حمله به سفارت عربستان: با کدام توجیه؟

نویسنده: حبیب الله ملکوتی فر[1]

دیپلماسی ایرانی: حمله به سفارتخانه ها پیامدهای حقوقی و بین المللی ناگواری در پی دارد.

1. دولت سرکوبگر عربستان سعودی یکی از رهبران بلندپایه مذهبی و سیاسی منطقه را در یک محاکمه فرمایشی به اعدام محکوم کرد و علیرغم تمام مخالفت های بین المللی و حتی علیرغم انتظار و پیش بینی های محافل سیاسی و اجتماعی در سطح منطقه و جهان این حکم را به اجرا درآورد. احتمالا این رژیم کاملا به پیامدهای ناگوار این موضوع آگاه بوده و یا آنچنان که برخی از تحلیلگران بین المللی هشدار دادند[2]، هدفمند و با نیت به مبارزه طلبیدن جمهوری اسلامی ایران به این اقدام وحشیانه و دور از تمامی مبانی و مستندات حقوق بشر جهانی دست یازیده است. نگارنده بلافاصله پس از اعلام خبر شهادت شیخ فاضل و مجاهد طی مقاله ای در سایت دیپلماسی ایرانی[3] نسبت به تبعات منطقه ای و بین المللی این موضوع هشدار دادم و اذعان نمودم که تمام مسئولیت های افزایش تنش های فرقه ای در منطقه بر عهده عربستان سعودی است.

2. اگر بخواهیم اهداف عربستان را از این اقدام در نموداری از اولویت ها قرار دهیم باید اذعان کرد که احتمالا دولتمردان سعودی، افزایش تنش های فرقه ای و سرکوب بیش از پیش شیعیان منطقه را در صدر اهداف خود قرار داده اند. اینکه آنها از چنین تنش هایی چه سودی می برند، موضوعی جداگانه است. اما آنچه که پیداست حکام مستبد منطقه همواره و در موقعیت های گوناگون از این برگ به نفع خود بهره جسته اند. این موضوع تنها به خاندان آل سعود اختصاص ندارد و خاندان حاکم در بحرین و برخی دیگر از کشورها نیز در بزنگاه های خاصی از این موضوع سود جسته اند.

3. حمله به سفارتخانه یک کشور، ولو ظالم، در عرف بین المللی عملی نامتعارف و خاص تلقی شده و عاملان آن با هر انگیزه ای که چنین عملی را انجام دهند، مورد انتقاد قرار گرفته و مسئولیت تمام حوادثی که در یک مکان دیپلماتیک به وقوع می پیوندد، بر عهده دولت پذیرنده است. تجربه های گذشته نیز نشان داد که چنین اعمالی نه تنها کمکی به حل و فصل موضوع مورد علاقه حمله کنندگان نمی کند بلکه هزینه های مادی و معنوی سنگینی را متوجه نظام و حکومت کشور می کند. غالبا در چنین مواقعی اثری از مسئولیت پذیری حمله کنندگان نیست و این دستگاه دیپلماسی است که باید با کار مداوم و شبانه روزی به اصلاح خرابی های به بار آمده بپردازد.

4. به دلیل سیاست های دولت نهم و دهم دستگاه سیاست خارجی کشورمان از سوی سایت های حامی دولت قبل و کسانی که به تندروی شهرت یافته اند، همواره به انفعال متهم شده و می شود. آیا واقعا دستگاه دیپلماسی به تعبیر این آقایان در انفعال است؟ یا اینکه سیاست خارجی و جهان دیپلماسی مقتضیاتی دارد که این افراد با الفبای آن نیز ناآشنا هستند؟ آیا این دوستان می پذیرند که بنا به هر دلیلی ساختمان سفارت ما در یک کشور، که طبق قوانین بین المللی در شمار خاک میهن ما محسوب می شود، مورد حمله و جسارت عده ای قرار گیرد؟ در چنین موردی آیا ما مسئولیت چنین عملی را متوجه دولت پذیرنده نمی دانیم؟ آیا کسی هست که به این افراد تذکر دهد که چرا یک کشور و ملت باید تاوان چنین اعمال سفیهانه ای را بپردازند؟

5. ظالم، مظلوم شد. عربستان سعودی به دلیل عمل جنایتکارانه ای که انجام داد؛ عملی که با تمام موازین بین المللی حقوق بشر ناسازگار است، باید در صدر اخبار جهانی قرار می گرفت و اخبار اولیه نشان می داد که این موضوع دارد در سطح بین المللی بازتاب مناسبی پیدا می کند. تظاهرات شیعیان در سراسر جهان و موضع گیری رهبر معظم انقلاب نیز مورد توجه رسانه ها قرار گرفت. اما به ناگهان جهت و سمت و سوی تمام خبرها از پرداختن به این عمل جنایتکارانه به سمت حمله به سفارت عربستان در تهران چرخید. به راستی چگونه به این آسانی چنین خوراکی را برای دستگاه پوسیده دیپماسی عربستان سعودی فراهم نمودیم؟ چرا آنجا که جای پاسخگویی و مسئولیت پذیری است جای این افراد سینه چاک خالی، شمشیرشان در نیام و زبانشان الکن است؟

6. نگارنده معتقد است اگر در وهله هایی که به سفارت دیگر کشورها بنا به هر دلیلی حمله صورت گرفت، دستگاه های مسئول کشور با جرات و جسارت به جرم این افراد و عاملان و آمران آنها رسیدگی می کردند، شاهد تکرار این موضوع در زمان حال نبوده و در آینده نیز نمی بودیم. این مسئولیت حتمی و قطعی دستگاه قضائی کشور است که به این موضوع با جدیت رسیدگی کند. محکوم نمودن جنایت مسلم آل سعود حتی از طریق تظاهرات مردمی آرام موضوعی است و حمله به سفارت و هزینه مند کردن کشور و دادن خوراک تبلیغاتی به دست بنگاه های تبلیغاتی موضوعی دیگر!