سونامی فاجعه بار مالی در ترکیه

فادی هاکورا

دیپلماسی ایرانی: از ابتدای امسال تا کنون لیر ترکیه در مقایسه با دلار آمریکا حدود 40 درصد از ارزش خود را از دست داده است.

روز جمعه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم از ترکیه را دو برابر کرد. این اقدام پاسخی بود به امتناع ترکیه از آزادی اندرو برونسون، کشیشی آمریکایی که تحت بازداشت خانگی و متهم به اقدام به ترور است و باعث شد که روابط بین دو کشور در پایین ترین سطح قرار بگیرد.

رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، تا کنون در برابر فشارها برای اجرایی کردن سیستم مالی و مالیاتی مقاومت کرده است و به جای آن به بازارهای مالی و آمریکا حمله ور شده است.

او اعتقاد دارد که دنیا نقشه کشیده است تا دستاوردهای سیاسی و اقتصادی ترکیه را نابود کند.

از آنجایی که اردوغان دست روی احساسات ضد آمریکایی (و تمایل به باور توطئه چینی آنها) که در میان بیشتر مردم ترکیه وجود دارد، گذاشته، محبوبیت داخلی او در حال افزایش است.

ترکیه بر خلاف آرژانیتن، به نظر نمی رسد قصد این را داشته باشد که از صندوق بین المللی پول برای رفع مشکلات مالی اش کمک بگیرد و همچنین نمی خواهد روابطش را با واشنگتن بهبود ببخشد. علاوه بر این، رئیس جمهور ترکیه به نظر می رسد در به چالش کشیدن آمریکا و بازارهای مالی جهانی – که دو دشمن نیرومند هستند - مصمم تر است.

به احتمال زیاد ترکیه هر جنگی که با نیویورک، لندن، سنگاپور و یا هر کشوری که در بازارهای مالی نقش دارد، راه بیاندازد، شکست خواهد خورد، مگر اینکه آتش بسی اعلام شود. و سقوط ارزش لیر به معنی سقوط اقتصاد ترکیه خواهد بود.

اگر این اتفاق بیفتد احتمالا اردوغان محبوبیت داخلی اش را حتی میان متعهدترین حامیان ایدئولوژیکش، از دست خواهد داد و سر آغاز بی ثباتی سیاسی خواهد بود.

اما اتفاقات طولانی و پیچیده ای پس از آن رخ خواهد داد که ممکن است موجب مداخله نظامی در سیاست شود و آتش آن دامن کشورهای همسایه را هم بگیرد.

احتمالا ترکیه دیگر به امریکا به چشم یک شریک قابل اعتماد و متحدی استراتژیک نگاه نخواهد کرد. در آینده، ترکیه که دارای مشکلات زیادی خواهد بود، به احتمال بسیار زیاد به جای غرب به سمت روسیه، ایران و اوراسیا کشیده خواهد شد. این کار باعث خواهد شد تا از هماهنگی ترکیه با اهداف آمریکا و اروپا در خاورمیانه کاسته شود، به این معنی که ترکیه سعی خواهد کرد تا سیاست دفاعی و امنیتی مستقلی را شکل دهد.

اگر اوضاع پیچیده تر شود، ممکن است حتی به فکر خروج از ناتو و اتحادیه گمرکی اتحادیه اروپا هم بیفتد.

هیچ احتمالی نباید نادیده گرفته شود چون ممکن است بدترین اتفاقات بیفتد و پریشانی در اقتصاد و سیاست منجر به آسیب های جدی به کشوری شود که از لحاظ ژئوپولتیک بسیار حائز اهمیت است.

با توجه به عواقب فاجعه بار احتمالی، غرب بهتر است که به دنبال راهکاری برای کاستن از عواقب این سونامی مالی باشد و مطمئن شود که ترکیه از هنجارها و اصول غربی تخطی نخواهد کرد.

تمایل ترکیه به عضویت در اتحادیه اروپا، باید هر چه سریعتر احیا شود تا اصلاحات روشنفکرانه تقویت شود. وگرنه غرب بهای سنگینی را برای از دست دادن چنین متحد مهمی خواهد پرداخت.

منبع: سی ان ان / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33