خانواده‌های قطری فرو می‌پاشند

نویسنده: سودارسان راغوان

دیپلماسی ایرانی: جواهر تمام زندگی اش را در این کشور کوچک سپری کرده است، اما زورآزمایی اخیر دنیای وی را مورد تهدید قرار داده است، به طور بالقوه او را به سوی کشوری سوق می دهد که به سختی آن را می شناسد و خانواده اش در حال از هم گسستن است.

مادر جواهر قطری است و پدرش اهل بحرین است. این موضوع به ندرت باعث ایجاد مشکل شده است. اما چندین کشور عربی هفته گذشته روابط خود با قطر را قطع کردند، سه کشور همچنین به شهروندان خود دستور دادند تا از قطر به کشورهای خود بازگردند یا اینکه با مجازات سفت و سختی مواجه شوند.

بر اساس قوانین قطر و دیگر کشورهای خلیج فارس، بچه ها ملیت پدر را می گیرند. این موضوع جواهر و هزاران نفر دیگر همچون او را در وضعیت دشواری قرار می دهد.

این دانشجوی دختر 21 ساله به شرط افشا نشدن نام خانوادگی اش به دلیل هراس از پیامدهایش می گوید:" اگر مجبور شویم به بحرین برویم، آنجا چه کار قرار است بکنیم و باید مادر خودمان را اینجا تنها بگذاریم. خانواده مان از هم گسسته می شود."

در منطقه ای که روابط فرهنگی و قبیله ای بر مرزهای کشورها می چربد، عمیق تر شدن بحران باعث ویرانی در خانواده های قطری مانند خانواده جواهر می شود به شیوه ای که تاکنون آن را تجربه نکرده اند.

والدین و بچه هایی که به خارج سفر کنند نمی توانند به وطن بازگردند. برخی از آن ها همین حالا شغل خود را از دست داده اند. بچه ها نگران این هستند که فاقد ملیت شوند و تحصیلاتشان دچار مشکل شود و اعضای خانواده در کشورهای متفاوت دچار نزاع شده اند. احساس جمعی وجود دارد مبنی بر اینکه آن ها گرفتار تلاش دولت ها برای افزایش نفوذ و کنترل در خاورمیانه شده اند.

راشد الجلاهما، 22 ساله که او او هم فرزند ازدواجی قطری – بحرینی است می گوید: " ما در تمام منطقه قوم و خویش داریم. وقتی فهمیدیم نمی توانیم به دلیل مسائل سیاسی آن ها را ببینیم شوکه و هراسان شدیم. این مشکلات سیاسی به مردم چه ربطی دارد؟"

5 ژوئن، عربستان سعودی، بحرین و امارات متحده به کسانی که ملیت قطری داشتند دستور دادند تا ظرف 14 روز خاک آن ها را ترک کنند و شهروندان خود را از ورود به قطر منع کردند. برای شهروندانی که در قطر زندگی می کردند هم ضرب الاجل تعیین شد تا به کشورهایشان برگردند.

بر اساس اطلاعات کمیته ملی حقوق بشر قطر بیش از 11 هزار شهروند این سه کشور در قطر و هزاران قطری هم در عربستان سعودی، بحرین و امارات متحده عربی زندگی می کنند. بر اساس آمار حکومت قطر دست کم 6500 نفر با ملیت قطری با شهروندانی از این سه کشور ازدواج کرده اند.

قبل از این بحران، شهروندان شش کشور شورای همکاری خلیج فارس – شامل عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، قطر، کویت و عمان - می توانستند آزادانه به این کشورها سفر و در آن زندگی کنند. آن ها اغلب خودشان را "خلیجی" توصیف می کردند، مردمان خلیج.

تنش ها میان قطر و همسایگانش سال هاست با این اتهام که قطر از گروه های تروریستی حمایت می کند و روابط خوبی با حکومت مذهبی شیعه ایران، رقیب اصلی خاندان سلطنتی عربستان سعودی دارد، افزایش یافته است.

این موضوع باعث اخراج دیپلمات های قطری، بستن بنادر، حریم هوایی و مرزهای به روی این کشور برای منزوی کردن قطر شد.

قطر کشوری کوچک با ذخایر عظیم انرژی که میزبان پایگاه هوایی ایالات متحده با 10 هزار نیرو است این اتهامات را "بی اساس" خوانده و می گوید این کشور تروریسم را در تمام اشکال آن محکوم می کند.

در اینجا افراد اندکی انتظار این بحران تمام عیار را داشته اند، به ویژه آنکه میلیون ها نفر در منظقه خود را آماده می کردند تا در پایان ماه مبارک رمضان، اقوام و دوستان خود را در کشورهای مختلف ببینند و جشن بگیرند.

وفا الیزیدی، پزشکی قطری و مادر جلاهما می گوید:" این موضوع خیلی مرا غمگین کرده است. ما داشتیم زندگی می کردیم و احساس می کردیم کل خلیج [فارس] یک کشور است. من در هر کشوری پسرخاله و دختر عمه دارم."

او زمانی که سه بچه اش کوچک بودند از شوهر بحرینی خود جدا می شود. شوهر او به بحرین باز می گردد و بچه هایش در قطر بزرگ می شوند و تماس اندکی با پدر و فامیل های دیگر داشته اند.

حالا بچه ها در دو راهی خطیری قرار دارند. اگر در بحرین ساکن شوند به معنای رها کردن مادرشان و دیگر اقوام و دوستان زندگیشان و تحصیلات گران قیمتی است که دولت قطر هزینه اش را پرداخت می کند. ماندن در قطر هم اگر منجر به سلب ملیت بحرینی شان بشود می تواند به بی ملیت شدن آن ها بینجامد.

منبع: واشینگتن پست / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی/ ۳۳