مسعود بارزانی فقط به حرف نتانیاهو گوش داد و باخت

دیپلماسی ایرانی: امسال برای هشتمین سال متوالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. این یادداشت ها بعد از سفر وی به امریکا و دیدارش با مقامات فعلی و سابق امریکایی به طور مرتب در روزنامه النهار منتشر شده است. به دلیل تغییراتی که در روزنامه النهار ایجاد شده نتوانستیم به همه این یادداشت ها دسترسی داشته باشیم اما آن دسته از یادداشت هایی که امکان دسترسی به آنها وجود داشته و از اهمیت و جذابیت بالایی برخوردار بوده است را تهیه و منتشر می کنیم. در این جا بیست و هفتمین بخش از این یادداشت ها را می خوانید:
بعد از آن به سراغ مسئولی در دولت امریکا که ماموریت رسیدگی به عراق و اوضاع و تحولات آن دارد، رفتم. در ابتدای دیدار از او پرسیدم: نظرت درباره اوضاع امروز عراق چیست؟ نقش ایران در آن چگونه است؟

جواب داد: «بذار اول از همه بگویم که امریکا در عراق حضور دارد و تلاش می کند حضور خود را حفظ کند و تاثیرگذار باشد و به تعاملش با سیاستمداران و ملت آن ادامه می دهد. البته روابطش با عراق همانند دوره قبل برنمی گردد، یعنی روزهای بعد از سرنگونی صدام حسین و نظام او، قبل از عقب نشینی نیروهای امریکایی از آن. اما امریکا نقش ادامه داری را در عراق دارد. عراقی ها هم از این نقش آفرینی استقبال می کنند اما کلا این به آن معنا نیست که کشورشان به کشوری وابسته به امریکا تبدیل شود.»

سپس ادامه داد: «اهل تسنن در عراق حتی تا همین مدت زمان نزدیک خودشان را اکثریت می پنداشتند و می گفتند که 51 درصد جمعیت عراق را تشکیل می دهند. هیچ کس هم نمی توانست آنها را قانع کند که حرفی که می زنند صحیح نیست. شاید حتی تا همین الآن هم همین نظر را داشته باشند. اما الآن می گویند خودشان و کردهای اهل تسنن 51 درصد از ملت عراق را شامل می شوند.»

بعد به وضعیت کردها پرداخت و گفت: «در هر حال، کردها اشتباه کردند. به خودمختاری نزدیک به استقلال خود ادامه می دادند، اما الآن بعضی از این ویژگی ها را از دست داده اند، برای این که دچار دو دستگی شدند و خطای فاحشی را مرتکب شدند و بر برگزاری همه پرستی استقلال از عراق اصرار کردند. آنها به توصیه های امریکا نه تنها گوش نمی کنند بلکه دیگر حتی با امریکا همراه نیستند، امریکا همواره به آنها می گفت از اعلام استقلال دوری کنند و به خودمختاری بسنده کنند. نخستین مسئول این اشتباه نیز رئیس اقلیم کردستان، مسعود بارزانی بود. او فقط به حرف بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل گوش داد و معرکه همه پرسی را باخت، و می رفت که حتی خودمختاری را هم از دست بدهد. او خیلی از اختیاراتی که عملا در اختیار داشت و هم ردیف استقلال بود را از دست داد. الآن وضعیتش سخت شده است. البته این به آن معنا نیست که کردهای عراق رسما خودمختاری را از دست می دهند. اما خودمختاری آنها فقط در چارچوب کشور یکپارچه عراق خواهد بود نه همانند گذشته.»

پرسیدم: وضعیت اهل تسنن عراق چگونه است؟

جواب داد: «وحدتی که نزد کردها موجود است عرب های سنی ندارند. وضعیت آنها فرق می کند. آن چه جدید است این است که با وجود اختلافاتشان با شیعیان، شاید هنوز بقایایی از داعش در میان آنها باشد. اما دیگر از گروه های «بعثی» یا دیگر گروه های غیرطایفه ای یا سنی که خشونت را دنبال می کردند، خبری نیست. شدند طایفه ای که تلاش می کنند جزئی از کشور عراق باشند. و این چیزی است که الآن دنبالش هستند. شاید در آینده عراق فدرالی یا غیرمتمرکز گسترش یابد.»

نظر دادم: «اما می دانی که فدرالیسم در جهان سوم معمولا به تجزیه ختم می شود. در حالی که اکثریت شیعه در عراق به حکومت خود بر همه با وجود حکومت فدرالی و غیرمرکزی مطابق با قوانین عراق ادامه می دهد. نظرت درباره انتخابات چیست؟»

(این گفت وگو قبل از انتخابات عراق انجام شده است) جواب داد: «آن چه ما و عراقی ها (سنی) می خواهند مشارکت در قدرت است. می خواهند همه آنها به عنوان عراقی در انتخابات و مجلس نمایندگان و دولت و سرمایه گذاری ها و مبارزه با فساد و پروژه های مختلف مشارکت داشته باشند. البته مشکلاتی هم هست. ایران در عراق حضور دارد و دخالت می کند (!) ایران مالکی را می خواهد و به نظر می رسد از نخست وزیری حیدر العبادی استقبال نمی کند.»

بعد پرسید: «آیا فکر می کنی عبادی که با داعش جنگید و به همراه او، کردها، به درد ایران می خورند؟»

جواب دادم: «قطعا در انتخابات به دردش می خورند. اما یک موضوع مهم وجود دارد که باید آن را جدی گرفت. در انتخابات عراق ایران مستقیما ورود می کند، در حالی که دشمنان ایران مثل عربستان نمی توانند با همان قدرت و در همان سطح ورود کنند شاید به این دلیل که آنها در واقعیت عملا متفرق هستند. ایران مالکی را می خواهد شاید هم یکی از رهبران «حشد الشعبی» اما با نخست وزیری عبادی مخالف است.»

[از آنجایی که این مطلب قبل از انتخابات عراق تهیه شده عینا نقل شده است، طبیعتا بعد از انتخابات عراق واقعیت چیز درگیری را رقم زده که با اظهارات مقام امریکایی مغایرت دارد.]

ادامه دارد...