سیاست واحدی برای حل مشکلات عراق نیست
دخالت خارجی، اعتراضات مردمی و مساله حمله به کنسولگری ایران
بهاره سلطان پور، عضو تحریریه دیپلماسی ایرانی
دیپلماسی ایرانی: طی چند ماه گذشته در بسیاری از شهرهای عراق شاهد اعتراضات و درگیری های گسترده بوده ایم. در اوایل تیر ماه بود که در بسیاری از شهرهای شیعه نشینی عراق به دلیل نبود آب و برق، بیکاری و وضعیت معیشتی و ... مردم معترض بودند. این درگیری ها کم کم رنگ و بوی سیاسی به خود گرفت. اعتراض ها از بصره کلید خورد، اما طی حدود این دو ماه فراز و نشیب داشته است، اما هفته ای که گذشت به اوج رسید، به طوری که در این هفته معترضین به ساختمان فرمانداری بصره حمله کردند و چند ساختمان و مقر دولتی و سیاسی از جمله کنسولگری ایران در بصره را به آتش کشیدند. اما مساله آتش زدن کنسولگری ایران که تنها مقر دیپلماتیکی بود که در بصره معترضان توانستند به آن حمله کنند و آتش بزنند، بازتاب گسترده ای در عرصه بین المللی و افکار عمومی پیدا کرد. بسیاری این اقدام را ماحصل سوء استفاده و شیطنت گروه ها، طرف ها یا کشورهای مخالف ایران از اعتراضات مردم عراق دانسته اند.
در این رابطه داوود هرمیداس باوند، کارشناس مسائل بین الملل در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی در رابطه با آتش زدن کنسولگری ایران در بصره می گوید: «بدون شک این رویداد بدون نقشه قبلی و بدون هماهنگی رخ نداده است. نکته جدی در این رابطه به کشیده شدن پای ایران به عنوان یکی از عوامل اصلی این اعترضات باز می گردد. به گونه ای که اکنون مردم عراق در سایه موج سواری رسانه ایشان، تهران را یک پای ثابت مشکلات عراق می دانند. از این زاویه جامعه عراق به حق یا ناحق، اعتراض جدی دارند در خصوص آن چه دخالت ایران در امور داخلی عراق نامیده می شود. اما بدون تردید عوامل کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس به خصوص عربستان در این حادثه نقش خود را ایفا کرده است و می کنند.»
وی در ادامه می افزاید: «ریاض در سایه حمله و به آتش کشیده شدن سفارت خودش در تهران و کنسولگریش در مشهد در پی تلافی آن در تمامی این سال ها بوده است که این اعتراضات مردمی عراق بستر را برای این اقدام فراهم کرد. در این خصوص از آمریکا تا دیگر کشورها سعی دارند تا عدم دخالت ایران در امور عراق را به عنوان یک خواست و مطالبه عمومی مردمی در این کشور بدل کنند. پس اگر چه حضور ایران در عراق به خواست و تقاضای رسمی دولت بغداد بوده، اما در تلاشند بگویند که افکار عمومی این کشور به شدت مخالف حضور و دخالت تهران در امور عراق است. این مساله اکنون می تواند به بهانه جدید ترامپ در خصوص فشار بر ایران بدل شود تا دیپلماسی منطقه ای و نفوذ ایران در خاورمیانه را بیش از پیش در نزد جامعه جهانی منفی جلوه دهد.»
عراق کشوری است که با مشکلات زیادی رو به رواست این کشور، کشوری جنگ زده محسوب می شود و هنوز آثار جنگ در بعضی از شهرها به خوبی قابل لمس است. تا همین یک سال پیش نیروهای داعشی در این کشور حضور داشتند و آثار تخریب این نیروها هنوز بر در و دیوار شهرهای مختلف عراق پیدا است. بسیاری از کشورهای خاورمیانه به فکر ایجاد تنش دوباره در عراق و پیاده کردن سیاست خود در این کشور هستند. اختلافات قومی و مذهبی نیز در بسیاری از شهرهای این کشور همچنان وجود دارد.
از سوی دیگر در طول 15 سالی که از زمان سرنگونی حکومت بعثی گذشته تا کنون هیچ مسئولی نتوانسته است رضایت مردم را کسب کند. مردم اکثرا از وضعیت نابه سامان کشورشان، کمبود خدمات و گسترش فساد اعتراض داشته اند که این مساله در سال های اخیر و زمانی که بنا به تشکیل دولت های جدید بوده یا فشار عمومی برای انجام اصلاحات به دولت افزایش یافته، اعتراض ها و درگیری هایی در شهرهای مختلف به وجود آورده است، این مساله نشان می دهد مردم از حاکمان خود راضی نیستند و در بیشتر مواقع آنها را به فساد متهم می کنند. حیدر عبادی 2 ماه پیش که اعتراضات بالا گرفته بود، اعلام کرد بودجه ای برای ایجاد شغل، تامین بهداشت و خدمات اجتماعی در نظر می گیرد، اما عملا تا کنون کاری از پیش نرفته است .
ماجد غماس، رئیس دفتر مجلس اعلای اسلامی عراق در ایران در این باره در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی می گوید: «15 سال است که خدمات شهری، نبود برق و آب آشامیدنی مناسب از خواسته های به حق و قدیمی ملت عراق بوده است. این مساله یقینا بسترساز تنش های اخیر بوده است. اما مساله مهمتر نبود وحدت در میان مقامات و مسئولین عراقی است. این وحدت در نابودی داعش کارساز بود، اما اکنون این وحدت برای رسیدگی به وضع ملت عراق وجود ندارد. همین نکته هم دامنه اعتراضات را در گذشته و اکنون شعله ور نگاه داشته است. حال به این نبود وحدت، فساد پررنگ اداری و مالی را که اضافه کنید، یقینا نتیجه این وضعی است که عراق به آن گرفتار آمده است. اما این شرایط به نحوی بستر را برای برخی خواسته های نابه جا شکل داده است، از تغییر در ساختار سیاسی تا ایجاد قانون اساسی جدید و دیگر مسائل.»
وی در ادامه می افزاید: «در این میان هم دشمنان ملت عراق موج سواری خود را می کنند و در برخی موارد به دنبال شعله ورتر کردن آتش این اعتراضات هستند. در این راستا هم ایران به عنوان ریشه تمام مشکلات عراق مطرح می شود تا فاصله جدی میان بغداد و تهران شکل بگیرد. اما دوست و دشمن می داند که ایران فقط به دنبال تعالی عراق است. پس یکی از حلقه های پسا داعش زدودن نقش ایران در عراق است.»
غماس تاکید می کند، با این اوضاع ممکن است عراق تا چندین سال دیگر نتواند به فکر معیشت و رفاه شهروندان خود باشد. نبود یک سیاست واحد در کشور مهمترین دلیلی است که این امر هیچ گاه محقق نمی شود.
نظر شما :