فرصت‌ها و تهدیدهای بیت‌کوین نفتی

دیپلماسی ایرانی: هفته گذشته ونزوئلا اعلام کرد ارز دیجیتال را برای پشتیبانی از ذخایر نفتی خود توسعه خواهد داد. حالا گرازشی از روسیه به دست آمده که آنها نیز در پی همین کار هستند. ایران نیز به احتمال زیاد پا در این مسیر خواهد گذاشت.

اینها ممکن است تنها یک سری شایعه باشند اما منطقی جلوه می کنند. پس بیایید این شایعات را به عنوان واقعیات پذیرفته و استدلال هایی درباره آن ارائه دهیم. ایالات متحده به تحریم و تهدید کشورهایی ادامه می دهد که وضعیت کنونی جهان را به چالش می کشند. هیچ راهی برای انکار این قضیه وجود ندارد. بسیاری از چیزهایی که در راس مسائل ژئوپولیتیک می بینیم براثر وجود چنین چالش هایی است. از خاورمیانه تا کره شمالی و حتی تغییر قوانین در دانمارک برای لغو مجوز خط لوله نورداستریم 2 تا قطع روابط عربستان سعودی با قطر، هرچه شما در سرخط خبرهای ژئوپولیتیک می بینید به علت وجود این چالش هاست.

چرا که در قلب این چالش ها دلار نفتی وجود دارد. برخلاف آنچه بسیاری باور دارند، دلار نفتی منبع قدرت دلار آمریکا در جهان نیست بلکه تکیه گاه اصلی ایالات متحده برای حفظ رقابت در بازار است. این تاثیر ثانویه تسلط دلار در امور مالی جهانی است اما عامل اصلی نیست. بازارهای مالی به سادگی بیش از حد بزرگ شده اند تا تکیه اصلی آنها صرفا بر روی یک کالا باشد. این قضیه مربوط به گذشته است اما حالا دیگر تمام شده است. اگرچه گفته می شود که خروج از دلارهای نفتی به هر کشوری استقلال لازم برای ایجاد معماری مالی را می دهد اما نهادهای کنترلی دیگری نیز به عنوان اهرم های فشار ایجاد شده است.

سیاست خارجی ایالات متحده از دلارهای نفتی با سیستم های دیگری از جمله صندوق بین المللی پول، بانک جهانی، سوئیف، لیبور و خود بانک های مرکزی محافظت کرده تا همه چیز را به کنترل درآورد. تولیدکنندگان عمده نفت می توانند از این کنترل به سادگی فرار کنند اگر بتوانند نفت خود را به ارز دیگری جدای از دلار بفروشند. اما این برای این ایجاد خلا دلار کافی نیست بلکه همان طور که گفته شد تنها آغاز یک پروسه است. بنابراین امپراتوری دلار از هر وسیله ای برای دفاع از خود و هرکسی که در آن سیستم فعالیت می کند بهره خواهد برد. از این رو دلار نفتی مهم است اما تنها در بلند مدت. در کوتاه مدت سیاست های پولی، دیپلماسی و ثبات سیاسی بازیگران قدرتمندتری در برابر این سیستم هستند.

اعلام اینکه روسیه ارز دیجیتال را در نظر دارد بسیار مهم است چرا که در مبارزات و تاکتیک های جنگ سایبری این کشور در مقابله با ایالات متحده ریشه دارد که بخشی از آن به تحریم های مالی بازمی گردد. آنها در حال حاضر طرح خود را برای روبل دیجیتال در کنار تحقیقات پیشرو در درباره ارز دیجیتال، فعالیت های گسترده در بیت کوین و امکان استفاده از بریکس کوین، ارائه کرده اند. از همه چیز مهم تر ایجاد چارچوب و سازوکارهای قانونی این مساله است. به طور خلاصه، چنین چارچوبی باعث می شود که این اطمینان در شرکت هایی که در روسیه تجارت می کنند ایجاد شود که دولت روسیه به صورتی قابل پیش بینی عمل می کند. راه هایی که از آن نام برده شد ممکن است درحال حاضر خطرات زیادی داشته و سود کافی به همراه نداشته باشند اما از شرط اول و دوم، یعنی قابل پیش بینی بودن و انعطاف، برخوردارند.

اضافه شدن ارز دیجیتال با وجود ذخیره نفتی که روسیه از آن برخوردار است کاملا منطقی جلوه می کند. چنین چیزی به شرکت های کوچکتر فعال در نفت و گاز این اجازه را می دهد که تحریم های بانکی ایالات متحده را دور بزنند. این مساله به ایجاد بازاری ثانویه برای شرکت ها منجر می شود که آنها را از سیستم هایی مانند سوئیف و پاکسازی بین المللی بی نیاز می کند. این تغییر می تواند زنجیره تامی نفت و اقتصاد آن را از تحریم های بانکی ایالات متحده دور کرده و فضا را برای پیشرفت روسیه و کل منطقه اوراسیا تسهیل کند. به ویژه این پتانسیل وجود دارد که سکه های نفتی (درآمد روسیه از نفت) به روبل سایبری قابل تبدیل باشند. به این ترتیب هیچ مانعی برای دور زدن تحریم های سکه های نفتی وجود ندارد. علاوه بر این روبل سایبری مشمول تنها 13درصد مالیات می شود در حالی که نرخ فعلی فعالیت شرکت های نفتی در حدود 20درصد مالیات است. اگر من ولادیمیر پوتین بودم قطعا چنین اعدادی را در نظر می گرفتم با توجه به این حقیقت که مالیات این فعالیت ها در ایالات متحده در حدود 35 درصد است.

اینها مزایای چنین طرحی بودند اما آیا اشکلاتی هم وجود دارد؟ مشکل وجود ارز بدون پشتوانه فیزیکی جایگزین، نرخ نوسانات در ارزش این ذخایر است. قضیه دیگر به مانند نفت یا هر کالای جایگزین دیگر نیست. اما مانند هرچیز دیگری وقتی به سمت آینده حرکت می کنیم همه چیز به هماهنگی خواهد رسید. اما مشکل بزرگ تر برآورد کسانی است که بیت کوین را ذخیره و ارزش ها بر اساس آنها تعیین می شود. اول اینکه چگونه به دقت می خواهید واجد شرایط بودن آنها را تعیین کنید؟ آیا دارندگان نفت یا ارز نفتی می توانند به دولت های روسیه یا ونزوئلا برای فراهم کردن دقیق ذخایر اعتماد کنند؟ دوم، آیا این امکان برای هر کشوری وجود دارد به این ارز دیجیتال را وارد بازی کرده، به بازار ببرد و آن را به قیمتی منصفانه بفروشد؟ این مساله  روسیه را نگران نمی کند چرا که آنها دومین تولیدکننده بزرگ نفت بازار هستند و دولتی بسیار پایدار دارند اما ونزوئلا در نقطه مقابل قرار دارد.

ورای این مسائل یک لحظه به سازمان های مخوف جاسوسی و اطلاعاتی ایالات متحده فکر کنید که آماده حمله به هر چیز رمزنگاری شده ای هستند. ممکن است روسیه خود را ارباب مسائل سایبری بداند اما دیگرانی هم هستند که بتوانند در سطح آنها بازی کنند.

منبع: راشا اینسایدر/ مترجم: روزبه آرش