاین کوچک» ساخته اند، اما بسیار دیر شده است.

استراتژی ایران پس از پایان مهلت ۶۰ روزه اش به کشورهای امضاکننده توافق هسته ای به احتمال قوی خارج شدن از بندهای خاصی از این توافق خواهد بود که حکم ابزار فشاری در مذاکرات آینده را خواهد داشت. این استراتژی برای تعیین پیش شرط های ایران جواب خواهد داد. چرا باید ایران پیش از برداشته شدن تحریم ها دوباره وارد مذاکره شود؟

از سوی دیگر انصارالله بانک اطلاعاتی ۳۰۰ هدف را دارند که برای ارسال پهپادهای انتحاری خود آماده کرده اند.

معضلی که ابوظبی در آن گیر افتاده قطعا ساخته دست خودش است. مردی که در سرتاسر خاورمیانه کمترین تعادل را در مواضع سیاسی خود دارد و بارها نشان داده که در جنگ بی پایانش با ایران و اخوان المسلمین توانایی ایجاد نزاع های تازه را دارد، اکنون در شرایط سختی به سر می برد. نیروهایش درگیر باتلاق یمن شده اند. مزدورانش در لیبی به هیچ جایی نرسیده اند. و باز می کوشد همین معادله را در سودان اجرا کند.

شاید ترامپ هم با تأخیر دریابد که بزرگ ترین متحدش خطری بزرگ برای منافع نظامی امریکا در خلیج است.

منبع: میدل ایست آی/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/11