روسیه تاسیسات هسته‌ای مصر را می‌سازد

دیپلماسی ایرانی: مصر بازرسی سرزده از تاسیسات هسته ای اش را نپذیرفته است، برای همین پروتکل الحاقی که بازرسی هایی فراتر از عرف برنامه گسترش تسلیحات هسته ای را امکان پذیر می کند نیز امضا نکرده است. یسری ابوشادی، مقام ارشد سابق عضو بازرسان آژانس انرژی هسته ای می گوید که اورانیوم غنی شده برای تولید برق به روسیه بازگردانده خواهد شد.

به گزارش روزنامه الاخبار، چاپ بیروت، با این حال خودداری مصر از امضای پروتکل الحاقی مانع از آن نمی شود که فعالیت های غیر قانونی اش در زمینه تولید هسته ای زیر نظر قرار نگیرد، پروتکل الحاقی تنها کشورهای امضا کننده را مجبور به بازرسی های بیشتر از سوی آژانس می کند. در حالی که آژانس از انجام بازرسی های مشابه برای اسرائیل ناتوان است.

ابوشادی در این باره می گوید: «اورانیوم غنی شده که حاوی پلوتونیوم است و از آن برق تولید می شود از طریق شرکت "روس اتم" مطابق با توافق صورت گرفته به روسیه فرستاده خواهد شد.»

ابوشادی می گوید آژانس بین المللی انرژی اتمی حق دارد که برنامه های بازرسی خود را از تاسیسات هسته ای دنبال کند، هر سه ماه یک بار سفرهای دوره ای انجام دهد و دوربین های مراقبتی خود را برای رصد فعالیت ها در داخل تاسیسات هسته ای کار بگذارد.

وی تاکید می کند، به روز کردن فعالیت های هسته ای نیاز به تکنولوژی های پیشرفته دارد که دانش انرژی هسته ای به آن رسیده است، تعداد تاسیسات هسته ای که با آب سبک کار می کنند و می توانند برق تولید کنند در کل جهان به بیش از 40 رآکتور نمی رسد، تاسیسات هسته ای که قرار است در مصر احداث شوند، یکی از امن ترین و سالم ترین تاسیسات هسته ای محسوب می شود، شرکت روسی در قراردادش با دولت مصر بر ایجاد طرحی برای اطمینان از این موضوع توافق کرده است.

ابوشادی می گوید که شرکت "روس اتم" تا کنون 30 رآکتور هسته ای در 11 کشور جهان ساخته که این سطح از فعالیت از نگرانی ها بر سر سلامت این رآکتورها می کاهد، به ویژه که نسل سوم رآکتورهای هسته ای پیشرفته ترین و امن ترین نوع تاسیسات هسته ای است، و به هیچ وجه قابل مقایسه با تاسیسات هسته ای که در گذشته با مشکل مواجه شدند، نیست.

وی در پاسخ به این سوال که آیا رقابتی میان شرکت های جهانی برای برنده شدن در طرح ساخت تاسیسات هسته ای مصر وجود داشت، می گوید: «برای طرف مصری انتخاب شرکت روسی بهتر بود، با وجود این که پیشنهادهایی از کره جنوبی داشتیم، اما از آن جا که نگرانی هایی بر سر واردات مواد خام از ایالات متحده وجود داشت شرکت روسی ارجحیت داشت، شرکت های چینی به دلیل این که در این زمینه به روز نبودند، انتخاب نشدند و شرکت های امریکایی نز به دلیل توجه به مسائل سیاسی در کنار فعالیت هایشان مد نظر نبودند.»

ابوشادی همچنین می گوید: «مقرر شد که 20 درصد از مصری ها در طرح ساخت رآکتورهای هسته ای به کار گرفته شوند، توافق شد در مرحله اجرا نیز مهندسان مصری حضور داشته باشند، البته فعالیت کادرهای موجود در موسسات هسته ای متفاوت است چرا که نیاز به هماهنگی اولیه با بازرسان آژانس دارند، برای همین چگونگی به کارگیری تاسیسات و کیفیت آغاز به کار آنها از سوی طرف روسی انجام می شود، البته در مراحل بعدی مهندسان مصری بعد از آموزش و آماده سازی لازم بیشتر به کار گرفته خواهند شد.»

بازرس ارشد سابق سازمان انرژی اتمی این گفته را که تولید انرژی برق از باد یا خورشید هزینه های کمتری نسبت به انرژی هسته ای دارد و برخی کشورها تاسیسات هسته ای خود را به همین منظور بسته اند، رد کرد و گفت که تولید برق از تاسیسات هسته ای همچنان ارزان تر از مابقی منابع است، و می تواند تضمین کننده تولید انرژی بدون هر گونه عامل خارجی باشد.

وی درباره زمان آغاز به کار پروژه ها نیز می گوید: «جدول زمانی ای که با روس اتم بر سر آن به توافق رسیده ایم مشتمل بر چهار فاز است، که شامل آموزش دانشمندان در یک چارچوب زمانی مشخص و طرح ریزی شده برای اجرا نیز می شود.»

ابوشادی تاکید می کند، زمان امضای این توافق با روس ها ابعاد سیاسی مهمی دارد که نشان از عمق روابط مصر و روسیه دارد و می تواند افق های تازه ای در زمینه همکاری میان دو کشور برای سال های طولانی بگشاید، دولت مصر نیاز مبرم به تاسیسات هسته ای دارد و توسعه مراکز و فعالیت های پژوهشی هسته ای در آینده می تواند نسل جدیدی از دانشمندان توانا برای اداره این پروژه های عظیم را تربیت کند، کاری که بیش از 5 دهه است با تاخیر انجام می شود.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11