قصد خودکشی ندارم

دیپلماسی ایرانی: ژوزف کابیلا، رئیس جمهور جمهوری دموکراتیک کنگو که دوران حضورش در دفتر ریاست جمهوری می بایست تاکنون به پایان رسیده باشد به نظر نمی رسد قصد کناره گیری از قدرت داشته باشد. وی در مصاحبه با اشپیگل دلیل تاخیر در کناره گیری از قدرت را تشریح کرده و احتمال اینکه برای سومین دوره قدرت در دست گیرد را رد نمی کند.

اشپیگل: آقای رئیس جمهور، چرا شما اینقدر به ندرت در انظار عمومی ظاهر می شوید؟

کابیلا: من اعتقاد دارم آنچه اهمیت دارد چیزی نیست که می گویید، چیزی است که انجام می دهید. من مرد عمل هستم.

اشپیگل: تا الان 16 سال است که در قدرت هستید، دستاورد شما چه بوده است؟

کابیلا: ژانویه 2001 وقتی قدرت را در دست گرفتم کشور چندپاره بود – در شرق درگیر جنگ بودیم، خط مقدمی به درازای 3000 کیلومتر داشتیم، چهار یا پنج ارتش مستقل در جمهوری دموکراتیک کنگو مستقر بود. اقتصاد ما تقریبا وجود خارجی نداشت. زیرساخت های ما در وضعیت بسیار بدی قرار داشت. در وضعیت بی قانونی قرار داشتیم. آیا اوضاع امروز چنین است؟ ما کشوری متحد داریم. ارز واحد داریم. توانسته ایم علی رغم دشواری ها ثبات را به کشور بازگردانیم. می توانیم کل روز را در خصوص دستاوردهایمان حرف بزنیم.

اشپیگل: اما از بیرون، اوضاع در کشور شما بسیار متفاوت دیده می شود. یکی از عمیق ترین ناامیدی های اروپا و غرب تعویق انتخابات دموکراتیک پس از ضرب الاجل 19 دسامبر سال گذشته است. شما هم از قدرت کنار نرفته اید.

کابیلا: تاسف آن ها باعث تاسف خود من است. در سال 2011، غرب می خواست انتخابات به تعویق بیفتد. در آن زمان ما اصرار کردیم که انتخابات در زمان مقرر برگزار شود.

اشپیگل: پس چطور در آن دوران دشوار امکان برگزاری انتخابات وجود داشت، اما امروز امکانش وجود ندارد؟

کابیلا: دلیل نخست این است که ما کاملا آماده نیستیم. در سال 2011 شمار رای دهندگان 32 میلیون نفر بود، امروز اما بین 42 تا 45 میلیون نفر برای انتخابات واجد شرایط هستند و ما باید شرایط را مهیا کنیم. دلیل دوم و مهمترین دلیل است است که گروه شورشی "ام 23 " در شرق کشور جنگ به پا کرده است. ما باید منابع خود را در اختیار نیروهای مدافع قرار دهیم. بنابراین انتخابات در آنجا اولویت نیست. وقتی باید مناطق اشغال شده را باز پس بگیریم نمی توانیم پول خرج انتخابات کنیم. این ها دو دلیل اصلی است که چرا انتخابات در پایان سال برگزار نشد. شما می توانید هر روزی انتخابات را سازماندهی کنید. همین فردا. اما نتایج یک انتخابات آشوبناک چه خواهد شد؟ آشوب بیشتر.

اشپیگل: عمل نکردن به ضرب الاجل تعیین شده باعث شورش های خونبار شد. متعاقب آن، کنفرانس اسقف های کاتولیک کنگو واسطه توافقی میان دولت و مخالفان شد، در این توافق شما قول دادید که تا پایان امسال انتخابات را برگزار کنید.

کابیلا: من هیچ قولی نداده ام. من مایل هستم انتخابات در زودترین زمان ممکن برگزار شود. اما ما انتخابات بی نقصی می خواهیم، نه فقط اینکه انتخابات برگزار کنیم و این کمیسیون انتخابات است که در این مملکت انتخابات را برگزار می کند. این چیزی است که اکثر افراد فراموش کرده اند. ما انتخابات مستقلی داریم، که بر اساس قانون اساسی، مسئول سازماندهی انتخابات است. این کمیسیون اینک مشغول به کار است و نتایج هم مثبت است. ما تا کنون توانسته ایم از 24 میلیون رای دهنده ثبت نام کنیم. ما داریم به جلو حرکت می کنیم.

اشپیگل: می توان این برداشت را کرد که هیچ اراده صادقانه سیاسی برای برگزاری انتخابات وجود ندارد. برخی افراد مظنون هستند که شما می خواهید قانون اساسی را تغییر دهید، از جمله محدودیت هایی که برای ریاست جمهوری پس از دو دوره چهار ساله وجود دارد. آیا شما قصد چنین کاری دارید؟

کابیلا: من کی درباره تغییر این قانون حرف زدم؟ هیچ کس تا امروز نتوانسته موضع شفاهی یا کتبی از من در خصوص اینکه می خواهم قانون اساسی را تغییر دهم نشان دهد.

اشپیگل: این فرصتی بی نظیر است برای اینکه این موضوعات را روشن کنید.

کابیلا: من قبلا روشن کرده ام. تمام این سروصداها در خصوص تغییر قانون اساسی کاملا بی اساس است.

اشپیگل: با این حال، هنوز سوءظن هایی وجود دارد مبنی بر اینکه شما می خواهید الگوی ریاست جمهوری بروندی، رواندا یا اوگاندا را دنبال کنید و قانون اساسی را برای افزایش مدت حضور خود در قدرت افزایش دهید.

کابیلا: اگر می خواهید در خصوص کشورهایی صحبت کنید که قانون اساسی شان را تغییر دادند، بگذارید راجع به کشورهای اروپایی صحبت کنیم. این ایده که فقط در آفریقا گرایش به تغییر قانون اساسی وجود دارد جانبدارانه و غلط است. تغییر قانون اساسی اقدامی قانونی است. در قانون اساسی کلمه "رفراندوم" وجود دارد. شما می توانید به وسیله رفراندوم قانون اساسی را تغییر دهید. اما ما تاکنون خواستار رفراندوم نشده ایم. تا امروز ما هیچ ملاقات یا مباحثه ای برای تغییر قانون اساسی نداشته ایم.

اشپیگل: آیا قانون اساسی به نوعی اجازه این تفسیر را می دهد که فردی برای دور سوم انتخاب شود؟

کابیلا: قانون اساسی ما خیلی روشن است. این تفسیر در قانون اساسی وجود ندارد.

اشپیگل: پس دور سومی در کار نیست پرزیدنت ژوزف کابیلا؟

کابیلا: بستگی به این دارد که دور سوم چه باشد. ما قصد نداریم قانون اساسی را نقض کنیم. چطور ممکن است بدون نقض قانون اساسی این کار را انجام دهید؟

اشپیگل: شاید چون شما امکان تفسیر از قانون اساسی را به شیوه ای مشخص ممکن می دانید.

کابیلا: نه من و نه شما نمی توانیم قانون اساسی را تفسیر کنیم. تنها قضات قانون اساسی می توانند قانون اساسی را تفسیر کنند.

اشپیگل: آیا این یک "نه" روشن است؟

کابیلا: "نه" روشن به چه؟

اشپیگل: "نه" به دور سوم ریاست جمهوری شما.

کابیلا: من نمی خواهم راجع به دور سوم حرف بزنم، چرا که در هیچ کجای قانون اساسی ما در خصوص دور سوم حرفی به میان نیامده است. این اختراع ذهن روشنفکرها در اروپا و دیگر نقاط است.

اشپیگل: این روشنفکران از خود می پرسند چرا رئیس جمهوری دموکراتیک کنگو تاکنون از قدرت کنار نرفته است؟ شما می توانستید به عنوان پدر دموکراسی کنگو جشن برگزار کنید، به عنوان الگوی حکمرانی در آفریقا. چه چیزی کناره گیری شما را تا به این حد دشوار می کند آقای رئیس جمهور؟

کابیلا: شما از زیر کولرهای گازی خود در دفترتان در برلین و کیپ تاون می آیید، و من امیدوارم وقت کنید و کنگو و دشواری هایش را درک کنید. به هر ترتیب، پدر دموکراسی پاترس لومومبا است، اولین نخست وزیر کنگو پس از کسب استقلال که در شرایطی که تاکنون کسی آن را دقیق نفهمیده است ترور شد. بنابراین، از نگاه من این عنوان مهمترین موضوع نیست. شما می توانید به عنوان پدر دموکراسی به تاریخ بپوندید، اما همچنین می توانید به مثابه فردی که با کناره گیری از قدرت کشور را وارد آشوب کرد به تاریخ بپیوندید. قانون اساسی در خصوص اینکه فرد چگونه و چه موقعی باید کنار رود روشن است. او فقط می تواند قدرت را تنها به جانشین خود واگذار کند.

اشپیگل: که معنایش این است که فورا انتخابات را برگزار کنید.

کابیلا: و این کاری است که همه ما 24 ساعته انجام می دهیم تا بتوانیم این انتخابات را برگزار کنیم.

اشپیگل: پدر شما توسط یکی از دستیاران و محافظانش که قابل اعتمادترین افراد به او بودند ترور شد. شما به چه کسی اعتماد می کنید؟

کابیلا: من اعتقاد دارم که خدا وجود دارد و به خداوند اعتقاد دارم. من به قضاوت مردم کنگو اعتقاد دارم و اینکه ما به سوی مسیر درست در حال حرکت هستیم.

اشپیگل: ما شنیده ایم افراد سالخورده در خیابان ها می گویند: ما یک موبوتوی دیگر نمی خواهیم، یک جبار، که 32 سال مملکت را غارت کرد.

کابیلا: چه افرادی من را با موبوتو مقایسه می کنند؟ تا جایی که به من ربط دارد گمان نمی کنم این سوال مناسبی باشد.

اشپیگل: خب، پس به این سوال جواب دهید: دقیقا چه زمانی انتخابات برگزار خواهد شد؟

کابیلا: من می خواهم با کمیسیون انتخابات ملاقات کنم تا جواب را بگیرم. کنگو درون خودش یک قاره است. از دریچه برلین به کنگو نگاه نکنید. ما حتی 10 درصد زیرساخت هایی که شما در آلمان دارید را نداریم. می توانید تصور برگزاری انتخابات 2000 کیلومتر دورتر از اینجا را بکنید؟

اشپیگل: پس شاید سازماندهی انتخابات بیشتر از این حرف ها طول بکشد؟

کابیلا: ممکن است طول بکشد یا نکشد. همانطور که پیشتر اشاره کردم: اگر انتخابات آشوبناکی برگزار کنید، آشوب نصیب تان خواهد شد.

اشپیگل: پس از پایان دوره ریاست جمهوریتان، چه نقش یا موقعیتی برای خودتان متصور هستید؟

کابیلا: خب، این را به خودم واگذار می کنم. نگران نباشید، قرار نیست دست به خودکشی بزنم. و به طور قطع به خدمت به کشور خودم ادامه خواهم داد.

منبع: اشپیگل / ترجمه: سامان صفرزائی