ترامپ علیه ایران دروغ می گوید

دیپلماسی ایرانی: ظن غالب بر این است که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا عکس این مثل غربی که می گوید: «با نرمش صحبت کن اما با خشونت رفتار کن» عمل می کند. او با خشونت شدید صحبت می کند اما اعضای دولتش با نرمش اما «با هشدار بسیار» برخورد می کنند. در این جا شاهدیم که ترامپ بر عکس حملات و تهدیداتی که تا کنون انجام داده رفتار کرده است، چه در مورد پیمان ناتو چه در توافق آب و هوایی یا مساله کره شمالی یا قطر یا یونسکو و اخیرا ایران. همه امور بعد از طوفانی از واژه ها به «تلاش برای توافق» یا «دریافت دستاوردهای سریع» تا بتواند ترامپ ادعا کند که می تواند «شرایط را بهبود بخشد» تبدیل شده است. این یک مساله، موضوع دیگر به دستورالعمل «موسسه های عمیق در ایالات متحده» باز می گردد که «همچنان می بینیم هیچ عجله یا تمایلی برای آرام کردن اوضاع» یا «حل بحران ها» ندارند بلکه می خواهند آنها را به حال خود راه کنند تا از «بد» به «بدتر» سوق یابند. یا در لحظه ای که امور به لبه پرتگاه می رسد و «دیگر امیدی به هیچ چیز نیست» بار دیگر از «انفجار مواضع» دور می شود، و این روند مرتب تکرار می شود.

کافی است فقط نظری به خاورمیانه و خلیج فارس بیندازیم تا حجم «پرونده های باز» را ببینیم که همچنان در این «دایره چدنی» می چرخند، از افغانستان گرفته تا سومالی و عراق و الآن سوریه. آخرین آنها مربوط به ایران است. ترامپ حملات شدیداللحنی را علیه حکومت ایران و توافق هسته ای بیان می کند. در حالی که ظن غالب بر این است که او به دنبال دستاوردهای سریع است، در حالی که همین موسسات عمیق مورد بحث هم چندان از «اداره همیشگی امور» به دور نیستند، دقیقا همان ضرب المثلی که می گوید: «عطر همان عطر است اما شیشه اش جدید شده است». این پیام های جدید و قدیم و دستاوردهای سریعی که واشنگتن می خواهد در رابطه با تهران به دست آورد چیستند. می توان دستاوردها را به این ترتیب دسته بندی کرد. نخست: امریکا می خواهد بگوید که همچنان بر دنیا تسلط دارد. دوم: نه اروپا و نه روسیه نمی توانند جای آن را بگیرند. سوم: همین جایگزین ها (اروپا و روسیه) تلاش می کنند «تهران را قانع کنند» که «کوتاه بیاید» تا بتوانند «رئیس جمهور بی رحم» و «کنگره خشمگین» را آرام کنند. چهارم: این جنجال برای داخل امریکا قبل از انتخابات پیش روی کنگره مفید است. اگر ترامپ و رهبران حزب جمهوریخواه نتوانند بعضی از پیروزی های سریع در دستورالعمل های داخلی – مثل قانون بهداشت همگانی – به دست آورند مانعی ندارد که دستاوردهایی در منطقه خاورمیانه یا کره شمالی به دست آورند.

پنجم: رضایت متحدان عرب و اسرائیل را به دست آورد. از یک طرف می تواند به کشورهای «عرب خلیج فارس» اطمینان دهد که برای دولت ترامپ مهم نیست که «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» را مورد تهدید قرار بدهد. از یک طرف ترامپ «سپاه پاسداران» را سازمان تروریستی معرفی می کند اما وزارت امور خارجه امریکا یک گام به عقب می رود و تاکید می کند که امریکا قصد ندارد «سپاه پاسداران» را وارد فهرست گروه های تروریستی کند. درباره اسرائیل هم او گفته است و همچنان می گوید که می خواهد از توافق هسته ای با ایران خارج شود، به این ترتیب نتانیاهو این گونه برداشت می کند که ترامپ با او موافق است که این بدترین «توافق» است. ششم: «فضای تنش آلودی» را به سود واشنگتن ایجاد می کند تا بتواند سلاح های بیشتری بفروشد و متحدان و شرکا را راضی کند که سرمایه های بیشتری را روانه ایالات متحده کنند.  هفتم: تهران را وارد کند که امتیاز دهد یا حداقل در «برابر افکار عمومی» تظاهر کند که تلاش می کند با واشنگتن به تفاهم برسد، چه در قضایای منطقه ای، چه در بحث توسعه موشکی، یا رها کردن ترامپ برای آغاز تلاش های جدید برای محک شانسش جهت حل منازعه فلسطین و اسرائیل یا قطع ارتباط میان ایران با کره شمالی، یا این که در روابط تهران و مسکو و باقی اعضای پیمان محور مقاومت فاصله بیندازد؟!

***

با توجه به این اهداف هفت گانه دولت ترامپ و موسسه های عمیق امریکا می توانند به بعضی از اهدافی که می خواهند برسند. البته با درجات متفاوت. واشنگتن با همه بازیگرانش می خواهد گوش دنیا را پر کند که استراتژی جدیدی برای مهار ایران دارد. دیوید ایگناتیوس، نویسنده مشهور امریکایی در مقاله ای که در روزنامه واشنگتن پست نوشته است به نقل از یک مقام عالی رتبه تاکید می کند «واشنگتن قصد دارد گام های معینی را برای مهار ایران در یمن، لبنان و خلیج فارس بردارد.» وی در یادداشتش تحت عنوان «استراتژی جدید و تلاش برای مهار نفوذ ایران» همچنین می نویسد که متحدان اروپاییمان نیز با ما برای مهار ایران همکاری می کنند.  

از این جا می توان دریافت که واشنگتن از توافق هسته ای خارج نخواهد شد و «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران» را نیز وارد فهرست گروه های تروریستی نخواهد کرد. شاید شاخه هایی از آن را جزء فهرست گروه های تروریستی اعلام کند.

در این جا این سوال درباره جدیت واشنگتن در «مهار ایران» مطرح می شود، به ویژه که این اجماع در سطح بین المللی وجود دارد که اعمال تحریم ها علیه کشورها برای تغییر «رفتارها و سیاست های آنها» چه نسبت به کره شمالی چه نسبت به ایران موفق نبوده است. کارشناسان می گویند «همیشه بازار سیاه به کشورهای تحریم شده کمک کرده است تا به طور سری به هر آن چه نیاز داشته باشند برسند»، بارزترین مثال برای آن، گروه تروریستی داعش است که می توانست نفت خود و آثار باستانی به تاراج برده را در بازار سیاه بفروشد. دلایل بسیاری می توان برای بی فایدن بودن «این تحریم ها» بیان کرد. مثلا گزارش های غربی می گویند که شخصیت های مهمی در ترکیه درگیر خرید نفت از داعش با قیمت های ارزان بودند، همچنین اسرائیل نیز این نوع داد و ستد را داشت. یا شبکه ای از «منافع تجاری» وابسته به شخصیت های ترکیه با کردهای عراق، به خصوص مسعود بارزانی، یا تهران، زمانی که تحریم بود، تعامل می کردند!

با وجود این واشنگتن تبلیغات خسته کننده ای به راه انداخته است و می گوید که تلاش می کند فشارهای شدیدی را بر نمایندگان ایران در منطقه وارد کند. دیوید ایگناتیوس که خود از افراد نزدیک به این موسسه های عمیق امریکایی است به صراحت می گوید: «روشن است که تهران می تواند مستقیما نسبت به کارهای ما واکنش نشان دهد، از راه های مختلف می تواند شرکای ما را در معرض خطر قرار دهد – مثلا کردها را – یا حتی نیروهای امریکایی مستقر در آن منطقه را.»

در این جا چیزی که ایگناتیوس اقرار می کند، به نطر صحیح می آید، او می گوید چیزی که باعث وحشت می شود این است که داعش که همه جا کارهای تروریستی انجام می دهد هیچ کاری علیه نیروهای امریکایی چه در عراق چه در سوریه نکرده است. همچنین ندیدیم که داعش هیچ گاه علیه اهداف اسرائیل وارد عمل شود. همچنین هیچ «درگیری مستقیم» – چه  از روی اشتباه چه تصادفی – میان نیروهای امریکایی و ایرانی روی نداده است، ظن غالب آن طور که می دانیم این است که واشنگتن با تهران در عراق و افغانستان کارهایش را هماهنگ کرده و همچنان می کند. همچنین «تفاهم محسوسی» میان داعش با امریکایی ها بر سر تحرک داعش در داخل و نزدیک به پایگاه امریکایی ها در «تنف» سوریه وجود دارد. مبادلاتی میان آنها صورت گرفته و کسی نمی داند داعشی های خارجی کجا رفتند، و چرا امریکایی ها کنار کردها نایستند. سوال های بسیاری مطرح است، چه طور می شود امریکایی ها و همچنین اسرائیلی ها و دیگران آزادانه در همه جا حرکت می کنند، در حالی که برخوردی میان آنها صورت نمی گیرد با وجودی که با صدای کر کننده فریاد مبارزه با تروریسم یا مهار دیگران را سر می دهند؟!

منبع: الاهرام / ترجمه: علی موسوی خلخالی