مانع تراشی برای رقبا بدون ارائه طرح جایگزین

دیپلماسی ایرانی: با گذشت یک سال از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، سیاست خارجی رئیس جمهوری امریکا بیش از پیش نمایان شده، در این مدت فرایند سیاست خارجی امریکا در اداره های مربوطه بازنگری شده است.

از ابتدای همین سال هم زمان با اعلام «استراتژی دفاع ملی» در سال 2018، نمایندگان دولت امریکا فعالانه جلسات بسته ای را با روزنامه نگاران و کارکنان مراکز پژوهشی برگزار کرده اند.

در این جلسات بسته، روشن شده که دولت ترامپ در سیاست های دولت های سابق تجدید نظر کرده و بر اهداف اعلام شده به جای اهداف انعطاف پذیر تکیه دارد، و روشن شده است که می خواهد به طرف های مشخص پیام های خاص خود را برساند. تحت عنوان «مبارزه با تروریسم»، به دولت رئیس جمهور اسبق، جورج بوش برای سیاست هایش در عراق اعتراض می شود، و تحت عنوان «توافق هسته ای با ایران» به دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق امریکا انتقاد می شود. دولت جدید از دیپلماسی فعالانه دولت قبل که روابط قطع شده میان واشنگتن و تهران از سال 1979 را مجدد برقرار کرد، انتقاد می کند و بر این باور است که دولت قبل تلاش کرد متحدان سنتی امریکا در خاورمیانه را با جمهوری اسلامی عوض کند.  

همچنین دولت ترامپ تلاش می کند که مفهوم جنگ با شبکه داعش را از جنگ با این شبکه تروریستی و تسلیم اراضی پس گرفته شده از آن به دولت های محلی به جنگ بر سر «جلوگیری از بازگشت داعش» متمرکز کند. سیاست «عدم بازگشت» بهانه جدیدی را برای ایالات متحده فراهم کرده است، بر این اساس ایالات متحده می گوید که حکومت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه را مسئول ایجاد این شبکه از اساس می داند، این بدان معناست که رفتن اسد جزئی از برنامه جنگ با داعش امریکا محسوب می شود.

در جلسات بسته وزارت امور خارجه، مسئولان امریکایی می گویند که «حضور نظامی در سوریه و فعالیت نظامی مان در آن جا و حمایت از گروه های متحد، همه آنها با هدف شکست دائمی داعش صورت می گیرد» با تاکید بر این که داعش بازنگردد.

در همین چارچوب و برای عدم بازگشت این شبکه تروریستی مزبور، مسئولان امریکایی بر لزوم ایجاد تغییر سیاسی در دمشق از طریق «عملیات سیاسی تحت اشراف سازمان ملل در ژنو، بر اساس مقررات قطعنامه 2254 شورای امنیت» تاکید دارند.

مسئولان امریکایی بر این اعتقادند که بدون دستیابی به انتقال سیاسی «سوریه در آینده به منبع تولید افراطگرایی و تهدید در آینده تبدیل خواهد شد و تروریسم تحت اسم (داعش) یا اسامی دیگر باز خواهد گشت و امور به آن چه در سال 2012 بود بازخواهد گذشت.» اگر اوضاع به دوران قبل از پیروزی بر داعش بازگردد آن گاه مسئولان امریکایی می گویند که «همسایه های سوریه مورد تهدید قرار خواهد گرفت و اروپا و حتی امنیت داخلی ما (امریکا) نیز در معرض تهدید خواهد بود.»

دولت ترامپ ادعا می کند که اگر در برابر «جاه طلبی های ایران برای توسعه طلبی در منطقه» نایستیم شبکه داعش دوباره بازخواهد گشت و سناریوهای سابق تکرار خواهد شد. یکی از مسئولان در سیاست خارجی امریکا می گوید: «حضور ایران در سوریه سودمند نیست، ایران از راه سوریه به نوعی از حزب الله حمایت می کند و این حمایت به معنای ادامه تهدیدهای لبنان است، ما کلا نگران فعالیت های نامیمون ایران در منطقه هستیم!»

این مقام امریکایی در ادامه ادعاهای خود علیه ایران می افزاید: «ایرانی ها مدعی اند که ضامن آتش بس در سوریه هستند اما چیزی از این قبیل در سوریه وجود ندارد، آنها از حکومت سوریه حمایت می کنند. آنها کشورهای منطقه مثل اسرائیل و اردن را تهدید می کنند، آنها منافع امریکا را تهدید می کنند و منافع همه دوستان و متحدان ما و جامعه جهانی را تهدید می کنند.»

مسئولان در سیاست خارجی امریکا با وجود زدن همه این اتهام ها اما هیچ برنامه ای برای رویارویی با ایران تا کنون ارائه نداده اند. اما با توجه به استراتژی که از سوی جیمز متیس، وزیر دفاع ایالات متحده اعلام شده و «استراتژی دفاع ملی» عنوان شده به نظر می آید خطوط کلی استراتژی امریکا بازگشت به دوران موسوم به «دهه کارتر» است. سیاست خارجی امریکا به عبارتی قرار است بر نقش «نیروهای ویژه» تمرکز کند، یعنی می خواهد از نیروی هوایی برای تقویت قوای نیروهای متحد خود استفاده کند. به این ترتیب واشنگتن با حمایت از گروه های هم پیمان می تواند پوشش هوایی برای مبارزه با حکومت سوریه و روسیه به وجود آورد. این بدان معناست که به قول یک تحلیلگر محلی، «همان اسبی که در گذشته می راند، همان اسب می تازد». این ترک تازی ممکن است جلوی طرح های رقبا مثل روسیه و ایران را بگیرد بدون این که واشنگتن تلاش کند طرح های خود را برای رسیدن به توافقات نهایی اعمال کند. به عبارت دیگر امریکا مانع تراشی می کند اما خود هیچ طرحی ندارد.

منبع: الرای مدیا / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11