تلاش اروپا برای حفظ ارزش اتحاد با امریکا

خاویر سولانا

دیپلماسی ایرانی: نشست سالانه ناتو در ماه جاری، آخرین قسمت از اختلافات طولانی بین دونالد ترامپ و متحدان اروپایی آمریکا بود. در نشست سال گذشته، ترامپ از تایید اصل دفاع جمعی بر اساس ماده ی 5 پیمان آتلانتیک شمالی، که بنیادی ترین اصل این پیمان است، سر باز زد. ترامپ این بار پس از بر هم زدن نشست ماه گذشته گروه جی 7، حتی کوچک ترین انتقادی به ولادیمیر پوتین در رابطه با نشست هلسینکی نکرد و این باعث شد که تنش ها افزایش پیدا کند.

در نشست دو هفته پیش ناتو در بروکسل، ترامپ نه تنها بر اختصاص فوری 2 درصد از تولید ناخالص داخلی تمام کشورهای عضو ناتو، به تقویت قدرت دفاعی اصرار داشت، بلکه پیشنهاد کرد این میزان نهایتا به 4 درصد برسد. این پیشنهاد عملیاتی نیست، چون بودجه ی زیادی می طلبد و همچنین باعث بی ثباتی نظامی در قاره می شود. اگر قرار باشد آلمان 4 درصد تولید ناخالصش را به نیروی دفاعی اش اختصاص دهد، حدود 46 میلیارد دلار خواهد شد که بیش از 4 درصد تولید ناخالص داخلی فرانسه است.

در زمان افزایش بی ثباتی بی المللی، ضروری است که ما اروپایی ها از خودمان در برابر حملات و لفاظی های مخرب، دفاع کنیم و از دستاوردهای جمعی مان محافظت کنیم. اما این بدان معنی نیست که ما باید خود انتقادی را کنار بگذاربم. درخواست ترامپ برای اختصاص دو درصد، بی پایه و اساس نیست. روسای جمهور قبلی آمریکا نیز از کشور های اروپایی خواسته بودند تا بودجه ی دفاعی شان را افزایش دهند.

فراتر از نیاز به حفظ همبستگی با متحدان مان، به نفع اروپا است که مسئولیت امنیتش را خود در اختیار بگیرد. هم تهدید های داخلی و هم تهدید های خارجی، در حال گسترش هستند و هر چه می گذرد ارتباطشان با هم بیشتر می شود. جنگ سوریه، یک مثال از این دست است: یک تراژدی وحشتناک انسانی که بیش از هفت سال است جمعیت این کشور را متاثر کرده و بحران پناهندگی به وجود آورده که پایه های اتحادیه ی اروپا را به لرزه در آورده است.

اما اینکه تمام تمرکز را بر میزان بودجه ی اختصاصی بگذاریم، مشکلات را از ریشه حل نخواهد کرد. اگر این افزایش بودجه ی نظامی به شکل یکپارچه انجام نشود، بی نتیجه خواهد بود. کل بودجه ی نظامی اتحادیه ی اروپا از آمریکا کمتر است و تقریبا چهار برابر بودجه ی روسیه است. مسئله ی مهم بعدی این است که این منابع چگونه سرمایه گذاری شود و آیا ما ظرفیت و زیرساخت لازم برای انجام ماموریت های مشترک ناتو و آمریکا را در سراسر قاره داریم یا نه.

ترامپ به اشتباه فکر می کند که ناتو باعث شده است سایر کشورها از آمریکا سوء استفاده کنند و در مقابلش هیچ منفعتی برای آمریکا نداشته باشند. هیچ کس منکر این نیست که تامین امنیت از جانب آمریکا نقشی کلیدی در رخ ندادن درگیری های نظامی داشته است. اما آمریکا نباید فراموش کند که سایر کشورهای عضو ناتو به دفاع متقابل پایبند بوده اند و اولویت های آمریکا را برای خود نهادینه کرده اند.

در واقع تنها باری که ماده ی 5 مورد استفاده قرار گرفت، بعد از حادثه ی 11 سپتامبر 2001 بود. بعد از این حادثه، ناتو ارتش کمک به امنیت بین المللی، تحت فرمان سازمان ملل را راهی افغانستان کرد که طولانی ترین ماموریت در تاریخ این اتحاد به شمار می رود.

کشورهای اروپایی در تلاش هستند تا متحدی ارزشمند برای آمریکا باشند. در دسامبر 2017 اتحادیه ی اروپا یک همکاری سازمان یافته ی دائمی را تاسیس کرد که به کشور های عضو این اجازه را می دهد که توانایی های دفاعی شان را به طور مشترک و به نحوی کارآمدتر توسعه دهند. وقتی ستون های اروپایی ناتو تقویت شود، آمریکا هم شریک دفاعی قابل اعتمادتری خواهد داشت.

اما ترامپ در مقابل چنین تلاش های مشترکی ایستاده است. به طور متناقضی دولت ترامپ از کشورهای اروپایی می خواهد که خودشان مسئولیت امنیت شان را بر عهده بگیرند و از طرفی هم مدام سد راه هر گونه پروژه دفاعی مشترک می شود.

ترامپ همچنین مخالف اقداماتی است که باعث تقویت صنعت دفاعی اروپا می شود چون باعث خواهد شد که اروپا کمتر نیازمند صادرات آمریکا باشد و این اصلا با منطق جور در نمی آید که آمریکا از یک طرف از اروپا بخواهد که در دفاع بیشتر به خود متکی باشد و از طرف دیگر بخواهد که اروپا در تامین سلاح، تجهیزات و تکنولوژی به آمریکا وابسته باشد.

با توجه به تاریخچه ی طولانی اتحادیه ی اروپا در کمک به امنیت جهانی از طریق ماموریت های نظامی و غیر نظامی کشورهای اروپایی خیلی به درد ناتو می خورند. اتحادیه ی اروپایی که رویکردی منسجم و یکپارچه در زمینه ی دفاع دارد ناتو را قدرتمند تر می کند و مستقیما به سود آمریکا خواهد بود. ترامپ بهتر است به جای اینکه به اقدامات یک جانبه و غیر دیپلماتیک خود اصرار کند، عاقلانه رفتار کند و کشورهای عضو اتحادیه ی اروپا را همان طور که همیشه دوست آمریکا بوده اند، دوست خود بداند و به رویکرد مشترک اروپا در دفاع جمعی پایبند باشد.

منبع : پراجکت سیندیکیت / ترجمه دیپلماسی ایرانی / 33