عراق به منافع ملی خود فکر می کند

نویسنده: بهاره سلطان پور، عضو تحریریه دیپلماسی ایرانی

دیپلماسی ایرانی: حیدر عبادی، نخست وزیر عراق هفته گذشته اعلام کرد برخلاف میل باطنی خود با تحریم های آمریکا علیه ایران همراه خواهد بود. اظهارات عبادی باعث شد بسیاری در ایران و عراق به موضع گیری های او واکنش منفی نشان دهند. اما عبادی تاکید کرد عراق فقط از تحریم عدم مبادله تجاری با دلار با ایران پیروی خواهد کرد. اظهار نظرهای عبادی گر چه بر خلاف میل باطنی اوست اما، به خاطر منافع کشورش مجبور به این اقدام شده است. آمریکا به عراق دستور داده است بین ایران و آمریکا یکی را انتخاب کند.

محمود صادقی صبح پنجشنبه در آخرین پست توییت خود نوشت: «دولت عراق مطابق ماده ۶ قطعنامه( ۵۹۸) ۱۱۰۰ میلیارد دلار بابت غرامت خسارات مستقیم جنگ تحمیلی به ایران بدهکار است؛ دولت ایران با لحاظ تنگناهای مردم عراق در مطالبه این غرامت تعلل کرده است؛ اکنون نخست‌وزیر عراق به‌جای جبران، با تحریم‌های ظالمانه علیه مردم ایران همراهی می‌کند»!

سخنگوی رسمی مقاومت اسلامی نُجَباء نسبت به اعلام همراهی نخست‌وزیر عراق با تحریم‌های آمریکا علیه ایران، واکنشی شدیداللحن نشان داد. سید هاشم الموسوی با مخاطب قرار دادن حیدر العبادی از او پرسید: «ما ملت عراق از کِی جزء پروژه تحریم ملت‌ها بوده‌ایم؟ فرزندان عراق از چه زمانی شریک محور تروریسم آمریکایی بوده‌اند؟ محوری که به‌دنبال مداخله و تجزیه کشورها، ظلم به ملت‌ها و غارت ثروت‌هایشان است. ملت بخشنده عراق نه فقط با مال، بلکه با جان خود در فلسطین و سوریه فداکاری کرده است. ما نه اکنون و نه هیچ زمان دیگر اجازه نخواهیم داد که عراق به ایالتی از ایالات آمریکا تبدیل و اراده آنان بر ما تحمیل شود. ما برای تثبیت حاکمیت عراق خون داده‌ایم و اجازه نمی‌دهیم کسی به استقلال ما دست‌اندازی کند.»

وی با تأکید بر این‌که «دولت عراق نباید از تصمیم یک جانبه آمریکا برای تحریم ایران بترسد»، افزود: «این تصمیم شورای امنیت نیست که در برابر آن تسلیم شویم. دو سوم جهان از روسیه و چین گرفته تا هند، پاکستان و سایر کشورها در کنار ایران ایستاده‌اند.»

مرکز رسانه ای نجباء در ادامه به نقل از عضو ارشد مقاومت اسلامی نُجَباء  اضافه کرد: «ایران امروز به‌خاطر حمایت واقعی از فلسطین، عراق، سوریه و همه کشورهای اسلامی مورد هجمه قرار گرفته است. آیا ایران خودروی انفجاری و کمربند انتحاری به عراق فرستاد»؟!

در سال 2017 عراقی ها گوجه فرنگی، ‌پنکه، پتو و خوردرو از ایران وارد کردند اما به گفته یک مقام مسئول عراقی  واردات خودرو از ایران به خاطر تحریم های آمریکا متوقف شده است. در مقابل دولت عراق از آمریکا تقاضای وارد کردن بعضی قطعات لازم خوردرو کرده است.

عراقی ها در سال 1955 بعد از حمله به کویت از سوی آمریکا تحریم شدند. تحریم ها به شکلی بود که عراقی ها نفت خود را به کشورها صادر و در مقابل از آنها مواد غذایی و دارویی دریافت می کردند.

شاید یکی از مهمترین دلایلی که نخست وزیر عراق از تحریم های آمریکایی ها علیه ایران پیروی می کند، ترس از اعمال تحریم های مجدد از سوی آمریکاست که این بار با توجه به رویکرد رئیس جمهوری این کشور بسیار شدیدتر هم خواهد بود.

یکی دیگر از عواملی که باعث شده عبادی با تحریم ها همسو شود، مسئله داعش است. عراق کشوری جنگ زده با اختلافات سیاسی و قومی زیاد است که به تازگی سایه داعش را کمتر احساس می کند. عراقی ها امروزه به دنبال آرامش و ثبات در سیاست، اقتصاد و جامعه هستند. با این حال عراق بیشتر به فکر منافع ملی خود است و تفاوتی ندارد که این منافع را از طریق ایران، آمریکا یا  ترکیه و ... تامین کند. شاید در شرایطی کنونی ایران و فشارهای بین المللی بر ایران، آمریکا برای عراقی ها بهتر باشد.

شاید یکی دیگر از عواملی که باعث شده عراق با تحریم ها همسو شود، قطع صادرات برق به عراق از سوی ایران است. در ماه گذشته در بسیاری از شهرهای عراق اعتراضاتی انجام شد که به باور بعضی ها یکی از دلایل این اعتراضات نبود برق در این کشور و قطع برق از سوی ایران بود.

حسن کاظمی قمی، اولین سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق بعد از سقوط رژیم بعث و کارشناس مسائل عراق در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی در این باره گفت: «عراق طی چند دهه اخیر به خصوص در دو دهه اخیر از نظر زیرساخت ها به شدت با مشکل مواجه است. ایران اولین کشوری بود که در تامین انرژی برق به عراق کمک کرد. امروز 5 شبکه برق در این خصوص فعال هستند. حتی بخش قابل توجهی از سوخت نیروگاه های عراق از گاز ایران تامین می شود. اما در چند وقت اخیر هم جریان سازی هایی در ساختار سیاسی عراق علیه نظام جمهوری اسلامی ایران به راه افتاده است. جریانی که با موج سواری بر اعتراضات مردمی عراق سعی دارد ایران را متهم به برخی مسائل در تقسیم قدرت عراق کند.»

وی در ادامه افزود: «در این میان هم حمایت های آمریکا و ارتجاع منطقه هم بی تاثیر نبود و آنها هم در حمایت از این جریان سعی داشتند تا جایگاه ایران را در نزد مردم و جامعه عراق بدبین کنند. اما عراقی ها خوب می دانند که ایران چه تلاش ها و کارهایی را برای رشد عراق در طول این سال ها داشته است. از این رو نمی توان مساله برق را به بستر سازی برای مواضع عبادی مرتبط دانست. اگر هم به مواضع آقای عبادی نگاه کنیم مواضع او با خصومت همراه نبود. وی به صراحت اعلام داشت که ما هر گونه تحریم علیه ایران را محکوم می کنیم اما بنا به مصالح کشور و برخی فشارها مجبور به پذیرش برخی شرایط هستیم. حتی خود حزب عبادی هم این مساله را به شدت محکوم کرد. لذا آن چیزی که در مواضع مطرح بوده با آن چیزی که در عمل شاهدیم تفاوت دارد و احتمالا هم در آینده روابط دو کشور باز ادامه پیدا کند.»

وی تاکید کرد، این اولین باری نیست که آمریکا چنین اولتیماتوم ها و فشارهایی را علیه کشورها داشته است. اما این که این فشار مانع از همکاری دو کشور شود من آن را خیلی جدی نمی دانم. اگر چه هر نوع همراهی و همسویی با آمریکا به خصوص تحریم های ظالمانه علیه ایران یقینا به ضرر خود آن کشورها تمام خواهد شد و این دست از مواضع هم به شدت محکوم است، حال از طرف هر شخص و مقام مسئولی این مواضع صورت بپذیرد.