زندان های سلطان برای زندانیان جدید آماده می شوند

دیپماسی ایرانی: بازی اعداد جذاب است. در ماه مارس 187 هزار نفر در ترکیه پشت میله های زندان بودند. از زمان کودتای نافرجام در 15 جولای، پلیس حداقل 23 هزار سرباز، شهروند، قاضی، روزنامه نگار، معلم یا کارمند دولتی را احضار کرده، زندانی کرده یا برای بازجویی بازداشت کرده است. برخی این تعداد را بیش از 32 هزار و حتی 35 هزار نفر اعلام کرده اند.

و حالا ناگهان دولت رجب طیب اردوغان زندان های خود را از 38 هزار زندانی خالی می کند؛ زندانیانی که پیش از یکم جولای نیز در زندان بوده اند. به عبارت دیگر، دولت اردوغان مجرمانی را آغاز می کند که 14 روز پیش از کودتا در بند بوده اند و بنا بر این نمی توانسته اند که در تلاش برای سرنگون کردن دولت او نقشی داشته باشند.

می توان گفت خالی شدن زندان ها از این 38 هزار زندانی، در واقع جا باز کردن برای زندانیان جدید سلطان است. دولت ترکیه اصرار دارد که در آزادی این افراد "هیچ عفوی در کار نبوده" است. اما از آن جایی که به نظر می رسد هیچ ساز و کار دقیقی وجود نداشته که اطمینان حاصل شود زندانیان تازه آزاد شده بار دیگر جرایم خود را تکرار نخواهند کرد، می توان گفت که آزادی آنان در واقع عفو عمومی ناگفته بوده است. اما در کمال ناباوری، این آزادی زندانیان به عنوان بخشی از اصلاحات قوانین کیفری در تمام 364 زندان ترکیه اعلام شد.  

آزادی زندانیان در ترکیه نه فقط از این جهت جالب بود که ترکیه چطور می تواند جمعیت زندانی خود را آزاد کند، بلکه این مساله بود که چطور یک بحران سیاسی گسترده می تواند به سرعت سیستم امنیتی کشور را در هم بکشند.

زمانی که ارتش ترکیه در سال 1980 دست به کودتا زد، ظرفیت زندان ها به اجبار از 55 هزار تن به 80 هزار تن افزایش داده شد و افراد زیادی به اتهامات امنیتی روانه زندان شدند. این زندانیان که اغلب مرد بودند از چپگراهای تندرو تا راستگراهای رادیکال در ترکیه را شامل می شدند. این افراد اغلب به اتهام مشارکت در درگیری های داخلی برای سال های طولانی و آن هم بدون محاکمه در دادگاه، زندانی شدند. اکنون هم دلیلی وجود ندارد که فرض کنیم شرایط نسل جدید زندانیان و گولنیست های مجرم بهتر خواهد بود.

همچنین باید توجه داشت که این آزادی سخاوتمندانه دولت ترکیه احتمالا شامل همه زندانیان نمی شود. همین حالا هم زندان های ترکیه به سبب شرایط اسفبار و برخورد خشونت آمیزی که به روزهای پیش از سلطنت عثمانی باز می گردد شهرت جهانی دارد. عبدالله اوجالان، رهبر حزب کارگران کردستان ترکیه (پ ک ک) که شناخته شده ترین زندانی این کشور است، احتمالا حبس هشت سال و نیمه خود را در جزیره ایمرالی در دریای مرمره و در سلولی انفرادی خواهد گذراند. در حالی که حامیان او نیز اغلب زندان های جنوب شرق کشور را به ویژه در دیاربکر پر کرده اند. البته بسیاری از پیروان اوجالان نیز در درگیری های شدید و خونینی که میان آنان و ارتش ترکیه روی می دهد کشته می شوند و به زندان نمی رسند. گفته شده که در سال های 1984 و 2012 میلادی بیش از 21 هزار کرد در این درگیری ها کشته شده اند. همچنین در ماه های جولای و سپتامبر سال گذشته نیز دو هزار تن دیگر جان خود را از دست داده اند.

در این میان، عجیب این است که همان مجموعه قوانینی که باعث آزادی 38 هزار زندانی از زندان های ترکیه شده است، 2360 پلیس، حداقل 100 افسر و سرباز و حدود 190 کارمند دولتی را از کار برکنار کرده است. ما احتمالا درباره یک چیز مطمئن هستیم و آن این که با توجه به زندانیان جدید در ترکیه، زندانبانان شامل افرادی نخواهد شد که در آینده برکنار یا اخراج می شوند.    

منبع: ایندیپندنت/ تحریریه دیپلماسی ایرانی/ 30